لیگ کارآفرینی

تا به حال هیچوقت اتفاق نیفتاده که کشور صربستان و مونته نگرو خود را در بالای جدول لیگ اقتصادی جهان ببیند. اما براساس گزارش اخیر بانک جهانی از اوضاع کسب و کار در کشورهای مختلف جهان، این کشور در یکی دو سال اخیر اوضاع کسب و کار خود را سر و سامان تازه ای داده است. برای مثال، کارآفرینان این کشور از ژانویه سال جاری برای آغاز یک کسب و کار جدید تنها به ۱۵ روز زمان و یک سپرده ۵۰۰ یورویی (معادل ۶۵۰ دلار) نیاز دارند، در حالی که یک سال قبل آنها مجبور بودند برای برپایی کسب و کار مورد نظر خود علاوه بر صرف ۵۱ روز وقت، یک سپرده بانکی ۵ هزار یورویی در اختیار بانک قرار دهند.
پرداخت مالیات ها نیز آسان تر شده و استخدام کارگران پاره وقت و جمع آوری طلب های مالی از مشتریان هم خیلی به آسانی صورت می پذیرد. در نتیجه این وضعیت، شمار بنگاه های کسب و کار این کشور در یک سال اخیر رو به فزونی نهاده است، به طوری که تعداد شرکت های ثبت شده نسبت به سال قبل ۴۲ درصد رشد نشان می دهد.
به عقیده کارشناسان تهیه و تنظیم این گزارش، تشکیل یک کسب و کار جدید غالباً نشان دهنده افزایش اعتماد به نفس فرد کارآفرین است. این در حالی است که در بیشتر کشورهای جهان قوانین دست و پاگیر، به طور معمول مانع از بروز اعتماد به نفس در شهروندان مستعد کارآفرینی می شوند. مثال های ذیل جملگی صدق این ادعا را آشکار می سازند. در لائوس آغاز یک کسب و کار به صرف ۱۹۸ روز زمان نیاز دارد، در حالی که کارآفرینان این کشور آنقدر زیاد نیستند که ریسک پذیری ایستادن در چنین صف طولانی را داشته باشند. در سییرالئون، اگر یک شرکت بخواهد آنقدر حماقت از خود به خرج دهد که مالیات خود را تمام و کمال بپردازد، در آن صورت حداقل ۱۶۴ درصد از سود ناخالص شرکت باید تقدیم مأموران مالیاتی گردد. خنده آور است! یعنی علاوه بر همه آن چیزی را که کسب می کند، باید مقدار بیشتری هم روی آن بگذارد و به عنوان مالیات بپردازد!
همچنین اگر کسی آنقدر جسور باشد که بخواهد کالا به آفریقا وارد کند، در آن صورت باید به طور متوسط ۸ روز را در گمرکات بدون تأسیسات و تجهیزات کافی و ۹ روز را در جاده های خراب، زمان از دست بدهد. بدتر از دو مورد یادشده، تشریفات گمرکی در آفریقا حداقل ۴۳ روز طول می کشد. واضح است که در یک بازار آزاد، شرکت ها با استفاده بهتر از منابع موجود، نسبت به رقبا از شکوفایی بهتر و بیشتری برخوردار می شوند. اما در بخش های فقیر جهان که کمبود منابع بیداد می کند، این عملکرد - یعنی استفاده بهینه از امکانات و منابع موجود - حیاتی تر به نظر می رسد. در همین راستا، تاکنون دولت های آفریقایی برای ضعیف تر کردن روحیه سرمایه داری رقابتی، از هیچ کوششی فروگذاری نکرده اند.
برای مثال، در سال گذشته ۱۶ کشور غرب این قاره تنها موفق به انجام دو اصلاح ساختاری اقتصادی شدند.یکی دیگر از مواردی که مانع شکل گیری آسان و راحت کسب و کار در سراسر جهان می گردد، قوانین و مقررات سختگیرانه و غیرسودمندی است که حتی علیه خود نیز وارد عمل می شوند. به عنوان نمونه، در کشورهای فقیر جهان قوانین و مقررات سختگیرانه ساخت و ساز همواره منجر به احداث واحدهای ساختمانی امن و مستحکم نمی شود و یا اینکه افزایش مالیات ها غالباً به افزایش درآمدهای دولت ها منجر نمی گردد. از این دو عامل که بگذریم، بازارهای کار انعطاف ناپذیر هم اصولاً به نفع قشر کارگر نیستند، زیرا همه این عوامل دست به دست هم داده و اقتصاد را از روی زمین به زیرزمین هدایت می کنند. از سوی دیگر، شرکت هایی که به صورت مخفیانه و به دور از چشم مأموران مالیاتی فعالیت و تولید می کنند، برای ادامه این روند مجبورند همچنان کوچک باقی بمانند.
در حقیقت، آنها با این کار خود را از بزرگتر شدن و توسعه یافتگی محروم می کنند که البته چاره ای هم جز این ندارند، زیرا برای در خفا فعالیت کردن، کوچک بودن یک ضرورت است. در همین راستا، بانک جهانی تخمین زده است که به طور متوسط شرکت های رسمی نسبت به شرکت های زیرزمینی موجود در یک صنعت خاص، ۴۰ درصد بیشتر تولید می کنند. کشور آفریقایی بورکینافاسو تلخ ترین مثال این ادعای بانک جهانی است. با وجودی که نام این کشور یادآور سرزمین صداقت و مردمان راست قامت است، ولی از جمعیت ۱۲ میلیونی این کشور آفریقایی تنها ۵۰ هزار نفر در بخش کسب و کارهای رسمی فعالیت می کنند و مابقی نیروی فعال کارگری آن در بخش های زیرزمینی امرار معاش می نمایند. کارشناسان یکی از دلایل این امر را هزینه های کمرشکن اخراج نیروی کار برای شرکت ها در بورکینافاسو ذکر کرده اند.
به عبارت دیگر، برای اخراج هر نیروی کار، یک شرکت موظف به پرداخت ۵۷ هفته کاری حقوق به نیروی اخراجی است. همچنین حداقل آورده لازم برای تشکیل یک کسب و کار در این کشور، به پنج برابر متوسط درآمد سرانه شهروندان بورکینافاسویی بالغ می شود. اما با همه موارد یاد شده، شاخص های بانک جهانی یک راهگشای اساسی برای حل این قبیل مشکلات به شمار می روند. در واقع، اگر در این کشورها شاخص های مورد نظر بانک جهانی به دقت مورد توجه قرار گیرند، در آن صورت وضعیت کسب و کار آنها به گونه دیگری رقم خواهد خورد.

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران