۱ خرداد ـ ۲۲ می ـ نقطه بدون بازگشت در تاریخ معاملات نفت

۲۲ مه ۱۹۵۲ (۱۳۳۱هجری خورشیدی) اندرو مكس ول روزنامه نگار انگلیسی در مقاله ای درباره رقابت ۵۲ سال پیش آمریكا با انگلستان بر سر بازارهای نفت، با توجه به درگیری انگلستان با ایران ، نوشته بود كه آمریكا با استفاده از فرصتی كه این درگیری به دست داده است بر بازارهای نفت كه قبلا، عمدتا در دست ما بود مسلط شده و از این پس شركت نفت انگلستان عاجز از رقابت با كمپانی های آمریكایی است و این، در تاریخ معاملات نفت نقطه ای است بدون باز گشت. ما می دانیم كه در دست داشتن بازار نفت یعنی توان دیكته كردن به كشورهای مصرف كننده و به ویژه ممالك صنعتی. لذا، در این گیر و دار یكساله، ما حربه بزرگی را كه بیش از چهار دهه به دست داشتیم از دست داده ایم. به علاوه، كشوری كه بازار نفت را به دست داشته باشد، بازار پول را هم خواهد داشت و واحد پول آن كشور ملاك احتساب خواهد بود و در نتیجه، با این باخت، ما باید شاهد تضعیف پی در پی لیره خود باشیم.
«مكس ول» نوشته بود كه انگلستان در برابر آمریكا سادگی های متعدد كرده است. مقامات واشنگتن در حالی كه ما را از حمله نظامی به آبادان منع می كردند، برای دولت ایران اسلحه جدید و هواپیمای نظامی می فرستادند. ما باید می دانستیم كه حزب حاكم فعلی آمریكا (حزب دمكرات ) كه پرچم ترویج دمكراسی در جهان را به دست گرفته نمی تواند علنا بر ضد مصدق باشد كه در این صورت در انتخابات آراء خود را از دست می دهد . بنابراین نباید تا آن حد روی واشنگتن حساب می كردیم و این دولت را واسطه حل مسئله نفت با ایران قرار می دادیم.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز