سومین کنفرانس توسعه منابع‌انسانی؛اجماعی برای اعتلای انسانها در سازمانها

«و نفخت فیه من روحی» و من از روح خویشتن در کالبد انسان دمیدم، «ونفخت فیه من روحی». صحبت از انسان و توسعه است و کلام خدا گویاترین کلام. صدای کریم منصوری در میان همهمه سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی تمام هیاهو را می‌شکند و سکوت و تفکر و تعمق را بر تمام سالن مستولی می‌کند و اندیشیدن پیرامون او که خدایش فرمود: من از روح خویشتن در کالبدت دمیدم و تمام اسماء را بر تو آموختم و آفرین بر من که چنین موجودی را آفریدم؛ و به این ترتیب سومین کنفرانس توسعه منابع انسانی به مدت دو روز در تاریخ ۱۳و۱۴آذرماه در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی آغاز می‌شود. چهره‌های سرشناس و گمنام از ایران و خارج از کشور با شعار «مدیران منابع انسانی؛ شرکای استراتژیک سازمانها» گردهم آمده‌اند، تا با هم بیندیشند.
آنچه در پی می‌آید، گزارشی از این گردهمایی است:
● مهندس همایونفر: انسان محور توسعه است
نخستـــین سخنران افتتاحیه، مهندس همایونفر، رئیــس انجمن مدیریت منابع انسانی است، که پشت تریبون قرار می‌گیرد. وی در سخـــنانی کوتاه به تشریح فعالیتهای دبیرخانه کنفرانس می‌پردازد وی در این ارتباط می‌گـــوید: امروز در سومین سال تشکـــیل انجمن مدیــــریت منابع انسانی ۵۵۰تن از مدیــــران منــابع انسانی و کـــارشناسان و ۶۵تن از اعضـــای حقوقی به عضویت این نهاد غیردولتی درآمده‌اند.
رئیس سازمان مطالعات و بهره‌وری منابع‌انسانی ضمن برشمردن فعالیتهای انجمن توسعه منابع‌انسانی، نوید شکل‌گیری جایزه ملی تعالی منابع انسانی را داد و گفت: انجمن مدیریت منابع انسانی در نظر دارد تا با معرفی جایزه ملی تعالی منابع انسانی، تلاش دیگری را در جهت ایجاد فضای رقابتی سالم برای توسعه منابع انسانی در بنگاهها به عمل آورد و امیدواریم از سال آینده این طرح عملی شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود در ارتباط با جایگاه انسان گفت: انسان محور توسعه است، انسان اشرف مخلوقات است و عالم برای او خلق شده است، آن‌گاه که خداوند او را خلق کرد و جانشین خویشتن بر روی زمین کرد، از آفرینش خود در شگفت شد و گفت: فتبارک‌الله احسن الخالقین.
● مهندس عباس غفاری: مدیران منابع انسانی، شریک استراتژیک سازمانها
سخنران بعدی افتتاحیه، مهندس عباس غفاری مدیر جذب و آموزش سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران بود. وی که به‌عنوان دبیر این کنفرانس در جایگاه قرار گرفته بود، در سخنان کوتاه خود تصریح کرد: امروز نگاه به منابع‌انسانی در دنیا متحول شده است، تا جایی که اندیشه‌ای که انسان را منبع هزینه می‌پنداشت، امروز آن را منبع ارزش می‌داند.
وی در ادامه تاکید کرد:‌ شعار این کنفرانس این است که مدیران منابع انسانی، شریک استراتژیک سازمانها هستند و برای رسیدن به این مقصود باید فعالیتهای مدیران این حوزه را به سمتی سوق دهیم که همسو با استراتژی‌های سازمان به چشم‌انداز نگاه کنند.
● مهندس مهدی مفیدی: طبق آمار سازمان ملل متحد رتبه ایران در توسعه منابع‌انسانی بهبود یافته است.
مدیرعامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، به عنوان فردی که سکان هدایت سازمانی که حدود ۴درصد GDP کل کشور را در اختیار دارد، به عنوان سخنران بعدی در جایگاه حضور یافت.
وی با ارائه آمار و ارقام به تبیین جایگاه منابع انسانی پرداخت و گفت: هر چه کشورها توسعه‌‌یافته‌تر می‌شوند، میزان نقش‌آفرینی منابع‌انسانی در ایجاد ارزش‌افزوده بر منابع فیزیکی فزونی می‌یابد، به عنوان نمونه نقش نیروی‌انسانی در ژاپن برای ایجاد ثروت ۸۰درصد است و در کشور ما این رقم ۳۴درصد است.
مهندس مفیدی ادامه داد: در سال ۲۰۰۳رتبه توسعه منابع‌انسانی ایران توسط سازمان ملل ۱۰۶ اعلام شده بود که هم‌اکنون در سال ۲۰۰۶با ۱۰رتبه ارتقاء این رتبه به ۹۶رسیده است، اما همین رقم هم نشان می‌دهد که جای کار زیادی داریم.
مدیرعامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، با مروری بر هرم نیروی انسانی شاغل بخش صنعت گفت: طبق آمارگیری صنعت که در سال ۱۳۸۲انجام شده است، در مجموع کارگاههایی که در بخش صنعت و معدن اشتغال دارند، تحصیلات ۵۱درصد نیروهای شاغل زیر دیپلم است، ۳۳درصد دیپلم، ۶درصد فوق‌دیپلم، ۹درصد لیسانس و ۱درصد فوق‌لیسانس و دکترا هستند که به این ترتیب لزوم بهسازی در این بخش به شدت محسوس است.
وی در پایان تصریح کرد: سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، با ترسیم دورنمای تربیت مدیران کلاس جهانی با هدف ارتقاء اعتبار مدیریت (Management Brand)‌خود را آماده می‌سازد تا در رقابتهای نفس‌گیر جهانی حضور یابد.
● دکتر جهرمی: وزارت کار، وزارت منابع انسانی است
وزیر کار و امور اجتماعی، اصلی‌ترین سخنران افتتاحیه بود. وی در سخنان خود ضمن خط بطلان کشیدن بر نگاههای بخشی به منابع‌انسانی گفت: وزارت کار، وزارت کارگر یا کارفرما نیست. وزارت حفظ کار و منابع‌انسانی در کشور است.
وی ادامه داد: در کشور کلیه وظایف یک متولی دارد، اما توسعه منابع‌انسانی علیرغم تمام اهمیتی که دارد مورد بی‌توجهی واقع شده است. به همین دلیل هم‌اکنون معاونت منابع‌انسانی وزارت کار نه با نگاه درون‌سازمانی، بلکه با نگاه کلان کشور در وزارت کار تشکیل شده است و اقدامات گوناگونی را در این رابطه در دستور کار خود دارد، از جمله اینکه امیدواریم بتوانیم کنفرانس توسعه منابع‌انسانی در سطح کلان کشور را برگزار کنیم.
دکتر جهرمی در بخش دیگری از سخنان خود با بررسی جایگاه نظام آموزشی در توسعه منابع‌انسانی و اشتغال گفت: متاسفانه نظام آموزشی ما پاسخگوی نیازهای واقعی جامعه نیست، به‌همین دلیل هم‌اکنون جامعه با تعداد زیادی فارغ‌التحصیل مواجه است که نمی‌توانند مشاغل مناسب خود را پیدا کنند؛ به عنوان نمونه آمارها حاکی از آن است که نرخ بیکاری افراد زیر دیپلم کمتر از فارغ‌التحصیلان است؛ چون نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان بیش از ۱۵درصد است والبته این مشکل تنها از نظام آموزش عالی ما سرچشمه نمی‌گیرد، بلکه عدم تعامل دستگاهها و فقدان نیازسنجی مناسب نیز این مشکل را دامن می‌زند. ما باید بدانیم به چه نیرویی با چه مهارتی در چه سطحی از تحصیلات نیاز داریم، آن‌گاه این نیازها را بتوانیم اعلام کنیم و از دانشگاهها بخواهیم جهت پرورش چنین تخصص‌هایی اقدام کنند.
● دکتر دینانی:
پس از پایان مراسم افتتاحیه، با رویکردی متفاوت مباحث پی‌گرفته شد. این بخش با سخنان دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی، استاد گروه فلسفه دانشگاه تهران و عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران آغاز شد. وی موضوع سخنرانی خود را با موضوع نگاهی اجمالی به آرای فیلسوفان درباره جایگاه انسان در دنیای قدیم و جدید ارائه کرد.
وی در ابتدای سخنان خود گفت: ارزش انسان به «اندیشیدن» است. انسان تا نیندیشد، انسان نیست، شیء است؛ و البته اندیشه هم ممکن است شیء شود، اما اندیشیدن شیء نیست و کسی که نمی‌اندیشد انسان نیست.
دینانی در ادامه افزود: اندیشه منبع انسانی دارد و به همین دلیل گسترش آن در تمام جهات است، یعنی گسترش اندیشه خطی نیست؛ بنابراین مانند دایره‌ای است که از یک نقطه آغاز می‌شود و سرانجام به نقطه ابتدایی و اصل خودش بازمی‌گردد.
وی در ارتباط با شیوه‌های آموختن و دستیابی به حقیقت گفت: «حقیقت» کیمیایی است که همه به دنبال آن می‌گردند، اما «حقیقت» تنها زمانی «حقیقت» است که توسط افراد کشف شود، بنابراین افراد نمی‌توانند منتظر اعطای حقیقت از سوی دیگران باشند. حقیقت چهره خود را به افراد به اندازه‌ایی نشان می‌دهد که در درک آن سهیم باشند.
● تشکیل میزگرد تخصصی قوانین کار و تامین اجتماعی
یکی دیگر از برنامه‌های روز نخست کنفرانس توسعه منابع‌انسانی که بعدازظهر برگزار شد، میزگرد تخصصی قوانین کار و تامین اجتماعی بود. در این میزگرد آقایان دکتر علی محمد گودرزی، رئیس موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی، مهندس داوود مددی، رئیس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی، دکتر جواد فرشباف ماهریان معاون برنامه‌ریزی منابع‌انسانی و سیاستگذاری اشتغال وزارت کار و اموراجتماعی و مهندس موسی بیات معاون منابع‌انسانی شرکت کمباین سازی حضور داشتند.
در این نشست مهندس داوود مددی گفت: اگر در کارخانه‌ای یک دستگاه خراب بشود، مدیر سازمان برای اصلاح آن همه تلاش خود را به کار می‌گیرد، اما متاسفانه در مورد منابع‌انسانی که بالاترین ارزش سازمان است، این نگاه وجود ندارد.
مددی تصریح کرد: بسیاری از کارفرمایان حاضر به بیمه کردن کارگران خود نیستند. این کار شاید در ظاهر موجب کاهش هزینه‌های آنها شود، ولی به دلایل متعدد و از جمله عدم ثبات شغلی برای کارکنان انگیزه لازم برای انجام کار درست را در آنها کاهش می‌دهد و به این ترتیب مانع بهره‌وری مناسب کارکنان می‌شود.
دکتر فرشباف نیز در این میزگرد تصریح کرد: قانون کار وتامین اجتماعی در کشور باید متناسب با قانون برنامه چهارم توسعه و سند چشم‌انداز ۲۰ساله کشور تدوین و اصلاح شود و من امیدوارم با اصلاح قانون کار بتوانیم جلو قراردادهای موقت را بگیریم و فرآیند استخدام نیروهای ماهر را تسهیل کنیم.
● روز دوم: یادبود بزرگان
سنت زیبایی در کشور شکل گرفته است، تقدیر از بزرگان، آنانی که می‌اندیشند و آنانی که می‌پویند و امروز در میان ما هستند و اما فردا مبهم است که آیا باشند یا نباشند؛ مانند دکتر محمدعلی طوسی و چه ارزنده بود که سال گذشته در دومین کنفرانس توسعه منابع‌انسانی از او که تلاشهای بسیاری در این عرصه کرده بود، تقدیر شده بود و امسال ناباورانه دیگر در میان ما نبود.
کنفرانس توسعه منابع‌انسانی به پاسداشت این استاد بزرگ، امسال نیز در مراسمی در روز دوم این کنفرانس از وی تجلیل کرد و پس از آن به تقدیر از سایر دست‌اندرکاران توسعه منابع‌انسانی در کشور پرداخت.
در این ارتباط در بخش‌های مختلف از افراد زیر با حضور مدیران و فعالان حضور منابع‌انسانی تقدیر شد:
الف) بخش اساتید:
▪ خانم دکتر نسرین جزنی، استاد دانشگاه شهید بهشتی
▪ آقای دکتر محمد صائبی، عضو هیات علمی موسسه آموزشی-پژوهشی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور
▪ دکتر خدایار ابیلی، عضو هیات علمی سازمان مدیریت صنعتی
▪ دکتر سیدمحمد اعرابی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی
ب) بخش مدیران:
▪ دکتر پورسیدآقایی، مدیرعامل رجا
▪ محمود نظاری، رئیس هیئت‌مدیره شرکت همکاران سیستم
▪ مهندس دادالله قرینی، عضو هیات‌مدیره سازمان مدیریت صنعتی و معاون سابق منابع‌انسانی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران
▪ حمید رحمتیان، معاون منابع‌انسانی گروه بهمن
▪ مهندس اکبر مهاجری: مشاور منابع‌انسانی وزیر نفت در توسعه مدیریت
د) بخش ایده‌پردازان:
▪ دکتر علی‌محمد گودرزی، رئیس موسسه عالی پژوهش تامین‌اجتماعی
ه) بخش ناشران
▪ خانم دکتر فریبا لطیفی، مدیرعامل شرکت نشر فرا
● بیانیه کنفرانس
در پایان این کنفرانس بیانیه آن به‌عنوان منشوری که خط‌مشی فعالیتهای توسعه‌منابع‌انسانی را مشخص می‌کند، پس از اخذ نظریات شرکت‌کنندگان منتشر شد. در برخی از بندهای این بیاینه، مفاد زیر مورد تاکید قرار گرفته است:
▪ اجرای جایزه تعالی منابع انسانی در کشور با محوریت انجمن مدیریت منابع‌انسانی
▪ تهیه نظام‌مند احراز صلاحیت مدیران منابع‌انسانی جهت حرفه‌ای شدن فعالیت این حوزه
▪ تدوین سند راهبردی توسعه منابع‌انسانی در چارچوب سند راهبردی چشم‌انداز توسعه کشور در افق ۱۴۰۴
▪ توجه به توسعه منابع‌انسانی با رویکرد جنسیتی، برای تحقق آرمان پرورش مدیران کلاس جهانی.
● نتیجه‌گیری
آذرماه در رخدادهای مدیریتی، نقطه عطف محسوب می‌شود که برگزاری کنفرانس توسعه منابع‌انسانی در ۱۳و ۱۴آذرماه یکی از این رخ‌دادهای مهم بود.
در این کنفرانس که علاوه بر مروری که ما در این گزارش بر مباحث ارائه شده داشتیم، نزدیک به ۲۰مقاله در سالن اصلی ارائه شد و مباحث متعددی نیز در سالن‌های جانبی مورد نقد و بررسی قرار گرفت و حضور سخنرانان خارجی نیز از دیگر نقاط قوت این کنفرانس بود که بستر مناسبی برای تبادل تجربیات فراهم می‌کرد و در این مسیر بسیاری از سازمانهای ایرانی نیز از جمله صنایع خودرو و فولاد توانستند تجارب خود را با یکدیگر مبادله کنند.
برگزاری همزمان کلینیک مدیریت با حضور اساتید مدیریت منابع‌انسانی از دیگر نکات جالب توجه این همایش دو روزه بود که در آن در حوزه‌های استراتژی و برنامه‌ریزی منابع‌انسانی؛ جذب، استخدام، جبران خدمت و مزایا، مدیریت عملکرد، مدیریت دانش و سرمایه فکری، توسعه مشارکت، توسعه منابع‌انسانی به مراجعه‌کنندگان پاسخ گفته شد.
نمایشگاه جانبی کنفرانس نیز فضای تعاملی مناسبی را فراهم آورده بود و بسیاری از موسسات صنعتی و خدماتی در آن حضور داشتند.
کار انتشاراتی که در جنب فعالیتهای کنفرانس صورت گرفته بود نیز قابل‌توجه و تقدیر بود که از جمله آن، انتشار همزمان کتاب کنفرانس توسعه منابع‌انسانی است.
در هر صورت دو روز سخن از انسان بود و کرامت انسانی و نقش انسان در رشد و اعتلای جوامع و البته بیشتر با رویکرد کسب و کار، در کنار همه این نکات مثبت به نظر می‌رسد که باید در این کنفرانس ابعاد کلان توسعه منابع‌انسانی مورد توجه بیشتری قرار بگیرد، زیرا مبانی تئوریک همواره تسهیل‌کننده مسیر اجرا است.
برای دست‌اندرکاران این کنفرانس آرزوی پیروزی داریم، باشد که این‌ گامها، راهی به سوی ارزش‌آفرینی انسانها در عرصه سازمانی و غیرسازمانی باشد.

مریم چهاربالش
[e-mail]