مشاهده در حرکت آهسته

●چگونگی ایجاد هاله حرکت آهسته برای افزودن ابعاد جدید به عکاسی
نوردهی‌های طولانی می‌تواند سوژ‌ه‌های متحرک و بخش‌هائی از صحنه را به‌صورت زیبائی محو کرده و جریان‌هائی از حرکت و حالت ایجاد کند که در عکسی با نوردهی کوتاه دیده نمی‌شود. تمام چیزی که در این حالت مورد نیاز شماست سرعت شاتر کم، تکیه‌گاه ثابت دوربین و تخیل خودتان است.
● رسیدن به زمان‌های نوردهی بالا
بیشتر SLRهای فیلم و دیجیتال به شما امکان می‌دهند تا سرعت شاتر را تا سی ثانیه کاهش دهید. برای نوردهی‌های بیشتر می‌توانید از تنظیمات B (نور لامپ) بهره بگیرید. شاتر دوربین روی سرعت B در هنگام فشردن دکمه شاتر باز شده و تا زمانی که آن را به‌طور کامل فشار می‌دهید، باز می‌ماند. برای جلوگیری از خستگی انگشت در هنگام نگه داشتن دکمه شاتر در طول نوردهی طولانی و تکان خوردن ناگهانی دوربین، بهتر است از کابل آزاد قفل کمک بگیرید.
برخی دوربین‌ها دارای تنظیمات T (زمان) به‌جای B هستند. زمانی‌که تنظیمات روی T است، شاتر در هنگام فشار دادن کامل باز شده و تا زمانی‌که دوباره آن را بفشارید، باز می‌ماند و دیگر به نگه داشتن مداوم آن در هنگام عکاسی نیازی نیست. شما در نور روشن نمی‌توانید لنزها را به اندازه‌ای متوقف کنید که از زمان نوردهی طولانی بهره می‌گیرید: در ایزوی صد، طول مدت نوردهی برای صحنه آفتابی با نور جلو در ۲۲/f، یک پنجاهم ثانیه است. اما یک روش نیز برای زمان‌های نوردهی طولانی در نور روشن وجود دارد: فیلتر تراکمی خنثی.
فیلترهای تراکم خنثی، میزان نور منتقل شده به فیلم یا حسگر تصویر را بدون تغییر نور کاهش می‌دهند. فیلترهای ND با قدرت‌های گوناگونی در بازار وجود دارند. قوی‌ترین آنها gelatin No.۹۶ ND ۴.۰۰ کداک است که نور را با وقفه‌های ۳/۱ ۱۳ قطع می‌کند، NDx۴۰۰ هویا که تعداد ۹ وقفه ND را ارائه می‌کند و ND ـ Vari سینگ‌ری که قدرت‌هائی از دو تا هشت وقفه از ND را با چرخش آن ارائه می‌کند. فیلتر پلاریزه‌کننده نیز میزان نور رسیده به فیلم یا حسگر تصویر را بدون تغییر رنگ، آن با هم تنها ۳/۱ وقفه یا در همین حدود کاهش می‌دهد که برای نوردهی‌های طولانی‌مدت در نور روز به اندازه کافی قوی هستند.
● عکاسی با سه‌پایه یا روی دست؟
عکاسی با نوردهی طولانی‌مدت با قرار گرفتن دوربین روی سه‌پایه محکم به‌ویژه برای محوهای سوژه‌ای که در این‌جا به آن اشاره شد، از تکان خوردن دوربین در هنگام فشردن دکمه شاتر و افزودن ثبات دوربین می‌شود. اگر دوربین یا لنز شما دارای تثبیت‌کننده توکار است، می‌توانید محوها را روی دست پن، زوم یا فلاش کنید. در یک‌بیستم ثانیه با فاصله کانونی در دامنه دویست تا سیصد میلی‌متر و با بهره‌گیری از تثبیت‌کننده‌های موجود در لنزها و دوربین‌ها به نتایج خوبی خواهید رسیده، اما محوهای مناسب سوژه به‌طور کلی به زمان نوردهی قابل توجه و طولانی‌تری نسبت به آن نیاز دارد.
اگر بخش‌های غیرمتحرک چنین صحنه‌هائی محو شوند، تصویر بیش از این‌که به خود عکس شبیه باشد مثل یک اشتباه به‌نظر خواهد رسید، بنابراین بهتر است در این شرایط از یک سه‌پایه استفاده کنید. شما باید در هنگام به‌کارگیری برخی از لنزها و دوربین‌های تثبیت‌کننده و هم‌چنین سه‌پایه، تثبیت‌کننده را خاموش و در موارد دیگر آن را فعال سازید.
● محو سوژه: نوردهی طولانی‌مدت، دوربین ثابت
صحنه‌ای را برگزینید که شامل مولفه‌های ثابت و هم‌چنین متحرکی هم‌چون، آبشار، موج‌شکن‌های یک ساحل صخره‌ای، دانه‌های موج‌ها یا گل‌های پراکنده در باد، برف یا باران در حال بارش، گرداب‌ها و گردبادها یا ترافیک یک آزادراه در شب باشد. دوربین را روی یک سه‌پایه قرار داده و با سرعت شاتر پائین عکاسی کنید. با این کار بخش‌های ثابت صحنه به وضوح ثبت شده و مولفه‌های متحرک محو می‌شوند.
چه سرعت پائینی از شاتر راباید به کار ببرید؟ این مسئله به سوژه، سرعت حرکت آن، فاصله آن از دوربین، فاصله کانونی لنز و سلیقه‌های شخصی شما بستگی دارد. شما می‌توانید دامنه زمان‌های نوردهی نخستین‌باری که محوها را با سوژه ارائه شده آزمودید، تجربه کرده و از بررسی عکس‌ها پی ببرید که برای آن سوژه چه سرعت شاتری مناسب است. برای سوژه‌ای که به آن اشاره شد، زمان‌های نوردهی از یک پانزدهم تا سی ثانیه را آزمایش کرده و ببینید که نتایج کدام عکس‌ها را ترجیح می‌دهید.
هم‌چنین می‌توانید برای ناپدید کردن افراد ناخواسته از منظره و نماهای معماری از نوردهی‌های بسیار طولانی بهره بگیرید. اگر از چندین ثانیه تا دو دقیقه نوردهی کنید افراد در حال حرکت از میان صحنه به اندازه‌ای نمی‌مانند که روی فیلم یا حسگر تصویر ثبت شوند.
● محو جابه‌جائی: نوردهی طولانی، دوربین متحرک
بهترین روش عکاسی از سوژه متحرک در میان صحنه، به‌کارگیری سرعت شاتر آهسته و جابه‌جائی دوربین برای ردیابی سوژه است. سرعت شاتر پائین، پس‌زمینه را در رگه‌های سرعت محو می‌سازد که روی سرعت سوژه تأکید می‌شود، در حالی‌که جابه‌جائی، سوژه را نیز به‌طور کامل واضحی حفظ می‌کند. سوژه‌های مناسب برای این روش شامل خودروهای مسابقه، حیوانات وحشی در حال دویدن و پرندگان در حال پرواز میان پس‌زمینه‌های خاکی هستند، (پرندگان در مقابل آسمان آبی ساده پس‌زمینه را به‌صورت محو نشان نمی‌دهند، زیرا آسمان پس‌زمینه دارای یک رنگ‌مایه است.)
انجام محوهای جابه‌جائی به تمرین بیشتری نیاز دارد. سوژه‌های تمرینی مناسب شامل خودروهای در حال حرکت، سگ‌های در حال جست‌وخیز، پرنده‌های در حال پرواز و کودکان در حال بازی هستند. در مقابل نقطه‌ای بایستید که می‌خواهید از سوژه عکاسی کنید، کمر خود را به سمت رسیدن به سوژه بچرخانید، آن را در منظره‌یاب یافته و با دوربین و چرخاندن کمر دنبال کنید، سپس زمانی که سوژه به نقطه موردنظرتان رسید شاتر را بچرخانید. اطمینان بیابید که هرگاه در هنگام چرخاندن شاتر متوقف شوید، سوژه محو خواهد شد.
شما هم‌چنین می‌توانید دوربین را به‌صورت عمودی یا افقی در طول یک صحنه ثابت مانند: گل‌های رنگارنگ یا تنه درختان جابه‌جا کنید تا پرداخت‌های انتزاعی شگفت‌انگیزی ایجاد شود. این کار را با دوربین روی سه‌پایه و با دست برای رسیدن به افکت‌های گوناگون بیازمائید. طول مدت نوردهی موردنیاز برای ایجاد بهترین افکت جابه‌جائی محو همانند محوهای دوربین ثابت به سوژه، سرعت حرکت آن، فاصله آن با دوربین، جهت حرکت به سمت دوربین یا در عرض فریم، فاصله کانونی لنز و سلیقه‌های شخصی شما بستگی دارد. انواع زمان‌های نوردهی را بیازمائید تا ببینید کدام‌یک برای سوژه موردنظر شما مناسب‌تر است.
شاید بهتر باشد زمان نوردهی یک‌چهارم تا یک‌شصتم ثانیه را برای سوژه‌های زنده و ۱۵/۱ تا ۱۲۵/۱ ثانیه را برای حرکت‌های خودروهای مسابقه برگزینید. برای صحنه‌های ثابت با حرکت‌های عرضی نیز یک‌چهارم، یک‌دوم و یک ثانیه را بیازمائید.
برخی از سیستم‌های تثبیت تصویر را می‌توان برای نماهای متحرک به‌کار برد، در حالی‌که سیستم‌های دیگر حرکت و جابه‌جائی را خنثی کرده و تصویرهائی بدون وضوح ارائه می‌کنند. برای انجام این کار با بررسی راهنمای لنز یا دوربین خود، ببینید چگونه باید تثبیت‌کننده را برای نماهای متحرک تنظیم کنید.
● محو زوم: سوژه ثابت، دوربین ثابت، لنز متحرک
شما می‌توانید با زوم کردن یک لنز زوم در هنگام یک نوردهی طولانی‌مدت افکت محو زیبائی بسازید. برای این تکنیک زمان‌های نوردهی یک تا دو ثانیه بهتر هستند، زیرا زمان کافی برای کنترل افکت زوم را در اختیار شما قرار می‌دهند، اما نوردهی‌هائی در حدود یک‌سی‌ام ثانیه نیز برای این کار مناسب است. کار کردن با دوربین روی سه‌پایه بسیار آسان‌تر است، اما می‌توانید محوهای زوم را با دوربین روی دست نیز بیازمائید. (زوم‌های متقارن (کشش و فشار) نسبت به زوم‌های چرخشی برای محوهای زوم با دوربین‌ روی دست بهتر هستند.) به یاد داشته باشید که بیشتر دوربین‌های کم‌حجم امکان زوم لنز در هنگام نوردهی را به شما نمی‌دهند. این یک پروژه SLR است.
شما می‌توانید از واید به تله یا از تله به واید زوم کنید که هریک افکت جداگانه‌ای را ایجاد می‌کنند. اگر برای نیمی از مدت‌زمان نوردهی توقف کرده و سپس زوم کنید یک تصویر واضح از سوژه و نیز رگه‌های زوم خواهید داشت. محوهای زوم برای سوژه‌هائی با کنتراست بالا مناسب است، زیرا صحنه‌های تخت، تصویرهای تاری به وجود می‌آورند. گل‌های با نور پس‌زمینه سوژه‌های مناسبی برای این کار به شمار می‌آیند، اما یک مرغ‌زار با نور پیش‌زمینه چنین وضعیتی ندارد.
زوم‌های ۳X و ۴X برای این روش مناسب هستند. اگر یکی از زوم‌ها با دامنه بی‌نهایت را در اختیار دارید، می‌توانید به‌کارگیری دامنه فاصله کانونی آن را به‌جای دامه کامل بیازمائید. زمان‌های نوردهی و سرعت‌های زوم گوناگون را بیازمائید تا به بهترین میزان دست یابید.
● محو فلاش: ترکیب فلاش و نور محیط
شما می‌توانید برای یک سوژه متحرک، نور فلاش را با یک سرعت شاتر آهسته ترکیب کنید. طول مدت فلاش کوتاه، تصویر یک سوژه را به‌طور کامل تثبیت می‌کند، در حالی‌که سرعت شاتر آهسته، تصویر تار و محو شده‌ای را از نور محیط به وجود می‌آورد. در یک روز توفانی می‌توان برای ثابت کردن گل‌های پیش‌زمینه از فلاش بهره گرفت، در حالی‌که شکوفه‌های پس‌زمینه فرای دامنه فلاش محو می‌شوند.
شما هم‌چنین می‌توانید فلاش را با نور محیط ترکیب کرده تا جزئیات و احساس اوج را در تصویرهائی از پرندگانی به‌دست آورید که بر سر قلمروی زندگی با یکدیگر می‌جنگند. زمان نوردهی طولانی، محو حرکت را ثبت می‌کند، در حالی‌که زمان نوردهی کوتاه تصویر واضحی از مبارزان را به تثبیت می‌رساند. بیشتر سیستم‌های فلاش TTL به‌صورت خودکار نوردهی‌های فلاش و پس‌زمینه را متعادل می‌سازند، اما بسیاری از DSLRها جبران نوردهی فلاش و نور محیط را ارائه می‌کنند، بنابراین می‌توان این میزان را به‌صورت دلخواه تنظیم کرد. به‌کارگیری یک یا دو وقفه منفی جبران نوردهی برای نور محیط پس‌زمینه را تیره می‌کند که با این‌که افکتی طبیعی نیست، اما دراماتیک به‌نظر می‌رسد. اگر سوژه شما در عرض فریم حرکت می‌کند، فلاش rear sync را بیازمائید که در بیشتر SLRهای امروزی و فلاش‌های جدید موجود است. front sync معمولی نیز رگه‌های سرعت تصویر ماتی در جلوی سوژه در حال حرکت ایجاد می‌کند، در حالی‌که rear sync رگه‌های سرعت را پشت سوژه در حال حرکت قرار می‌دهد که افکت طبیعی‌تری خواهد بود.
● برتری‌های دیجیتال
دوربین‌های دیجیتال برتری‌هائی را برای تجزیه افکت‌های محو ارائه می‌کنند. شما می‌توانید این افکت‌ها را پس از عکاسی روی نمایشگر ال‌سی‌دی دوربین ببینید و فوق داده‌ها، زمان نوردهی و داده‌های دیگر را برای هر عکس ثبت کنید. بدین‌ترتیب دیگر نیازی به یادداشت‌برداری از آنها نیست. در هنگام مرور عکس‌ها روی صفحه نمایش کامپیوتر به بررسی فوق داده‌ها بپردازید تا ببینید کدام زمان‌های نوردهی بهترین نتایج موردنظر شما را ارائه می‌کنند.
● شکست متقابل
اگر افکت‌های محو را روی فیلم، عکاسی می‌کنید، ممکن است با شکست متقابل یعنی فقدان سرعت فیلم در زمان‌های نوردهی طولانی‌مدت روبه‌رو شوید که به نوردهی کم منجر می‌شود، مگر آن‌که نسبت به میزان خواسته شده، نوردهی بیشتری انجام دهید. از آن‌جا که فیلم‌های رنگی دارای سه یا چهار لایه امولسیون هستند که هریک در میزان‌های متفاوتی سرعت را از دست می‌دهند، تغییر رنگی در نوردهی کم به‌صورت کلی صورت می‌گیرد.
هر فیلم دارای ویژگی‌های تقابل منحصربه‌فردی است. داده‌های تقابلی برای هر فیلم (که به شما می‌گوید برای زمان‌های نوردهی گوناگون چه میزان جبران نوردهی و با فیلم‌های رنگی چه تصفیه اصلاحی مورد نیاز است) به همراه خود فیلم موجود است. در غیر این‌صورت می‌توانید آن را از سازنده فیلم درخواست کرده یا در وب‌سایت آن شرکت بیابید. شکست متقابل در بیشتر فیلم‌های امروزی زمان‌های نوردهی بیش از ده ثانیه (در برخی فیلم‌ها شصت ثانیه) به اصلاح نیازی ندارد.

منبع : نشریه تخصصی هنر و رایانه