اتحادیه اروپا و مبارزه با تروریسم

سوءقصدهای مادرید (۲۰۰۴)،‌ لندن (۲۰۰۵)، سوقصدهای نافرجام ۲۰۰۶ (آلمان، انگلیس و دانمارک) و سوقصدهای نافرجام لندن و گلاسگو در سال ۲۰۰۷، همگی حکایت از آن دارند که اروپا یکی از اهداف اصلی القاعده است. اما برای مبارزه با این پدیده در متن اتحادیه اروپا چه تمهیداتی به کار گرفته شده است؟
نخست اینکه در متن اتحادیه اروپا دو گروه کاری در عرصه مبارزه با تروریسم فعال است:‌
- گروه تروریسم (رکن سوم) که دارای ماهیت عملیاتی فنی است و به مبادله فنون و اطلاعات پلیسی میان اعضا می پردازد؛
- Coter (رکن دوم)‌ که یک محفل دیپلماتیک است و مباحث تروریسم را از زاویه سیاسی مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد.
به جز این دو چند ارگان دیگر در سطح اروپا در زمینه مبارزه با تروریسم فعالند: یوروپل ( اداره همکاری پلیسی اروپا)، یوروجاست ( معاضدت قضایی بین المللی و هماهنگی تحقیقات و پیگردهای قضایی) و گروه ضدتروریست باشگاه برن که سرویس های امنیت داخلی ۱۹ کشور اروپایی را در خود جای داده است.
در پی سوقصدهای ۲۰۰۴ در مادرید نیز اتحادیه اروپا یک واحد هماهنگی برای مبارزه با تروریسم ایجاد کرده است.
‌● راهبرد مبارزه با تروریسم اتحادیه اروپا
در سال ۲۰۰۵ نیز اتحادیه اروپا راهبرد اروپایی " مبارزه با تروریسم، با رعایت حقوق بشر" را اتخاذ کرده است. این راهبرد حول چهار محور اصلی " پیشگیری"، " محافظت"، " تعقیب" و " واکنش" دور می زند.
در این راستا قطعنامه ۱۳۷۳ شورای امنیت که بر مبارزه با تامین مالی تروریسم انگشت می گذارد، محوریت کاربردی دارد. در دسامبر ۲۰۰۱ اتحادیه اروپا با الهام از این قطعنامه ابزار حقوقی لازم را برای تنظیم منظم فهرست افراد و نهادهای حامی تروریسم مورد تصویب قرار داده است. بر این اساس اتحادیه اروپا فهرست خاص خود را تهیه می کند که هر شش ماه یکبار روزآمد می شود. مجازات های اعمالی بر اعضای این فهرست نیز شامل مسدودکردن حساب ها و دارایی ها در کشورهای عضو اتحادیه می شود و البته در مقایسه با قطعنامه ۱۲۶۷ افراد غیر از القاعده و طالبان را نیز تحت پوشش می گیرد. الحاق نام جدید به این فهرست هم می تواند در پی تقاضای هر فردی از هر کشوری البته به شرط ارائه اطلاعات و مدارک قابل قبول گروه کاری تهیه کننده فهرست صورت گیرد.
با همه این احوال راهبرد کلان اتحادیه اروپا در مبارزه با تروریسم هماهنگ کردن سیاست های ملی کشورهای عضو، در تعامل با ناتو و ایالات متحده آمریکاست. از این لحاظ توافق اتحادیه با آمریکا در سال گذشته میلادی دایر بر انتقال داده های مسافران هواپیمایی عازم ینگه دنیا قابل توضیح است. در این راستا اتحادیه اروپا تلاش می کند بیشتر با ایجاد ابزارهای هماهنگی قضایی و پلیسی در میان کشورهای عضو به مبارزه با تروریسم بپردازد. در عین حال هم اکنون پیشنهادهایی جدی دایر بر اتخاذ نوعی منشور واحد مبارزه با تروریسم مطرح است که نهادهایی مانند موسسه مطالعات دفاع ملی فرانسه مطرح می کنند.

ملاحظه: به نظر می رسد با توجه به ریاست فرانسه بر اتحادیه اروپا و جاه طلبی های امنیتی- دفاعی ملی و فرآملی نیکل سارکوزی، رییس جمهور فرانسه، این مهم در این دوره فعالیت اتحادیه اروپا به تحقق نزدیک تر است.
کورش فخرطاولی، کارشناس مسائل سیاسی

منبع : دیپلماسی ایرانی