جعفر محمد‌خال مومن اف‌

<جعفر خال مومن اف>، متخلص به <جعفر محمد>، یکی از شاعران معاصر فارسی‌گوی ازبکستان و از محققان عرصه عرفان و تصوف و ادبیات کلاسیک فارسی است که در سال ۱۹۶۸ در روستای <نظری>، واقع در نزدیکی شهر <ترمذ> به دنیا آمد.
وی در سال ۱۹۸۶ در دانشکده زبان و ادبیات فارسی تاجیکی دانشگاه تاجیکستان پذیرفته شد و در سال ۱۹۹۳ از پایان‌نامه خود با عنوان <تحقیق پیرامون سرچشمه‌های تصوف در ایران> دفاع نمود.
<جعفر محمد> پس از بازگشت به ازبکستان، مدتی در سازمان صدا و سیما به عنوان مدیر بخش فارسی ایفای وظیفه نمود و همزمان به عنوان استادیار زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه ترمذ به تدریس پرداخت.
در سال ۲۰۰۳ در رشته فلسفه و دین‌شناسی از پایان‌نامه خود با عنوان <جهان‌بینی عرفانی مولانا عبدالرحمن جامی و رساله شرح رباعیات فی‌اثبات وحدت‌الوجود او> دفاع کرد و موفق به دریافت دکتری فلسفه و دین‌شناسی شد.
تاکنون بالغ بر ۱۰۰ مقاله <جعفر محمد> در موضوع ادبیات فارسی، تصوف و عرفان در نشریه‌های ازبکستان، تاجیکستان و ایران به چاپ‌‌‌‌رسیده است. یک دوره در دانشگاه بلخ افغانستان به تحقیق درباره لهجه‌‌‌‌فارسی ولایت بلخ پرداخت و در دوره دانش‌افزایی زبان و ادبیات فارسی‌‌‌‌‌دانشگاه تربیت معلم تهران نیز شرکت نمود.
تاکنون سه دفتر شعر او، تحت عناوین:<چشم باران> (ترمذ، انتشارات جیحون، ۱۹۹۷)،‌ <مژگان آفتاب> (دوشنبه، انتشارات آل سامان، ۱۹۹۹) و <طلوع سبز رنگ> (تاشکند، انتشارات <خلق میراثی>، ۲۰۰۳) به چاپ رسیده است. نمونه اشعار او در مجموعه‌های <اشعار شاعران فارسی‌گوی ازبکستان> به نام <کهکشان آرزو> (تاشکند، ۲۰۰۰) و گزیده شعر معاصر فارسی با نام <باغ بسیار درخت> (تهران، ۱۳۸۳) جای گرفته است. ‌
از جمله آثار تحقیقی خال مومن‌اف در زمینه‌ ادبیات کلاسیک فارسی، عرفان و فلسفه اسلامی اینهاست: تصویر لشکرآرایی‌ها و لشکرکشی‌ها در شاهنامه؛ شرح نخست غزل دیوان خواجه حافظ؛ آیین زرتشتی و تصوف؛ سیر اسطوره سیمرغ در شعر فارسی؛ جامی، پیر نقشبندیه؛ ابن‌العربی و جامی؛ شرحهای فلسفی و عرفانی عبدالرحمن جامی؛ جامی و معنویت ملی؛ نظریه‌ تجلی الهی در شرح رباعیات فی‌الثبات وحدت وجود جامی؛ فلسفه یونانی و تصوف؛ بار امانت و قلب عارف؛ دین و مذهب در ازبکستان؛ تصوف و عرفان در ازبکستان؛ دانشنامه زبان و ادبیات فارسی تاجیکی ازبکستان قرن بیستم؛ ادیان شرق باستان و تصوف؛ بحث تصوف و کلام و فلسفه در <الدره الفاخره> جامی؛ از مهمترین کارهای وی مقابله و تصحیح ترجمه ازبکی مثنوی معنوی مولانا جلال‌الدین بلخی با ترجمه <جمال کمال>، مقابله و تصحیح ترجمه ازبکی غزلیات حافظ با ترجمه عالم جان بوری‌یف، ترجمه <مقدمه‌ای بر مثنوی> اثر دکتر محمد استعلامی، ترجمه‌ بیش از ۳۰ مقاله پژوهشی از محققان ایرانی به زبان ازبکی و نیز ترجمه اشعار <سهراب‌سپهری> به زبان ازبکی است. ‌

منبع : روزنامه اطلاعات