جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

۲۹ آذر ۱۳۳۲ ـ نشست کمپانی های نفتی در لندن و رفع محاصره دریایی ایران از سوی دولت انگلستان


چهار ماه پس از براندازی ۲۸ مرداد، بیست و نهم آذر ۱۳۳۲ ( دسامبر ۱۹۵۳ )نشست شرکتهای نفتی و کارشناسان مربوط که در لندن برای بررسی سرنوشت نفت ایران برگزار شده بود! به کار خود پایان داد و از دولت انگلستان خواست: اینک که دولت دکتر مصدق ساقط شده و ملیون ایران قدرت را از دست داده اند لازم است که انگلستان به محاصره دریایی ایران پایان دهد تا بتوان کار صدور نفت را از سر گرفت.
چند ساعت پس از اعلام این خواست شرکتهای نفتی اصطلاحا بین المللی، دولت انگلستان این توصیه را پذیرفت و به محاصره دریایی دو سال و نیمه ایران پایان داد. نشست لندن در پی توافق دالس و ایدن وزیران امور خارجه آمریکا و انگلستان مبنی بر این که امور نفت ایران ، بدون این که شرکت ملی نفت که نماد غرور ایرانیان شده است منحل شود، به یک کنسرسیوم مرکب از شرکتهای نفتی غرب واگذار گردد و این کنسرسیوم عامل نفت ایران در منطقه قرارداد باشد تا همه دولتهای غرب در آن ذینفع باشند. همچنین غرامت وارده به انگلستان از ابطال قرارداد سال ۱۹۳۳ ( قانون ملی شدن نفت ایران ) نیز از سوی ایران تعهد شود و از دریافتی این کشور از کنسرسیوم وصول گردد تا انگلستان ادعای دیگری بر پالایشگاه نفت که ایرانیان آن را از آن خود می دانند نداشته باشد و مسئله دیگری به وجود نیاید. قبلا در لندن اعلام شده بود که پالایشگاه آبادان نیاز به ۷۵ میلیون دلار بودجه دارد تا تعمیر و آماده کار با ظرفیت کامل شود!.
پایان محاصره دریایی ایران از سوی انگلستان با ختم محاکمه دکتر مصدق در محکمه نظامی تهران همزمان بود که وی گفته بود آن را برسمیت نمی شناسد؛ نخست وزیر ایران قانونا باید با رای عدم اعتماد مجلس کنار برود و برکناری نخست وزیر با هر ترتیب دیگر، یک کودتا است و در نتیجه او خود را نخست وزیر قانونی و دولت فعلی را دولت کودتا و غیر قانونی می داند و هر عمل آن نیز اساس قانونی ندارد و باطل است.
در همان زمان اصحاب نظر که شهرت بی طرفی داشتند گفته بودند که تعجب می کنند که چرا انگلستان دو سه هفته پس از تجدید مناسبات سیاسی خود با ایران، اقدام به رفع محاصره دریایی این کشور کرد و آن هم پس از دریافت توصیه کنفرانس شرکتهای نفتی و قبول مشارکت آمریکا در کنسرسیوم نفت!.
محاصره دریایی ایران در طول حکومت ملیون ( ناسیونالیستها) سبب شده بود که ایران نتواند نفت خود را صادر کند و یکی ـ دو کشتی نفتکش هم که جرات حمل نفت ایران را به خود داده بودند از جمله کشتی « رزماری » در میان را توقیف شده بودند.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز