نقشه راه عراق

تاكنون بحث های زیادی در مورد عقب نشینی نیروهای ائتلاف و آمریكا از عراق مطرح شده، اما هنوز هیچ جدول زمانی مشخصی برای آن تعیین نشده است. با این حال یك «نقشه راه» غیررسمی برای كاهش نیروهای خارجی وجود دارد كه در نهایت به عقب نشینی نیروهای آمریكایی منجر خواهد شد. این نقشه راه نه تنها مبتنی بر زمان بندی است، بلكه مهمتر از آن بر مبنای دستاوردی است كه در راستای اهداف مورد نظر در احیای امنیت عراق كسب می شود.
عراق دارای ۱۸ استان است كه از نظر تامین امنیت در رتبه های مختلفی قرار گرفته اند. هر یك از این استان ها در نهایت بر وضعت امنیتی خود به استثنای بروز یك بحران بزرگ، نظارت دارند. اما پیش از این استان ها باید حداقلی از الزامات اولیه را به عنوان شرط اعطای این نوع نظارت، رعایت كنند. برای مثال میزان فعالیت های تروریستی باید پائین باشد یا روندی نزولی را نشان دهند. ارتش و پلیس محلی نیز باید توانایی مقابله با گروه های تروریستی و شبه نظامیان و گروه های نظامی را دارا باشند و همچنین بتوانند مرزهای خود را كنترل كنند. افزون بر این در هر یك از استان ها باید یك مركز كنترل و فرماندهی زیر نظر فرماندار به وجود آید كه با اتاق وضعیت نخست وزیر ارتباطی مستقیم داشته باشند.
با وجود وضعیت پیچیده و مستمر خشونت ها در عراق امروز، این طرح هم اكنون در دستور كار قرار دارد. تمام فرمانداران در مورد اهداف نهایی این طرح توجیه شده اند. نوری المالكی نخست وزیر كنونی و نیروهای ائتلاف آن را مورد تایید قرار داده اند و ارزیابی های استان ها نیز انجام گرفته است. هیچ كس تصور نمی كند كه این كار آسانی است، اما عزم لازم در میان نیروهای ائتلاف و عراقی برای آغاز گام های نهایی در راستای برخورداری از یك دولت عراق مسئول كه خود را در برابر مدیریت و امنیت پاسخگو بداند، به وجود آمده است. از این رو هم اكنون چهار استان از ۱۸ استان عراق آماده انتقال قدرت هستند - دو استان در شمال (اربیل و سلیمانیه) و دو استان در جنوب (میسان و المثنی ). ۹ استان دیگر تقریباً در حال آماده شدن هستند.
عراقی ها امیدوار هستند كه با پایبندی فرمانداران هر یك از استان ها به این اهداف دشوار، تا پایان سال ۲۰۰۸ به در دست گرفتن كنترل كامل این كشور نائل آیند. بدین ترتیب شاهد كاهش عمده نیروهای خارجی خواهیم بود. «ما در انتظار كاهش عمده حضور نیروهای آمریكایی تا پایان سال جاری به زیر ۱۰۰ هزار تن هستیم و امیدواریم كه باقیمانده این نیروها نیز تا انتهای سال ۲۰۰۷ به خانه های خود بازگردند.»
پایان حضور نیروهای ائتلاف در خیابان های عراق، می تواند مردم را كه نیروهای خارجی را اشغالگر می دانند تا آزادیبخشانی كه با هدف آزادی آنها آمده اند، مجاب كند. چنین رویدادی در عین حال موانع روانی و این بهانه را كه باید بسیاری از عراقی ها به نیروی به اصطلاح مقاومت بپیوندند، بی اثر خواهد كرد. خروج نیروهای خارجی همچنین این فرصت را به دولت عراق خواهد داد تا با برخی از كشورهای همسایه كه تاكنون به دلیل آن چه كه آن را «اشغالگری ائتلاف» می نامند و تاحدی با مقاومت همدردی داشته اند، روابط مستحكمی برقرار كند. اگر اختلافات قومی به نزاع با همسایگان عراق منجر شود، باید صریحاً و سریعاً مورد خطاب قرار گیرند - و به مخالفت متظاهرانه با حضور نیروهای خارجی در عراق محدود نباشد.
افزون بر این، عقب نشینی نیروهای خارجی از عراق دولت این كشور را در نظر مردم آن مشروعیت می بخشد. خروج این نیروها از عراق به تعبیر برخی جاودانگی بخشیدن به دولت اتحاد ملی است. این هدفی تحسین برانگیز یا آسان نیست، بلكه با در نظر گرفتن این كه بسیاری از وزرای جدید در شرایط پارتیزانی فعالیت می كنند، بیانگر دستاوردی مهم است. این وزیران اغلب با مردمانی مواجه هستند كه دورانی از عداوت و بی اعتمادی را با آنها سهیم بوده و پشت سر گذاشته اند. اما ماهیت دولت اتحاد ملی به دلیل این كه مبتنی بر اجماع نظر است، ممكن است ضعیف جلوه كند. بدین ترتیب باز هم خروج نیروهای خارجی می تواند دولت نوپای ما را تقویت كرده و باعث دوام آن تا چهار سال كه قرار است قدرت را در دست داشته باشد، شود.
در حالی كه عراق تلاش می كند تا استقلال خود را در راستای پاسخگویی بیشتر در قبال اقداماتش به ویژه در حوزه تامین امنیت، از آمریكا و نیروهای ائتلاف بازیابد، نیروهای خارجی با نفوذی نیز وجود دارند كه سعی می كنند دولت ما را همچنان به خود وابسته نگاه داشته و همچنان نقشی نظارتی را در بسیاری از تصمیمات كلیدی ایفا كنند. هرچند كه ممكن است این رویكرد در مدت زمانی كوتاه منافعی را تامین كند، اما در درازمدت تنها در جهت تضعیف دولت عراق بوده و در نهایت به یك فرهنگ وابستگی رهنمون خواهد شد. عراق چاره ای جز خارج شدن از زیر سایه آمریكا و نیروهای ائتلاف ندارد و خودش باید مسئولیت تصمیماتش را به عهده داشته و از اشتباهاتش عبرت بگیرد. این كشور باید با آگاهی از این كه دوستان و هم پیمانان ما در صورت نیاز ما را حمایت و یاری می كنند، راه حل هایی مختص به عراق برای مشكلات عراقی بیابد.

موفق الربیعی
ترجمه: نیره محمودی
مشاور امنیت ملی عراق

منبع : روزنامه شرق