آموزش کنگفو توا

● تاریخچه پیدایش کانگ فو توا
کانگ فو قدمتی تقریبا برابر تاریخ نسل بشر دارد ولی رشد ونمو این هنر از هنر قدیمی چینی به مفهوم طریق مشت زنی یا کمپو سرچشمه میگیرد. در باره ریشه کمپو یک داستان قدیمی چنین بیان میکند:
یکی از پیروان مکتب بودا بنام((داروما تائیشی))از هندوستان برای آموزش اصول دین بودا به پادشاه لیانگ به چین سفر کرد.او برای رسیدن به چین راه طولانی و خطرناک را که نیاز به قدرت و مقاومت جسمی وروحی فوق العاده داشت به تنهایی طی کرد ودر معبدی بنام شائولین سو اقامت گزید وبه تعلیم مکتب خویش پرداخت تعلیمات شدید فکری او باعث خستگی ومنزوی شدن شاگردان او شد در مرحله بعدی او به شاگردانش توضیح داد که هر چند هدف دین بودا سالم سازی روح انسان میباشد اما روح وجسم از همدیگر جدا نیستند وهنگامی که شخص در ضعف فیزیکی باشد نمی تواند به تزکیه نفس دست یابد داروما برای ایجاد نیروی فیزیکی برتر ۹ سال وقت صرف کرد و ساکت و آرام در دنیای درون خود فرو رفت پس از این مدت حرکات سریع برای دست وپا ابداع کرد. که همین حرکات پایه واساس بیشتر ورزشهای رزمی امروزی است.
پس از چندی شاگردان او از جنگجوترین افراد چین محسوب شدند وهنری را که ایشان یاد گرفته بودند به کمپو یا شائولین سو معروف گردید.و پایه و اساس ورزش ملی چین را بنا نهاد.
این هنر بعدا طی سفرهای تجاری بازرگانان که نیاز به امنیت داشتند آموخته شد وبه سایر ممالک از جمله ژاپن- کره- هنگ کنگ و غیره انتقال یافت و پایه واساس ورزشهای رزمی شرقی چون کاراته و..... را بنا نهاد . اما بیشتر این افراد فقط به نیروی تنی این هنر توجه کردند و از فلسفه عمیق وقدرتهای درونی این هنر غافل شدند و به تدریج فلسفه این هنر به فراموشی سپرده شد.
این هنر در ایران توسط ابراهیم میرزائی شالبند قرمز کانگ فو بصورت تز علمی مطرح شد که ایشان این هنر را با آداب وسنن و فرهنگ غنی ایرانی ومطابق فرمول تن ایرانیان بنیان نهاد به همین علت اسامی و معانی این هنر ایرانی است حرکات و تکنیکهای این هنر با توجه به نوع فیزیولوژی وآب وهواو تغذیه مردم ایران زمین طرح ریزی شده است وبرای همین پیشرفت این هنر در ایران خیلی سریع و چشمگیر بوده است.
● اولین گام
اولین گام در راه شناخت این هنر بزرگ آشنایی با اصطلاحات ومعانی کلمات می باشد
پس براین اساس:
▪ کانگ:یعنی دانایی
▪ فو:طریقت
پس کانگ فو یعنی طریقت دانایی وطریقت دانایی بدرک ماست ودرک مانیروی فکر ما وفکر ما در جسم ما وجسم پایگاه فکر ماست
▪ توآ: یعنی انشاء تن وروان (پرورش دادن تن و روان)یا پروردن جسم وطریقت دانایی (کانگ فو توآ) ما را به سوی خویش می خواند ومی سراید توآ.به خود آ.یعنی تو بیا و به خود بیا.یا بقول شاعر هر کس تورا بسوی خویش میخواند من تو را جز به سوی تو نمی خوانم.
ـ هدف توآ:
توانایی- هستی داری-یگانگی - هم آهنگی - دیدگاه یگانه وخود شناسی است.
این است طریقت دانایان به تن وروان انسان شاهکار جهان دارای قدرتی نا محدود وسلسله ای ازشعور واندیشه است وباید وی را در حریم معنویت جستجو کرد به این آماج وتوان- و تو ای انسان که بر ما نشسته و تفکر آغاز نموده ای این راه راهیست بی پایان واندیشه جهان وانسان- انسانی بی زمان با فرهنگ زمان در بی زمان است
● مفهوم آرم كانگ فو
۱) مشخصات عبارتند از:
هلال قرمز بالای مشت نشان دهنده فلسفه خون كانگ فو یعنی مبارزه تا آخرین قطره خون در راه آزادی انسانها می باشد.
۲) مشت در میان دایره سیاه نشان دهنده قیام از دل تاریكیها و پلیدیهاو همه آنچه كه انسان امروز از خود بیگانه كرده ودر بند كشیده است.
و مشت نشانه تجاوز نمی باشد ،بلكه حالت دفاعی دارد كه از شكل آن نیز مشخص است.
۳) هلال سفید زیر مشت نشان دهنده نژاد سفید ایرانی است.
۴) كره جهان زیر مشت و نقشه ایران در وسط كره بعنوان پایگاه كانگ فو توآ در جهان مشخص شده است .
این آرم روی سینه طرف چپ قرار می گیرد كه مشت حفاظت از قلب ماست كه طپش آن صدای فكر مان است.
پس آرم كانگ فو نیز دفاعی بودن این هنر را نشان می دهد و بازگو كننده این نقطه است كه:
▪ پیكار ما فقط برای دفاع از انسانیت است
● برنامه آموزش ضربات پا
یاد گیری ضربات پا استفاده از آنها نسبت به ضربات دست ،زمان و تمرین زیادی را میطلبد و بیشتر رزمی كاران در مورده استفاده از پا ها دچارمشكل می شود .بدین منظور برای آموزش ضربات پا باید برنامه ریزی دقیق واصولی انجام شود تا همراهان نسبت به پیشرفت وآمادگی جسمانی با یادگیری خطوط كانگ فو بر ضربات پا تسلط كافی نسبت به درجه(خط ) داشته باشد .
برنامهای كه این جانب در طول آموزش چند ساله تجربه كردهام برای آموزش ضربات پا به شرح زیر می باشد .
در این برنامه برای هر خط از كانگ فو از خط۱تا خط ۴ضربات پا درنظر گرفته شده است تا همراهان در هر خط اصول صحیح اجرای ضربات پا را یاد بگیرند ووقتی همراه طبق این برنامه آموزشی خط ۴ را به پایان رساند دیگر مشكلی درباره نحوه اجرای كلاسیك ضربات پا (اعم از مستقیم ،چرخشی ،پرشی وغیره...)نداشته باشد.
همه ی همراهان به این نكته واقفند كه با پیشرفت همراه و تمرین زیاد هر روز برقدرت و سرعت ضربات افزوده می شود ولی اصول ضربات همیشه ثابت می باشد وما در این برنامه بیشتر آموزش اصول را در نظر گرفته ایم .
چون وظیفه ی اصلی یك مربی در بخش آموزش ضربات آموزش اصول صحیح تكنیكهای و وظیفه ی بعدی بعهده ی خود همراه است كه با تمرین و تلاش برقدرت و سرعت ضربه ی خود بیفزایند . ولی اگر اصول تكنیك درست نباشد هر قدر هم یك همراه سعی و تلاش كند ضربه ی خوبی اجرا نخواهد شد .
▪ ضربات پا
ضربات پا در كانگ فواز اهمیت فوق العاده ای برخوردارندو یكی از بخشهای اساسی تمرینات كانگ فو می باشد یك كانگ فو كار باید از پاهای قوی ،سریع وكنترل شده برخردار باشد تا بدان پایه كه مانند دستها از پاها استفاده كند.
بطور كلی ضربات پا در كانگ فو به دو طریق استفاده می شود:
۱) ضربت دفاعی یا سدكننده
۲) ضربات حمله ای یا نفوذی
● نرمشهای فكری (روانی)
دربیشترحركات و نرمشها فكرنیز دخالت دارد ولی نرمش فكری نرمشی است كه در آن جسم هیچ گونه حركتی ندارد وهر گونه حركت و نرمش در فكروروان انسان انجام می شود و تمام حواس بدرون توجه دارند و در فكر وروان این حركات و نرمشها انجام می شوند .نرمشهای فكری انواع زیادی دارد كه خارج از بحث ما دراین كتاب است یك نوع نرمش فكری ساده بطور مثال چنین است:
در حالت ذن دای نشسته ، در جای ساكت و آرام چشمها را می بندیم و تمام حواس خود را متوجه درون می كنیم و حركتهای نرمشی كه هر روزه در بایشگاه تمرین می كنیم در فكرمان شروع به انجام دادن آنها می كنیم و سعی می كنیم تمام حركات را بطور احسن انجام می دهیم .
برای همراهانی كه اولین بار این كار را انجام می دهند شاید كمی سخت و عجیب با شد ولی با تمرین و شكیبایی رفته رفته انجام این گونه نرمشها ی فكری آسان شده و در فكر و جسم احساس قدرت و نشاط خاصی می شود .
با تمرین زیاد و عمیق شدن تمركز بروی حركات فكری می توانیم بدون انجام حركات جسمی تمام نقاط بدن را گرم كنیم بطوری كه عرق بر پیشانی بنشیند وبدن آماده هرگونه حركت و مبارزه شود . با تمرین این گونه نرمشها روح و جسم هماهنگی خاصی می یابند و اعتماد به نفس عجیبی در انسان بوجود می آید ، كه قابل توصیف نیست .
نیست شرح این سخن را منتها
پاره ای گفتم بدانی پاره ها
▪ مراحل نرمش:
حركات نرمشی در مرحله ی اول باید مفصل ها را گرم كرده وآماده حركت كندو در مرحله ی دوم عضلات را گرم كرده و به كار اندازد و در مرحله ی آخر استخوانها كه تمام نیروها توسط آنها مهار می شود و ستون بدن هستند زیرا در حالت عادی اولین آسیب دیدگی ها بشتر در مفاصل اتفاق می افتد و بعد از مفاصل در عضلات و در مرحله ی آخر در استخوانها بوجود می آید .
پس حركات نرمشی باید به ترتیب این نقاط بدن را گرم كرده و آماده ی حركت و تمرین كند. در هنر رزمی كانگ فو اولین اصل قبل از ورود به نرمش یا حركت و تمرین تمركزحواس و آمادگی فكری برای انجام حركا ت می باشد.همراهان باید توجه داشته باشند اگر اصول نرمشی رعایت نشود هر كدام از حركات ورزشی شاید آسیب جدی به بدن وارد سازد كه جبران و بهبود آن ماه ها ویا سال ها طول می كشد .در بیشتر هنرهای رزمی منظور از نرمش و حركات نرمشی آماده كردن بدن برای انجام حركات و فنون با قدرت و سرعت بدون آسیب دیدن بدن می باشد. در كانگ فو علاوه بر موارد بالا منظور از نرمش بالا بردن روان تنفسی همراه (نفس سازی ) و توان قلبی (افزایش پمپاژ قلبی ) و به كار انداختن غدد داخلی برای بوجود آوردن نیروی برتر و حركت ها ی فكری در حركات نرمشی دسته جمعی به منظور تمركز حواس و هماهنگی كامل فكر و جسم می باشد.
پس منظور ما از حركتهای نرمشی در برنامه های تمرینی فقط گرم كردن بدن نیست ، بلكه در هر برنامه ی نرمشی خیلی از موارد باید رعایت شود تا فكر وجسم یك كانگ فو كار آنطور كه شایسته است ساخته شود . در هر جلسه تمرینی باید بعد از گرم كردن عمومی بدن از نرمش های ویژه ای برای بالا بردن آمادگی جسمانی و پیشرفت همراهان نسبت به گذشت زمان و درجه ی همراهان استفاده شود. حركات نرمشی نباید همیشه به یك شكل اجرا شود ، بلكه درهر جلسه تمرینی نرمش های مختلفی انجام شود .
به طور مثال در بایشگاهی كه همراهان ۳ روز در هفته تمرین می كنند ، ۱روز بیشتر برروی حركتهای كششی (ایستاو دنامیك ) كار شود در روزدوم برروی حركت های قدرتی بیشتر كار شود و بالا خره در روز سوم بیشتر بر روی حركات سرعتی كار شود .
و در بعضی از جلسات در طول ماه حا لات تركیبی این حركت ها انجام شود تا همراهان به یك نوع حركات نرمشی عادت نكنند كه این یك نواختی هم باعث افسردگی و سستی همراهان می شود و هم باعث می شود كه بعضی از نقاط بدن بیشتر كار كرده و تقمیت شود یا در اثر كار كردن زیاد حالت كوفتگی و گرفتگی وجود آید و بعضی از نقاط بدن نیز چنان بهره ای از نرمش ها نمی برد . برای از بین بردن این حالات بایدطبق برنامه دقیق از حركا ت نرمشی متنوعی استفاده شود . بطور كلی در برنامه حركات نرمشی روزانه اصول زیر باید رعایت شود:
۱) نرمش های ویژه برای آمادگی عمومی بدن (فكر و جسم) انجام شود.
۲) حركات نرمشی ویژه ای برای آمادگی كمر و عضلات شكم انجام شود.
۳) حركات نرمشی برای آمادگی عضلات دست و پا انجام شود.
این اصول سه گانه باید همیشه در جلسات تمرینی رعایت شود تا از آسیب دیدگی بدن جاو گیری شود . بعد از این گونه حركتهای نرم و اولیه ی بدن برای انجام نرمش های قدرتی و سرعتی آماده شده و هیچ مشكلی از نظر نرمشی و گرم كردن بدن بوجود نمی آید.
البته همراهان عزیز توجه داشته باشند ما در برنامه ریزی جلسات هفتگی فقط حركت های نرمشی را نوشتیم و اگر بخواهیم برنامه ریزی كلی برای كاركردن در بایشگاه را بنویسیم باید به نكات دیگری نیز توجه داشته باشیم ، بطور مثال (آموزش تكنیك – آموزش ضربات پا – آموزش مبارزه – بدنسازی رزمی و ...)
نمونه ای از جلسات تمرینی هفتگی برای همراهان بطور ساده چنین است:
▪ روز اول:بعد از حركات نرمشی آموزش تكنیك و اجرای تكنیك (روزتكنیك)
▪ روز دوم:بعد از حركات نرمشی آموزش ضربات پا (روزضربات )
▪ روز سوم:بعد ازحركات نرمشی آموزش مبارزه و بدن سازی رزمی (روز مبارزه )
این برنامه برای ۳روز تمرین درهفته بطور كلی طرح ریزی شده است .
▪ توجه:
در برنامه های نرمشی باید بخشی از حركات را در حالت دو (دویدن)انجام دهیم كه بهترین نرمش بدن خصوصا قلب ،دویدن می با شد.
حرکات نرمشی هررشته ورزشی نسبت به نوع حرکات و تکنیکها ی آن رشته ورزشی طرح ریزی می شود و عواملی مانند گرمی و سردی هواونوع تغذیه ،محیط تمرین ( سرپوشیده یا هوای آزاد ) بروی برنامه ی ورزشی تاثیر زیادی دارد .
در هنر کانگ فو تو آ این مورد بطور عمیق ودقیق بررسی شده است واز نظر علم فیزیولوژی بدنی نرمشهاوحرکاتی انتخاب شده که باعث تقویت عمومی بدن (عضلات ،مفاصل ،استخوانها ودستکاهای داخلی بدن ) شده واز آسیب دیدگی آنها جلوگیری می کند.
حرکات نرمشی که در هنر کانگ فو ارائه شده است باعث هماهنگی اعصاب وعضلات به بهترین حالت شده و آمادگی جسمانی را به حد اعلای می رساند.
● تغذیه در کانگ فو:
چون حرکات ورزشی یا به طورحرکت در بدن و رابطه مستقیم با سوخت و ساز بدن (تغذیه ) دارد، مختصری در باره تغذیه همراهان آن طور که می توانم و تجربه کردم بطور ساده و مفید برای همراهان می نویسم:
بحث تغذیه در ورزش خیلی مهم است ، متاسفانه بیشتر ورزشکاران به این مسئله توجه کافی ندارند و یا دچارافراط و تفریط در تغذیه می با شند .
بعضی از داروهای نیرو زا و بعضی ازمکمل های غذایی خود سرانه استفاده می کنند و غافل از اثرات سوء این داروها و مکملهابر روی بدن انسان می باشند ، این حقیقت را باید بدانیم که یک ورزشکار خوب و سالم کسی است که با تغذیه سالم و طبیعی بر قدرت وسرعت خود بیفزاید نه با داروهای نیروزا و غیره که ضایعات جبران ناپذیری بر بدن انسان وارد می سازد.
تغذیه خوب پر خوری نیست بلکه به اندازه خوردن است.
یک همراه طریقت دانایی باید از حداقل هزینه وامکانات بطور مطلوب استفاده کند و تغذیه خوب وسالمی داشته باشد تا از آسیب دیدگی عضلات و مفاصل بدن در اثر کمبود مواد معدنی وویتامین ها و ... جلوگیری کند .
روش ساده ای که استادان بیان کرده اند واین تجربه کرده ام در حد توان خود برای همراهان می نویسم تا چه قبول افتد و چه در نظر آید .
در هر فصل از میوه ها و سبزیجات آن فصل بطور مفید استفاده کنیم . از سبزیجات تازه و سالم استفاده کنیم.
خوردن کلم، کاهو،هویچ ، گوجه فرنگی در تامین فیبر های غذایی و مواد معدنی وویتامین ها تاثیر زیادی در بدن دارد و سعی کنیم در برنامه غذایی هر روز مقداری سیر بهمراه غذا خورده شود .
صبحانه نقش مهمی در تغذیه ی سالم دارد باید در صبحانه ها از شیر استفاده کنیم .
خوردن چند عدد خرما بهمراه شیر خیلی مفید می باشد . در صبحانه نیز از تخم مرغ استفاده کنیم ، بصورت آب پز بهتر می با شد.
اگر در کنارتغذیه معمولی خودمان موارد بالا را رعایت کنیم با رعایت این بیت از فرهنگ ایرانی درباره تغذیه:
نه چندان بخور که از دهانت برآید
نه چندان که از ضعف جانت برآید
هیچ کمبودی برای یک همراه از نظر تغذیه بوجود نمی آید .
موارد بالا نتیجه ی سال ها تجربه می با شد .
به همراهان ورز شکاران عزیز بعنوان دوست و یک همراه یاد آوری می کنم که هیچ وقت در دام داروهای نیروزا ومکملهای غذایی نیافتند که باعث ضرر جانی جبران نا پذیری می شود.
البته مکملهای غذایی برای کسانی که اسیب دیدگی دربدن خود دارند با نظر پزشک معالج خیلی مفید می -باشد وباعث ترمیم و بهبود سریع اسیب دیدگی می -شود. اما فقط به تجویز پزشک در طول مدت زمان درمان.
متاسفانه بیشتر نوجوانان و جوانان در اثر عدم آگاهی در دام بعضی از سودجو یان وشهرت طلبان می افتد و کور کورانه از مکملهای غذایی وداروهای نیروزا استفاده می کنند ولی چند سالی طول نمی کشد که پشیمان میشوند (در اثر عوارض و بیما ریهای قلبی و غیره) ولی دیگر پشیمانی سودی ندارد ،بخاطر دو سه سال خود نمائی وناآگاهی باید درد ورنج سختی را تا آخر تحمل کنند واز ورزش ومیادین ورزشی دورمی افتند و بیشتر این افراد حتی توانائی انجام دادن حرکتهای سبک را هم از دست می دهند که بزرگان گفته اند:
جوانان باطل اندکی است وحق همیشگی است
واین وظیفه همه مربیان واساتید محترم ورزشی است که به ورزشکاران در باشگاها این نکات و مطالب را بطور دقیق وکا مل بیان کنند ونوجوانان و جوانان عزیزرا آگاه سازند.
شهرت و مقام چیزی نیست که بخاطر آن زندگی انسان ها را به خطر انداخته و باعث بیماری نوجوانان و جوانان شد . که در فرهنگ ایرانی این چنین آمده است ای همراهان:
چشم روشن ساز از اندیشه ها
کارها بین ز ابتدا تا انتها
عاقلی جز پیش بینی بیش نیست
وای آن گو عاقبت اندیش نیست
پس ای همراهان بهوش باشیم و بکوشیم تا با تغذیه سالم از مواد طبیعی همیشه سالم و ورزشکار باشیم .
● فلسفه ی لباس سیاه کانگ فو
سیاهی گر ببینی نور ذات است
به تاریکی درون آب حیات است
لباس یا پوشش بدن نقش مهمی در هنر های رزمی دارد.

تهیه كننده: مرتضی ظریف

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان