مرگ‌های غم انگیز بچه‌ها

حتما شما هم تیم برتون را می‌شناسید. او خالق فیلم‌های بتمن، ادوارد دست قیچی، عروس مرده؛ کابوس قبل از کریسمس و ماهی بزرگ است. شاید هم نام او را به عنوان خالق فیلم‌هایی مثل سیاره میمون‌ها، چارلی و کارخانه شکلات‌سازی شنیده باشید.
تیم برتون متولد ۱۹۵۸ در کالیفرنیاست و در انستیتو هنر کالیفرنیا تحصیل کرده است. او مجری مجموعه انیمیشن «خانواده سگ» به تهیه‌کنندگی استیون اسپیلبرگ و کارگردان بسیاری از فیلم‌های بلند در شرکت دیزنی بوده است. اما ما می‌خواهیم یک اثر مکتوب از او به شما معرفی کنیم. این اثر کتابی است به نام مرگ غم انگیز پسر صدفی که مجموعه قصه‌ای است مصور که خود او هم آن را تصویرگری کرده است. این سال‌ها کتاب‌های زیادی با این سبک و سیاق در ایران ترجمه شده‌اند و البته نمونه‌های وطنی مشابه هم به وسیله نویسندگان ایرانی خلق شده‌اند. یکی از معروف‌ترین نمونه‌ها از این دست، آثار شل سیلور استاین است که به خاطر بهره‌مندی از ویژگی‌های خاص نگاه کودکان به هستی و انتقال آن به دنیای بزرگ‌ترها بیشتر از بچه‌ها مورد توجه بزرگ‌ترها قرار گرفت و نمونه‌های مختلفی از آن با ترجمه‌های مختلف وارد بازار کتاب شد. حالا این کتاب یک جورهایی شبیه همان کتاب است. منتها با سبکی دیگر و نگاهی دیگر که البته کمی تلخ و گزنده است و البته برخوردار از گونه‌ای نگاه فلسفی. مرگ غم‌انگیز پسر صدفی و قصه‌های دیگر، به شکلی ظریف رنج بیگانه‌ای نوجوان را بیان می‌کند. این کتاب همچون فیلم‌های تیم‌برتون هم کودکانه است و هم جدی و پرمغز که در آن واحد معصومیت و وحشت را در هم می‌آمیزد. قصه‌های وحشت آور برتون در سبک و سیاق قصه‌های مصور شل سیلور استاین، رولد دال و ادوارد گوری اما با تخیلی پر پیچ و تاب‌تر خیال‌پردازی و حتی پریشان حالی را تجسم می‌بخشند. او نمودی از بچه‌های هولناک و دوست داشتنی را می‌آفریند: مطرودین تنهایی که می‌کوشند عشق را بیابند و به دنیاهای بی‌رحم ستمکارشان تعلق خاطر پیدا کنند. تصویرسازی‌های دوست داشتنی او همزمان شادی و تراژدی این موجودات پر امید اما تیره بخت را هویدا می‌کنند. این کتاب را احسان نوروزی ترجمه کرده است و انتشارات «حرفه هنرمند» منتشر کرده است و قیمت آن ۳۵۰۰ تومان است. باید به این نکته هم اشاره کنیم که این کتاب با چاپ نفیس و طراحی زیبایی منتشر شده است و ظرافت‌های چاپ اثر را بیشتر قابل توجه کرده است. البته اینکه چرا تصویر روی جلد چنین انتخاب شده است معمای حل نشده است که البته فقط پسر صدفی را تداعی می‌کند. با این حال به نظر می‌رسد می‌شد طرح‌های دیگری را نیز برای روی جلد انتخاب کرد که با ماهیت داستان‌های کتاب هماهنگ‌تر باشد.
عشق پسر هیزمی و دختر کبریتی
پسر هیزمی عاشق دختر کبریتی شده بود
خیلی خاطرش را می‌خواست
به نظرش این دختر آتش پاره بود
ولی مگر می‌شود عشقی شعله بکشد
بی کبریت و هیزم؟
همین هم شد
پسر هیزمی آتش گرفت.

منبع : روزنامه تهران امروز