آمریکا و جنگ افغانستان؛ حضور بلندمدت با هزینه سنگین

«پولیتیکو» پایگاه‌های اطلاع‌رسانی آمریکایی، در گزارشی نوشته است که وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) خود را برای سال‌ها حضور در افغانستان آماده می‌کند. این پایگاه اطلاع‌رسانی افزود: برقراری ثبات در افغانستان بیشتر از آنچه که باراک اوباما تصور می‌کند، به طول خواهد انجامید.
مقامات آمریکایی ادعا کرده‌اند که افسران ارشد پنتاگون نگران این مساله هستند که امنیت این کشور در حال از میان رفتن باشد و در حال حاضر در حال آماده‌سازی یک برنامه گسترده هستند که ارتش آمریکا را برای جنگی که می‌تواند سه الی پنج سال طول بکشد، آماده کنند.
قرار است طی این برنامه که توسط ستاد مشترک ارتش آمریکا هماهنگ می‌شود و هنوز در مراحل اولیه قرار دارد، کادری از افسران و سربازان با‌تجربه تشکیل شود که تا پایان کار باید میان پایگاه‌های آمریکا و افغانستان در رفت‌ و ‌آمد باشند.
پنتاگون امیدوار است با انجام این کار بتواند مشکل افغانستان را حل کند. مشکل این است که نیرو‌های آمریکایی با شرایط محلی آشنا نیستند و به صورت نوبتی به افغانستان می روند و پس از یک سال که تازه به شرایط محلی و اطراف‌شان آشنایی پیدا می‌کنند، باید به آمریکا باز‌گردند.
یکی از افسران ارشد پنتاگون که درباره این برنامه سخن می‌گفت، افزود: اینها قرار است گروه‌های کوچکی باشند که برای مدت زمان کوتاه‌تر با هم کار خواهند کرد و به طور مرتب میان آمریکا و محل مورد نظر یا ماموریت مورد نظر در افغانستان در حال رفت ‌و ‌آمد خواهند بود. به این ترتیب آنها با فرهنگ منطقه آشنا خواهد شد.»
این افسر گفت که می‌توان به این گروه‌ها آموزش‌های خاصی مثلا آموزش‌های لازم برای مبارزه با شورش‌ها را ارائه کرد.
افسرانی که درگیر جنگ افغانستان بوده‌اند، گفته‌اند که مساله افغانستان همیشه برای پنتاگون در درجه دوم اهمیت قرار داشته است و آن را یک ماموریت کوتاه‌مدت می‌دانستند که از نظر اهمیت بعد از جنگ عراق قرار می‌گیرد.
یکی از افسران ارشد ارتش آمریکا گفته است: این برنامه برای این است که یک جایگزین برای جنگ در افغانستان پیدا کنیم که اجازه دهد ما در این کشور بمانیم آن هم بدون اینکه به مردم آسیبی برسد.
این برنامه صد‌ها پرسنل جدید را به نیرو‌های افغانستان اضافه می‌کند و این علاوه بر ۲۱ هزار سرباز جدیدی است که به دستور اوباما به مرور به افغانستان فرستاده می‌شوند.
اما شاید برنامه‌های ستاد مشترک ارتش آمریکا کمی با زمان‌بندی اوباما مشکل پیدا کند.
ظاهراً اوباما علاقه‌ای به یک جنگ طولانی‌ مدت در افغانستان ندارد، اگرچه هنوز زمانبندی خود را برای این جنگ به صورت واضح و آشکار بیان نکرده است. وی در توضیح استراتژی خود اعلام کرد که می‌خواهد رهبری جنگ افغانستان را در سریع‌ترین زمان ممکن به دست ارتش و واحد‌های پلیس افغانستان بدهد.
در اوایل ماه گذشته وقتی برنامه برای فرماندهان و نیرو‌های ارتش توضیح داده شد به گفته یکی از افسران حاضر در جلسه، افسران ارشد ستاد مشترک ارتش اعلام کردند که وضعیت امنیت درافغانستان ضعیف است، به بن‌بست رسیده و بدتر شده است. آنها همچنین هشدار دادند که ارتش باید خود را برای یک درگیری سه تاپنج ساله آماده کند. این پیام که پیروز شدن درافغانستان به مدت زمانی طولانی احتیاج دارد، عمداً به طور واضح بیان شده بود تا به پنتاگون نشان داده شود که باید در روش جنگی خود در افغانستان تغییراتی ایجاد کند.
استفاده از تور‌های کوتاه‌مدت و بازگشت به یک منطقه به طور مرتب، سال‌ها توسط نیرو‌های دریایی و نیرو‌های ویژه در عراق مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما برنامه ستاد مشترک، با روش‌هایی که سال‌ها در ارتش آمریکا مورد استفاده قرار می‌گرفت هم‌خوانی نداشت و به این ترتیب برنامه‌های ترفیع با مشکل مواجه می‌شدند.
به عنوان مثال در ارتش آمریکا اکثر افسران در یک واحد جنگی می شوند و سپس برای انجام کاری متفاوت به واحد جنگی مجزایی می‌روند، اما برنامه‌های ستاد مشترک اینها را تغییر می‌داد، حداقل برای افسران و سربازان وظیفه‌ای که به عنوان اعضای تیم‌های جدید انتخاب شده بودند، اینگونه بود.
یکی از مسائلی که باید حل شود، این است که چگونه سیستم ترفیع را بازسازی کنند تا افسران فوق‌العاده موفق، در صورتی که چندین سال را در یک ماموریت بگذرانند، نگران کار خود نباشند.
یکی از افسران پنتاگون در مورد جنگ افغانستان گفت: اگر ما این کار را نکنیم، فقط به این معنی است که جدی نیستیم.
کسی که این رویکرد جدید را پیشنهاد داد، ژنرال «استان مک‌کریستال» بود که فرماندهی نیرو‌های ویژه را در عراق به عهده داشت و در حال حاضر ریاست ستاد ارتش در جنگ افغانستان را بر عهد دارد. دریاسالار مایک مولن نیز از این ایده حمایت می‌کند.
مولن اخیراً از سفری به منطقه بازگشته است که طی آن، شکایات زیادی مبنی بر اینکه سربازان آمریکایی درست زمانی که با منطقه افغانستان آشنا و تازه کار‌آمد می‌شوند باید از این کشوربیرون روند و به آمریکا بازگردند، شنید.
یکی از دلایلی که پنتاگون به تلاش‌های خود سرعت زیادی بخشیده، این است که ممکن است حمایت عمومی از جنگ، هم در آمریکا و هم در اروپا تضعیف شود و آمریکا مجبور شود پیش از اینکه امنیت در منطقه برقرار شود، از افغانستان عقب‌نشینی کند.
این پایگاه اطلاع رسانی آمریکایی در بخش دیگری از گزارش خود نوشته؛ اوباما همچنین تقاضا کرده است که فعالیت‌های غیر‌نظامی در افغانستان افزایش پیدا کند اما پنتاگون با منابع گسترده‌ای که دارد، در مقایسه با وزارت امور خارجه آمریکا و دیگر نهاد‌های غیر‌نظامی، برای گسترش تلاش‌هایش در موقعیت بهتری قرار دارد.
● قتل عام و زمین سوخته
کشتار غیرنظامیان افغانستان به یک تراژدی خونبار تبدیل شده است و تروریست‌ها و نظامیان خارجی در هدف قرار دادن و کشتن این افراد بی‌گناه کوچک‌ترین تردیدی به خود راه نمی‌دهند.
کشتار بیرحمانه غیرنظامیان در منطقه «بالا بلوک» استان «فراه» توسط هواپیماهای جنگی آمریکا حادثه دلخراش و تکان دهنده‌ای بود که هرگاه در یک کشور اروپابی اتفاق می‌افتاد، بی تردید کابینه مجبور به استعفا شده، پرچم‌ها به حالت نیمه افراشته در می آمد و عزای ملی اعلام می‌شد. در این حادثه هولناک بیش از ۱۴۷نفر زن و مرد و کودک بی‌گناه، جان خود را از دست دادند اما مقامات سیاسی و نظامی ایالات متحده با یک «ابراز تاسف دیپلماتیک» بر روی این فاجعه سرپوش نهادند و گروه طالبان را عامل اصلی وقوع این جنایت اعلام کردند.
اینکه طالبان عامل و مسبب وقوع این جنایتند یا نیروهای آمریکایی که خودسرانه یک منطقه مسکونی و پرجمعیت را شبانه مورد حمله هوایی قرار دادند، در اصل ماجرا چندان تفاوتی نمی‌کند، مهم این است که در این حادثه یک منطقه مسکونی مورد حمله شدید هوایی قرار گرفته و ۴۷ تن از ساکنان بی‌گناه محلی به طرز وحشتناکی کشته شدند.
یکی از غم انگیزترین صحنه‌های جنگ افغانستان این است که دو طرف تحمیلی مناقشه (تروریست‌ها و نظامیان خارجی) در هدف قرار دادن و کشتن افراد غیر نظامی کوچکترین تردیدی به خود راه نمی‌دهند.
در حادثه بالابلوک نیز طالبان به زور وارد منطقه مسکونی و روستایی شدند و می‌خواستند حمله وسیع و گسترده‌ای را با هدف تصرف ساختمان فرمانداری آغاز کنند، در این ماجرا مردم در واقع گروگان طالبان بودند و قدرت مخالفت با این مهاجمان را نداشتند. طالبان در یک تاکتیک غیر حرفه‌ای می‌خواستند از غیر نظامیان به عنوان سپر انسانی استفاده کنند و این یک اقدام نامشروع و کاملاً غیر انسانی و مغایر تمامی اصول و کنوانسیون‌های زمان جنگ است.
از سوی دیگر، نیروهای آمریکایی با اطلاع از اینکه منطقه مورد نظر یک منطقه پرجمعیت مسکونی است که با زور تفنگ توسط طالبان اشغال شد ، بدون توجه به عواقب ناگوار مسئله، کل منطقه مورد نظر را هدف شدیدترین حمله هوایی قرار دادند.
مسلماً این یک اشتباه کوچک نظامی یا سوء تفاهم و ارزیابی غلط از اوضاع منطقه (آنگونه که پنتاگون ادعا کرد) نیست که آمریکایی‌ها بتوانند با یک عذرخواهی ساده و ابراز تاسف دیپلماتیک آن را جبران کنند، این گونه اعمال در قاموس جنگ‌ها به روشنی تعریف شده و سازمان‌های دفاع از حقوق بشر، آن را در ردیف جنایات جنگی می‌دانند.
نیروهای خارجی با استفاده از امکانات و تکنولوژی پیشرفته خود می‌توانستند به شکل دیگری با این قضیه برخورد و طالبان را از محل دور کنند و یا این امکان وجود داشت که از ساکنان محل بخواهند قبل از شروع عملیات هوایی، منطقه را تخلیه کنند تا چنین فاجعه‌ای اتفاق نیفتد.
اما به جای استفاده از این روش‌های احتیاطی، به طور ناگهانی و عجولانه و در حالی که ساکنان محل هرگز وقوع حمله هوایی را پیش بینی نمی‌کردند، به آخرین حربه یعنی بمباران هوایی متوسل شدند، کشتار غیر نظامیان توسط هر دو طرف جنگ، به یک تراژدی خونبار و پایان‌ناپذیر در افغانستان تبدیل شده است.
طالبان و تروریست‌های القاعده با هر حمله انتحاری خود، به جای سربازان خارجی، افراد بی‌گناه را دسته دسته در روستاها و شهرها قتل عام می‌کنند و نیروهای خارجی نیز گاهی به خاطر کشتن یک تروریست، چندین مرد و زن و کودک را به خاک و خون می‌کشند.
آنچه که در «بالا بلوک» استان فراه اتفاق افتاد، نه اولین حادثه از این دست و نه آخرین آن است. تجربه تلخ سـال‌های گذشتـه نشان می‌دهــد که دو طـرف درگیـر گــاهی به خاطر عقده گشایی، زمانی به خاطر انتقام جویی و گاهی نیز برای نشان دادن ضرب شست، به کشتار غیر نظامیان مبادرت می‌ورزند و این یکی از چهره‌های زشت و نفرت انگیز جنگ افغانستان است. در این راستا باید اذعان داشت ابراز مخالفت‌های مسئولان و مردم افغانستان نسبت به کشتار غیر نظامیان این کشور که با حمایت‌های منطقه‌ای و جهانی نیز همراه بود، دولتمردان سیاسی - نظامی واشنگتن را وادار به تجدید نظر در تاکتیک‌های ناهماهنگ نظامی مقابله با شبه نظامیان طالبان کرد.
این تاکتیک‌ها به گفته «پترائوس» فرمانده ارشد مریکا در افغانستان و منطقه، به استراتژی کلان ایالات متحده در افغانستان خدشه وارد کرده است، با این وجود انتظار نمی‌رود تغییر تاکتیکی فرمانده نظامیان آمریکایی در افغانستان، تغییری در استراتژی این کشور بوجود آورد.
‌● سوق دادن افغان‌ها به سوی طالبان
از طرفی خشم و نارضایتی شدید غیرنظامیان افغان از حملات هوایی نیروهای خارجی تحت رهبری آمریکا، که تلفات زیادی از غیرنظامیان به جا گذاشته است، آنها را به سوی طالبان سوق می‌دهد. «نورالحق علومی» از قانونگذاران افغان می‌گوید هر اقدام نظامی که به غیرنظامیان آسیب وارد کند، به ابزاری برای جذب نیرو توسط شبه نظامیان بدل می‌شود.
علومی که ریاست کمیته دفاعی پارلمان افغانستان را به عهده دارد، افزود: «هر تعداد غیــرنظامی که کشته شوند، به همان تعــداد به فهرست دشمنان افزوده می‌شود. با تخریب هر خانه و کشتن هر غیرنظامی، تعداد دشمنان شما ۱۰ برابر می‌شود.»
وی استفاده از حملات هوایی را با توجه به رویکرد شبه نظامیان در پناه گرفتن میان مردم عادی، به مثابه استفاده از آتش توپخانه برای کشتن یک حشره دانست و افزود که اگر چند نیروی طالبان به نوعی به یکی از تأسیسات آمریکا نفوذ کنند، آیا آمریکا برای مقابله با آنها تاسیسات یاد شده را بمباران می‌کند؟
این مقام افغان ادامه داد که نیروهای نظامی به جای کشتن زنان و کودکان تنها به این دلیل که معدودی از نیروهای دشمن در میان آنها مخفی شده اند، باید آنها را محاصره کنند و در انتظار خارج شدن آنها از مخفیگاه شان باقی بمانند.
«نادر نادری» از اعضای کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستــان نیز گفت که کشته شدن غیرنظامیان، حمایت از طالبان را افزایش می‌دهــد و به ابزاری تبلیغاتی برای آنها در برابر دولت بدل می‌شود.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز بمباران ولایت فراه را احتمالا بزرگترین و اندوهبارترین کشتار غیرنظامیان افغان در جریان عملیات هوایی نیروهای تحت رهبری آمریکا توصیف کرد.
سازمان ملل می‌گوید که تقریبا دو سوم از ۸۲۸غیرنظامی کشته شده در سال گذشته توسط نیروهای خارجی مستقر در افغانستان و یا نظامیان این کشور، در جریان حملات هوایی جان باخته‌اند.

منبع: ایرنا

منبع : روزنامه اطلاعات