چرا تجربه کسب نمی‌کنیم؟

در دنیای امروزی آمار و ارقام، یكی از مهم ترین اركان برنامه ریزی و حركت به سمت نقطه آرمانی است. در بسیاری از كشورهای پیشرفته و صنعتی با كمك گرفتن از آمار شاید برای نگارش این غم كمی دیر شده باشد، اما تجربه ای كه از این حوادث غمناك به دست می آید می تواند همیشه تازگی داشته باشد، تجربه برای همه و همه، از دولتی و غیر دولتی تا هر عضوی از جامعه... اما چرا هر سال از این گونه اتفاقات می افتد و تجربه ای برای ما نمی شود، چرا تجربه به دست نمی آوریم، چرا درس عبرت نمی گیریم، چرا باید احساس امنیت برای خود به وجود نیاوریم، چرا باید بدون فكر عمل كنیم، چرا و چرا و صدهزار چرای دیگر؟ حادثه به وقوع پیوست. خبر هم نكرد مثل همه حادثه ها اما تلخ تر و فراگیرتر. حادثه ای كه در آن ۸ تن از فرزندانمان جان باختند. فرزند من، فرزند شما، چه فرقی می كند كه بنی آدم اعضای یك پیكرند.
دنبال چه كسی برویم؟ یقه چه كسی را بچسبیم؟ چه كسی مسبب است؟ دیگر چه فرقی می كند. كدام عمل قضایی و كدام عمل پلیسی داغ این جگر گوشگانمان را از دل های دردمندمان می زداید؟ غرض و قصد این نیست كه چوب بر پیكر مرده بزنیم و دراز شده را دراز كنیم. قصد این است كه جلوی حادثه های مشابه گرفته شود.
● آیا مدرسه تقصیری دارد؟
در همه جای دنیا گردش های علمی نوباوگان، به همراه یك یا چند تن از مربیان یك آموزشگاه، حال در هر مقطعی نسبت به سن گردشگران بوده و هست و افرادی هم كه به عنوان مسوول آموزشگاه این گردش ها را ترتیب می دهند و یا مربیان مربوطه كه به عنوان ناظر و مسوول به همراه دانش آموزان می روند، هستند. فاجعه هر چقدر هم عمیق باشد نمی توان صرفا" گناه را به گردن مربی و ناظر و مسوول گروه انداخت. علی الخصوص در این حادثه، البته در حوادثی مشابه یا غیرمشابه ممكن است مقصر باشند اما در این حادثه به خصوص، مربی و مدرسه بی تقصیر است گو این كه این عزیزان آن قدر وجدان كاری دارند كه هر لحظه در محاكمه خودشان هستند اما واقعا" اینها لااقل این بار كوچكترین تقصیری متوجه شان نیست چرا؟ چون مكان یك مكان تحت پوشش شهرداری بود و مربی در این جا كمال اطمینان خاطر را دارد كه همه چیز درست است. تمام قواعد و ضوابط رعایت شده است. درست مثل این كه بچه ها را به سینما برده باشند و آنجا خدای ناكرده اتفاقی برای بچه ها بیفتد و سینما آتش بگیرد. این تقصیر مسوول گروه گردش و یا مدیر مدرسه نیست حال بحث رضایت ولی پیش می آید كه حتما" در این مورد مدیر مدرسه تدابیری دارد و این تدابیر نیز رعایت شده و اجازه ولی صورت گرفته بود!
●امنیت محل
برمی گردیم به امنیت محل. خوب اینجا فقط یك بحث پیش می آید، در عقد قراردادها، فقط حل مسئله مالی باید مدنظر قرار گیرد یا بقیه موارد؟ از جمله صلاحیت اخلاقی اجاره كنندگان اماكن مربوط به شهرداری یا مواردی از این دست و این كه آیا شهرداری كه كار اصلی اش ارائه خدمات به همشهریان است، آیا باید در قراردادهایش حتی اجاره دادن غرفه های عرضه كالا، موارد صلاحیت اخلاقی و قانونی را رعایت كند یا خیر؟
پس از صلاحیت اخلاقی می رسیم به صلاحیت استفاده از یك وسیله كه در رابطه با مردم است. یعنی كسی كه می آید دریاچه را برای قایقرانی اجاره می كند آیا تبحر و تجربه و یا حداقل گواهی قایقرانی دارد؟ آیا یك قایقران باید شنا بلد باشد یا خیر؟ كه در این مورد اگر شنا بلد بود، خودش و یكی از بچه ها را نجات می داد و ما دو قربانی كمتر داشتیم و این دیگر رمل و اسطرلاب نمی خواست. آیا یك نفر پیدا نشد كه بگوید آقا توی همین استخر شنا كن ببینیم اگر قایق چپ شد تو بلدی اقلا" خودت را نجات بدهی یا نه؟ خوب حالا كه این آقا فوت شده خدا بیامرزدش، اما آیا این صحیح است بگوئیم تقصیر او بود؟
این مسائل ممكن است در قرارداد یك شركت خصوصی مورد بحث قرار نگیرد اما آیا در شهرداری كه وظیفه اولش ایجاد خدمات رفاهی است هم نباید انجام گیرد؟ خوشبختانه نه تنها قاضی پرونده، قاضی اسماعیلی، كه صد البته كلا" قضات دادگاه جنائی، همه به كار خود وارد و افرادی متعهد هستند، اما توجه به این امر كه قتل واقع شده و قصور از موارد ایمنی، بعید نیست عمدیت را شامل شود، از این دید نیز پرونده مورد توجه قرار داده شد، به اضافه این كه در یك استخر كوچك كه چند نجات غریق كار می كنند، چطور دریاچه ای به این وسعت حتی یك نجات غریق هم ندارد!
پرسش این است كه گناه این نسل به گردن كیست و آیا برای نسل آینده برنامه ریزی درستی شده است تا آنها به چنین مشكلاتی برنخورند، و چنین حوادثی در ذهن ما نقش نبندد، به واقع باید چه راهكارهایی را مدنظر قرار داد تا از این گونه حوادث كه باید از آن به عنوان بلای آسمانی یاد كرد، فاصله گرفت. خدا اولیای این دانش آموزان را صبر جمیل اعطا فرماید.

شهرام بهرامی نژاد

منبع : مجله خانواده سبز