هشدار برای بازیکن هندبال

هندبال یكی از مناسب‌ترین ورزش‌ها برای حفظ تناسب اندام، سلامت و افزایش قدرت تفكر در خانم‌ها است.
ورزش هندبال از جمله ورزش‌هایی است كه كمتر می‌بینم مردم در كوچه و خیابان و یا در پارك‌ها آن را بازی كنند. مردم در اماكن عمومی، فوتبال، والیبال و بسكتبال را به راحتی بازی می‌كنند اما هندبال رشته‌ای است كه به بازی در باشگاه‌های ورزشی محدود شده است. شاید اگر كمی با قوانین این ورزش آشنا شویم، بتوانیم از آن لذت بیشتری ببریم.
زمان پیدایش این ورزش دقیقا مشخص نیست اما شكل‌گیری و پیدایش آن را می‌توان به قبل از میلاد مسیح نسبت داد. نقاشی‌های مربوط به این ورزش، روی دیوارهای قدیمی شهر آتن در سال ۱۹۶۲ كشف شد. این نقاشی‌ها مربوط به ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بود. به هر حال آنچه ما در حال حاضر به عنوان ورزش هندبال می‌شناسیم، به وسیله آلمانی‌ها پایه‌گذاری شد. در ابتدا این ورزش مانند ورزش فوتبال با ۱۱ بازیكن انجام می‌شد اما به مرور شكل این ورزش تغییر كرد و تعداد بازیكنان آن كاهش یافت.
● قوانین بازی
بازی هندبال یك بازی تیمی است و هر تیم متشكل از ۱۲ بازیكن است كه هفت نفر، بازیكنان اصلی زمین را تشكیل می‌دهند. زمین هندبال دارای ۴۰ متر طول و ۲۰ متر عرض است و در هر نیمه زمین یك دروازه وجود دارد. وقت بازی برای بازیكنان بزرگسال دو نیمه ۳۰ دقیقه‌ای است كه بین هر دو نیمه ۱۰ دقیقه استراحت وجود دارد.
توپ را می‌توان با استفاده از پاس‌های مختلف كه به وسیله دست‌ها، سر و سینه انجام می‌شود، به سمت دروازه هدایت كرد. هنگام پاس‌كاری، بازیكن حق دارد سه گام قبل از دریبل توپ و سه گام هم بعد از آن بردارد و در این زمان یا باید شوت بزند و یا توپ را پاس بدهد.
بازیكن ذخیره، هر زمان می‌تواند وارد بازی شود، به شرط آنكه یكی از بازیكنان اصلی از زمین خارج شده باشد. هر بازیكن بدون فعالیت می‌تواند توپ را فقط سه ثانیه در اختیار داشته باشد و مكث بیشتر باعث بروز خطا می‌شود. اگر بازیكنی به طور مكرر خطا كند بار اول اخطار شفاهی می‌گیرد، بار دوم كارت زرد می‌گیرد و در مرحله سوم، دو دقیقه از زمین اخراج می‌شود. اگر سه بار اخراج دو دقیقه‌ای برای یك بازیكن صورت گیرد‌ بازیكن كارت قرمز دریافت می‌كند و دیگر قادر نیست به بازی ادامه دهد و یك بازیكن ذخیره به جای او وارد زمین می‌شود.
● تجهیزات مورد نیاز
بازی هندبال نیاز به تجهیزات خاصی ندارد. تنها چیزی كه این بازی نیاز دارد یك توپ است. توپ هندبال كره‌ای شكل بوده و یك رنگ است. جنس آن از چرم طبیعی و یا مصنوعی است. سطح توپ نباید براق و لیز باشد. در این صورت، كنترل توپ از سوی بازیكنان مشكل می‌شود. محیط توپ برای مردان، ۵۸ تا ۶۰ سانتی‌متر و برای بانوان، ۵۴ تا ۵۶ سانتی‌متر است. وزن توپ هم برای آقایان حدود ۴۷۵ گرم و برای خانم‌ها كمی سبك‌تر و حدود ۴۰۰ گرم است.
این بازی به لباس خاص و یا تجهیزات ایمنی مخصوص چندان نیاز ندارد، زیرا آسیب‌های وارده در این ورزش چندان شدید نیست و می‌توان با رعایت چند نكته ساده، از بروز آنها جلوگیری كرد كه بعدا به آن اشاره خواهیم كرد.
● آسیب‌‌های ورزشی در هندبال
اگرچه در این ورزش عمدتا بازیكنان از دست‌های خود برای پاسكاری توپ استفاده می‌كنند، ولی جالب است بدانید كه آسیب‌های این رشته بیشتر در اندام تحتانی ایجاد می‌شود. طبق تحقیقات انجام شده، بیشتر از ۵۰ درصد آسیب‌های ورزشی در رشته هندبال در ناحیه پاها است. شاید علت این آسیب‌ها دویدن و پرش‌های سریعی است كه بازیكن باید در طول بازی هندبال داشته باشد.
مهم‌ترین آسیب‌ها در این ورزش عبارتند از:
▪ كشیدگی عضلات‌ هامسترینگ: عضلات این مجموعه در ناحیه پشت ران‌ها قرار دارند.
▪ كشیدگی عضلات چهارسر: این عضله در جلوی ران قرار می‌گیرد.
▪ كشیدگی تاندون آشیل: تاندونی كه باعث اتصال عضلات ساق به ناحیه پاشنه می‌شود.
▪ آسیب مینیسك زانو
▪ پیچ‌خوردگی مچ پا
▪ پارگی لیگامان صلیبی در زانوها
▪ آسیب مفاصل كتف
● علل آسیب
علت‌های گوناگونی برای بروز این آسیب‌ها در ورزش هندبال وجود دارد نداشتن آمادگی جسمانی كافی برای انجام این ورزش از مهم‌ترین این علل است. بیشتر ورزشكاران قبل از ورود به زمین بازی، بدن خود را به اندازه كافی گرم نمی‌كنند و در نتیجه فشار ناگهانی وارده بر عضلات، به آنها آسیب می‌رساند. بهتر است ورزشكاران قبل از شروع بازی، چند بار در اطراف زمین بدوند و نرمش‌های لازم برای گرم كردن نواحی حساس مثل مچ پاها و كتف‌ها را انجام دهند.
یكی دیگر از مهم‌ترین عوامل آسیب رسان به ورزشكاران، عدم انعطاف‌پذیری است. این عامل بیشتر در افراد بالای ۳۰ سال باعث آسیب می‌شود و اگر ورزشكاران بدون انجام ورزش‌های كششی، یك باره وارد زمین بازی شوند، ممكن است باعث آسیب به قسمت‌های مختلف بدن خود شوند.
یكی از علت‌های مهم آسیب‌دیدگی مزمن، بی‌توجهی به درمان به موقع آسیب‌های حاد وارده است. بسیاری از آسیب‌های وارده در هندبال، به علت بروز فشار بیش از حد هنگام بازی در قسمت‌های مختلف بدن است. بیشتر ورزشكاران به این آسیب‌ها توجهی نمی‌كنند و به بازی و تمرین خود ادامه می‌دهند، در نتیجه آسیب‌دیدگی حالت مزمن پیدا می‌كند. به همین علت به ورزشكاران هندبال توصیه می‌شود در صورت احساس ناراحتی در هر یك از اعضای بدن خود، از درمان مناسب و استراحت كافی غافل نشوند.
بعضی از ورزشكاران به علت مهارت نداشتن در تكنیك‌های ورزش هندبال، از حركات غیرفنی و عجیب برای پوشاندن ضعف خود استفاده می‌كنند. این كار آسیب شدیدی به بدن ورزشكار وارد می‌كند. توصیه می‌كنیم كه ورزشكاران به جای انجام حركات غیرفنی، تمرین بیشتری بكنند تا تكنیك‌های این ورزش‌ را به درستی یاد بگیرند. اگر ورزشكاران بتوانند این نكات را رعایت كنند می‌توانند تا حد زیادی از آسیب‌های وارده به بدن خود پیشگیری كنند.
● هندبال در مدارس
هندبال یك رشته ورزشی مناسب برای دانش‌آموزان در تمام مقاطع تحصیلی است. این ورزش برای تمام سنین سرگرم كننده است، سبب تقویت تمام عضلات بدن می‌شود، به علت تحرك زیاد باعث تناسب اندام در دانش‌آموزان می‌شود، ورزش چندان گرانی نیست و جثه دانش‌آموز در موفقیت او در این ورزش موثر نیست، یعنی همه دانش‌آموزان با هر جثه‌ای می‌توانند در این ورزش پیشرفت كنند.
● هندبال در بانوان
هندبال ورزش مناسبی برای بانوان است. اگرچه بعضی از كارشناسان معتقدند كه این ورزش كمی برای بانوان خشن است اما عده كثیری هم اعتقاد دارند كه هندبال یكی از مناسب‌ترین ورزش‌ها برای حفظ تناسب اندام، سلامت و افزایش قدرت تفكر در خانم‌ها است.
هندبال علاوه بر اینكه یك ورزش سرعتی است و به سلامت قلب و عروق كمك می‌كند، یك ورزش قدرتی نیز می‌باشد كه در تقویت عضلات مختلف بدن نقش مفیدی دارد.‌
● اثرات بدنی هندبال
هندبال می‌تواند روی سیستم‌های مختلف بدن تاثیرات مثبتی داشته باشد.
▪ آمادگی جسمانی:
هندبال باعث افزایش سرعت، قدرت، استقامت، چابكی و انعطاف‌پذیری در فرد ورزشكار می‌شود.
▪ آمادگی روانی:
خلا‌قیت و قدرت تصمیم‌گیری در ورزشكاران این رشته افزایش می‌یابد.
▪ افزایش سرعت عكس‌العمل:
ورزشكاران این رشته نسبت به افراد عادی با سرعت بیشتری به تحریكات محیطی پاسخ می‌دهند.
▪ آمادگی فكری:
افزایش قدرت تمركز، اعتماد به نفس و توجه در این ورزشكاران بیشتر است.
▪ شادابی:
كسب مهارت و بازی در این رشته باعث شادابی در بازكنان هندبال می‌شود

دكتر سحر میرپور

منبع : روزنامه سلامت