پیوند عروق

در پیوند عروق قلب هدف اصلاح یا رفع شریانهای مسدود نیست بلکه ایجاد یک رگ فرعی جهت رساندن خون اکسیژن دار به قسمتهای بعد از انسداد است. برای ایجاد این مسیر، قطعه ای از یک رگ را از دیگر اندام های بدن برمی دارند که این قطعه ممکن است از عروق زیر برداشته شود:
ـ ورید سافن پا
ـ شریان پستانی
ـ شریان رادیال بازو
ـ شریان معده
● توصیه پیوند عروق قلبی به بیماران:
ـ تنگی چندگانه در عروق کرونر
ـ تنگی شدید در شریان اصلی کرونر چپ
ـ انسداد در شریان کرونر
ـ عدم جواب دهی به دیگر پروتکل های رفع تنگی( مثل آنژیوپلاستی)
ـ آنژین شدید
● خطرات احتمالی در پیوند عروق
ـ احتمال آسیب قلبی در کمتر از ۵ درصد افراد و احتمال مرگ در کمتر از ۲ درصد افراد
ـ زنان بدلیل مسن تر بودن نسبت به مردان در حین عمل جراحی قلب و داشتن جثه کوچکتر بیشتر دچار عوارض جراحی می شوند.
ـ احتمال انسداد در عروق پیوندی و ضرورت جراحی مجدد
● اقدامات قبل از پیوند عروق قلب
ـ عدم استعمال سیگار چند هفته قبل از جراحی
ـ قطع آسپرین برای کاهش خطر خونریزی در حین و پس از جراحی
ـ ناشتا بودن از نیمه شب
ـ انجام آزمایش خون، تعیین گروه خونی، رزرو خون، گرافی سینه، نوار قلب
ـ شیو سینه، گشاله ران و پاها
● اقدامات حین پیوند عروق قلب
ـ ضد عفونی کردن محل جراحی
ـ گرفتن چند رگ از بازو یا دست
ـ سونداژ بیمار
ـ تزریق داروهای آرام بخش وریدی جهت آرام کردن بیمار
ـ استنشاق گازهای بیهوشی جهت خواباندن بیمار
ـ گذاشتن لوله تراشه
ـ فرستادن کاتتر Swan-Gans از ورید ژوگولار به شریان ریوی جهت اندازه گیری عملکرد قلب، ● اندازه گیری فشار خون قلب و ریه ، تزریق هر داروی ضروری
ـ برداشتن رگ مورد نظر جهت جراحی
ـ برش جناغ سینه
ـ اتصال بیمار به ماشین قلب و ریه
ـ متوقف کردن قلب
ـ انجام پیوند عروق
ـ بکار انداختن مجدد قلب و حذف ماشین قلب و ریه
ـ بخیه محل جراحی
● اقدامات پس از پیوند عروق قلب
پس از جراحی، بیمار در بخش ICU قلب بستری و بمدت ۲۴-۱۲ ساعت علایم حیاتی( فشارخون و ضربان قلب) مانیتور می گردد. داروهای تنظیم کننده گردش خون و فشارخون ممکن است از طریق وریدی به بیمار تزریق گردد. لوله تراشه بیمار پس از بیداری و برگشت تنفس با تایید پزشک خارج می گردد. بیمار ممکن است احساس گیجی، عدم آگاهی و درد محل جراحی را داشته باشد که در صورت ضرورت ممکن است ضد درد تزریق گردد.
بیماران معمولاً ۳ تا ۵ روز و گاهی بیشتر در بیمارستان باقی می مانند. در طی این مدت آزمایش های متعدد جهت بررسی وضعیت بیمار انجام می گردد. بیماران پس از ترخیص از بیمارستان ممکن است حالات زیر را تجربه کنند:
ـ از دست دادن اشتها
ـ تورم محل برداشتن عروق
ـ اختلال خواب
ـ یبوست
ـ نوسان خلق و احساس افسردگی
ـ درد عضلانی یا سفتی عضلات شانه و قسمت فوقانی پشت
ـ اختلال هوشیاری خفیف
ـ گاهی اختلال حافظه موقتی
ـ فقدان تمرکز
ـ خستگی
بیشتر این حالات در مدت ۶-۴ هفته از بین می روند ولی بهبودی کامل ممکن چند ماه طول بکشد. بیماران پس از آمادگی در یک برنامه توانبخشی قلب ( مدیریت استرس، آموزش رژیم درمانی و ورزش) ثبت نام میکنند.
● مشکلات احتمالی پیوند عروق کرونر
ـ مشکلات تنفسی
ـ خونریزی
ـ عفونت
ـ پرفشاری خون
ـ اختلال ریتم قلبی(مخصوصاً فیبریلاسیون دهلیزی)
بیشتر این مشکلات کوتاه مدت هستند. مشکلات وخیم و جدی بیشتر ناشی از استفاده از ماشین قلب و ریه ( نارسایی کلیه، حمله قلبی، سکته مغزی یا حتی مرگ ) در حین عمل جراحی است. بیشتر این مشکلات در سالمندان، دیابتی ها و افراد ی با مشکلات بزرگ سلامت اتفاق می افتد. در سالهای اخیر بدلیل پیشرفت تکنیکهای جراحی میزان مشکلات کاهش یافته است.
تغییرات شیوه زندگی پس از پیوند عروق قلب
بیماران پس از پیوند قلب می توانند سلامتی خود را افزایش دهند و احتمال بیماری قلبی در آینده را کم کنند.
▪ تغییرات شیوه زندگی که می تواند به آنها کمک کند شامل؛
ـ خوردن رژیم غذایی سالم قلبی
ـ ترک سیگار
ـ کنترل فشارخون و قند خون
ـ انجام ورزش هوازی مثل قدم زدن
ـ آموزش و اجراء تکنیک های مدیریت استرس
محدودیت فعالیت مثل؛ عدم بلند کردن وزنه های سنگین و رانندگی

محمد رضا یگانه خواه