میوه های درشت را نخورید

درشتی میوه ها به دلیل نیترات بالای آنها است بنابراین توصیه می شود در انتخاب میوه ها دقت شود و میوه های درشت را انتخاب نکنید.
نیترات به بافت میوه و سبزی وارد می شود و با مصرف آنها در دستگاه گوارش تجمع پیدا می کند و عامل ایجاد سرطان های دستگاه گوارش بخصوص معده و مری است. از طرفی باعث طعم ناخوشایند میوه و سبزی می شود بطوری که مثلا سیب پس از گاز زدن سریع کدر می شود
ارتباط تغذیه و سلامت از جمله مباحثی است که این روزها بیشتر مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است و به دلیل آنکه بهبود وضعیت تغذیه با سلامت بدن انسان ارتباط مستقیم دارد، این موضوع بعد مهمی از زندگی انسان ها را تشکیل می دهد. در این میان میوه و سبزیجات از مهم ترین منابع غذایی مفید محسوب می شوند که پزشکان همواره به مصرف روزانه آن تأکید می کنند. از طرفی، گسترش شهرنشینی و تهیه میوه و سبزیجات به میزان انبوه، کشاورزان را واداشته است تا از کودهای شیمیایی و آفت کش ها بیشتر استفاده کنند.
بررسی حیوانات آزمایشگاهی نشان داده است برخی آفت کش ها که بطور معمول استفاده می شوند، سرطان زا هستند بنابراین مصرف بی رویه از سموم و کودهای شیمیایی در انسان نیز می تواند عوارض جانبی زیادی داشته باشد.
● آفت کش ها
آفت کش ها، گروهی از مواد شیمیایی هستند که به منظور نابود ساختن و یا کنترل انواع آفات تهیه می شوند. دکتر افشین محسنی فر، استادیار گروه سم شناسی دانشگاه تربیت مدرس می گوید: بطور کلی آفات شامل حشرات، پاتوژن های گیاهی، علف های هرز و میکرب ها هستند که برای به دست آوردن غذا با انسان رقابت می کنند و به محیط و آسایش انسان آسیب وارد کرده و بیماری زا می شوند.
● آلودگی محیط و مسمومیت
دکتر محسنی فر، حشره کش ها را از موارد اصلی آلاینده های آب و خاک می داند و می گوید: علاوه بر آلودگی محصولات، کشاورزان و کارگران از جمله افرادی هستند که در معرض مسمومیت با سموم قرار دارند. یک مطالعه نشان داده است در کشورهای در حال توسعه حدود ۲۵ میلیون کارگر از مسمومیت ناشی از حشره کش ها رنج می برند که از جمله علائم آن می توان به دل درد، سرگیجه، سردرد، تهوع و استفراغ و مشکلات پوستی و چشمی اشاره کرد.
دکتر محسنی فر در مورد بیماری های به وجود آمده از این ترکیبات می گوید: مطالعات نشان داده است قرار گرفتن در معرض این ترکیبات منجر به مشکلات تنفسی، اختلالات حافظه، عوارض پوستی، سرطان، افسردگی، اختلالات عصبی و سقط جنین می شود. از سوی دیگر افرادی که بیش از صد روز با چنین ترکیباتی مواجه باشند، احتمال ابتلا به دیابت در آنها بیشتر است.
● ارتباط سموم و سرطان
مطالعات محدودی وجود دارد که نشان می دهد بین ترکیبات موجود در آفت کش ها و بروز جهش در ژن های انسانی و ایجاد سرطان ارتباط وجود دارد. به گفته دکتر محسنی فر میزان مخرب بودن ترکیبات سمی از ماده ای به ماده دیگر متفاوت است. برخی از آنها بسیار سمی و کشنده هستند. سمومی که به صورت بخار و یا گازهای فرار باشند بیشتر از طریق ریه ها، چشم ها و مخاط وارد بدن می شوند و مواد سمی مایع یا جامد بیشتر از طریق تماس جلدی فرد را در معرض خطر قرار می دهند. همچنین میزان و مدت زمان تماس با این ترکیبات و مقدار ماده سمی که وارد بدن می شود در عوارض آن تأثیرگذار است. وی در ادامه می گوید: سموم پس از وارد شدن به بدن از طریق گردش خون به بافت های مختلف از جمله کبد وارد شده و در آنجا متابولیزه می شوند و سپس از بدن دفع می شوند. مطالعات انجام شده روی افرادی که به نحوی با سموم و آفت کش ها سروکار دارند، ارتباط معنی داری را بین آنها و بروز سرطان نشان نداده است، اما این یافته ها دلیل بر بی ضرر بودن و یا توجه کمتر به این ترکیبات نیست بلکه عوامل مختلف دست به دست هم می دهند تا یک سلول سرطانی تولید شود. به عبارتی سرطان یک بیماری است که چند عامل مختلف در کنار یکدیگر موجب خارج شدن یک سلول از مسیر طبیعی خود و تبدیل به یک سلول سرطانی می شود. دکتر پیام آزاده، متخصص سرطان و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در این رابطه می گوید: مطالعات گوناگون نشان داده است سرطان بیشتر در مناطقی دیده شده که سموم و آفت کش بیشتری مورد استفاده بوده است، بخصوص در مناطق شمال کشور که با مصرف سموم استنشاقی تعداد موارد سرطان ریه، خون و سینه در میان آنان افزایش پیدا کرده است.
● آفت کش ها و اختلالات ژنتیکی
مطمئناً وارد شدن ترکیبات سموم و آفت کش ها به بدن و یا استنشاق آنها، اختلالات متابولیکی و ژنتیکی مختلفی در بافت های بدن به وجود می آورد و منجر به آسیب هایی در ماده ژنتیکی سلولی می شود.
به گفته دکتر محسنی فر عوامل مستعدکننده دیگر نظیر استعمال دخانیات و الگوی تغذیه نامناسب، تحرک کم و نداشتن فعالیت های ورزشی، سلول را به سمت سرطانی شدن سوق می دهد.
دکتر آزاده مهم ترین عامل را در بروز سرطان، اختلالات ژنتیکی می داند و می گوید: اختلالات ژنتیکی می تواند به صورت ارثی یا اکتسابی به وجود آید.
تغییرات ژنتیکی ارثی از والدین به ارث می رسد و تغییرات کروموزومی اکتسابی ناشی از تماس با مواد محیطی مضر است که سرطان زا هستند و باعث تغییراتی در ماده ژنتیکی سلول ها می شوند و جهش سلولی را به وجود می آورند که سموم و آفت کش ها یکی از این عوامل هستند.
● تأثیر سموم بر محصولات کشاورزی
به گفته دکتر محسنی فر، در خاک باکتری هایی وجود دارد که از این سموم و آفت کش ها به عنوان منبع کربن استفاده می کنند و بدین ترتیب در حذف این ترکیبات از خاک و محیط زیست، نقش مؤثری ایفا می کنند. بسیاری از تولیدکنندگان موادغذایی و کشاورزی که به سلامت و محیط زیست پیرامون انسان ارزش بیشتری می دهند محصولاتی تولید می کنند که اگرچه از مشکل و ظاهر گول زننده و جذابی برخوردار نیستند ولی این امکان را فراهم می کنند که با خیالی آسوده بتوان از آنها استفاده کرد.
وی درخصوص نحوه استفاده مفید از محصولات کشاورزی می گوید: نگهداری میوه و سبزیجات به مدت طولانی در یخچال و یا محیط خارج از آن منجر به از بین رفتن بسیاری از ترکیبات مفید و مغذی، طعم و مزه آنها می شود.
شاید به این نکته توجه شده باشد میوه ای که از درخت تازه چیده می شود از لحاظ شادابی و طعم، مزه ای قابل مقایسه با میوه هایی که از قبل چیده شده ندارد و بسیاری خوش طعم تر است.
از سوی دیگر بسیاری از ویتامین ها نظیر ویتامین «ب» و «ث» نسبت به نور و طراوت حساس هستند و با گذشت زمان از ارزش تغذیه ای آنها کاسته می شود. علاوه بر این ممکن است قارچ های مختلفی در سطح آنها رشد کنند که به سختی قابل مشاهده شدن هستند و ترکیبات سمی و مفید تولید می کنند.
● رعایت نکات ایمنی
افزایش آگاهی مردم در مورد نحوه مصرف می تواند باعث به حداقل رساندن آثار مفید و مخرب سموم و آفت کش ها در بدن شود.
دکتر عبدالله فضعلی زاده، متخصص سرطان و رئیس انجمن سرطان شناسان در این باره می گوید: به دلیل آنکه اکثر سموم محلول در چربی هستند روی پوست میوه جات قرار گرفته و هنگام شست وشو با آب از بین نمی روند، بنابراین توصیه می شود برای پاک کردن سموم از روی میوه جات و سبزیجات آنها را با چند قطره مایع ظرفشویی، مواد ضدعفونی کننده و یا نمک شست و سبزیجات را کاملاً آب کشی کرده تا سم آن از بین برود. توصیه می کند میوه ها نیز قبل از پوست کندن شسته شوند زیرا سموم از طریق پوست جذب بدن می شوند. وی همچنین به افرادی که سم پاشی را به عهده دارند توصیه می کند تمام اصول بهداشتی و مسائل ایمنی مربوط به آن را رعایت کنند. استفاده از ماسک، لباس مناسب و قرار گرفتن در جهت وزش باد از جمله مسائلی است که کمک می کند ذرات از طریق تنفس وارد ریه نشود.
● کودهای شیمیایی
شواهد علمی حاکی از آن است که ترکیبات سموم و آفت کش ها در میوه جات و سبزیجات باقی می ماند و با مصرف آنها وارد بدن می شود اما مسئله مهم تر کودهای شیمیایی است که برای بارورکردن میوه و سبزیجات استفاده می شود. دکتر آزاده می گوید: امروزه به دلیل آنکه تولیدات را افزایش دهند و برخی میوه ها را بتوانند خارج از فصل در گلخانه و بطور مصنوعی کشت کنند مجبور به استفاده از کودهای شیمیایی می شوند. در حالی که محصولات کشورهای کوچک حاصل کشت ارگانیک است که به جای کودهای شیمیایی از کودهای طبیعی و آلی بهره گرفته می شود. به گفته دکتر فضعلی زاده، کودهای شیمیایی از طریق ریشه وارد بافت میوه می شود و به همین دلیل خطرناک است اما خطر استفاده از آن با توجه به نوع کود، میزان مصرف و درجه غلظت آن متفاوت است. اگر اصول استفاده از کودهای شیمیایی رعایت شود، مشکلی برای انسان در بر نخواهد داشت اما در صورت مصرف بی رویه و در نظر نگرفتن شرایط مصرف آن مضر خواهند بود.
دکتر آزاده مصرف زیاد کودهای شیمیایی را به دلیل میزان بالای کادمیوم و نیترات مضر می داند و می گوید: کادمیوم و نیترات سمومی هستند که در ۹۰ درصد از کودهای شیمیایی وجود دارند. نیترات پس از ورود به بافت میوه و سبزی و مصرف آنها در دستگاه گوارش تجمع پیدا می کند و عامل ایجاد تمام سرطان های دستگاه گوارش بخصوص معده و مری است.
از طرفی باعث طعم ناخوشایند میوه و سبزی می شود بطوری که پس از گاززدن سیب می بینید سریع کدر می شود. وی از دیگر مضرات نیترات به از بین رفتن خواص آنتی اکسیدان و ضد سرطانی میوه و سبزی اشاره می کند و می گوید: هر یک کیلوگرم میوه تازه باید ۵۰ میلی گرم نیترات داشته باشد و اگر مقدار آن بیش از این اندازه شود، مضر خواهد بود.
درشتی میوه ها به دلیل نیترات بالای آنها است بنابراین توصیه می شود در انتخاب میوه ها دقت شود و میوه های درشت را انتخاب نکرد. میوه های متوسط یا کوچک با رنگ روشن مناسب ترین هستند زیرا تیره بودن میوه نیز نشان دهنده نیترات بالای آن است.
وی می افزاید: با این حال بدن مکانیزم دفاعی مهمی دارد که در برابر سموم وارد شده به آن دفاع می کند و باعث دفع سموم می شود ولی در صورتی که مواد مضر برای طولانی مدت وارد بدن شوند، می تواند اثرگذار باشد. همچنین زمینه ژنتیکی نامناسب فرد و استعداد وی به بیماری هایی از قبیل سرطان می تواند کمک کننده باشد به همین دلیل بیماری زایی سموم در افراد سالمی که شرایط بدنی مناسبی دارند کمتر است.

جوانه خانی

منبع : روزنامه ایران