۷ اسفند ـ ۲۶ فوریه ـ مانی اندیشمند بزرگ ایران و روزی که اعدام شد

۲۶ فوریه سال ۲۷۷ میلادی« مانی» اندیشمند بزرگ ایرانی و بانی مكتب «مانیكیسم» پس از پنج ماه زندان اعدام شد. اعدام مانی نتیجه نفوذ بیش از حد روحانیون آیین زرتشت در دستگاه دولت ساسانی ایران بود.مانی كه افكار او از شرق تا چین و در غرب، تا اروپا را فراگرفت عقیده داشت كه معنویت و مادیت همیشه در تضاد هستند و همه مشكلات جهان و مسائل بشر از مادیات و مادی گری سرچشمه می گیرد . مانی مكتب (ایسم) خود را برپایه معنویت ، خوبی ، راستگویی ، دفاع از حقیقت و نیز اعتدال و میانه روی در زندگانی روزمره قرارداده بود و از این جهت است كه مورخان و فلاسفه وی را «آموزگار معنویت» لقب داده اند.
مانی می گفت كه دلبستگی مطلق به مادیات و پیروی از نفس اماره است كه بشر را به دروغگویی ، ارتكاب جنایت و انواع بدی كردن وادار می كند. وی تاكید داشت كه مادیات انسان را اسیر و برده نفس خود می كند، و خود خواهی و جاه طلبی فردی را به وجود می آورد. طبق آموزش های مانی «مادیت» نباید وارد وجود (ذهن) انسان شود و تاكید داشت كه برای جلوگیری از ورود مادیات به وجود انسان باید به آموزش و پرورش كودك توجه شود تا «انسان»، غیر مادی پرورش یابد .
بنابراین، بی جهت نیست كه مانی ایرانی را یكی از پدران «آموزش و پرورش» می دانند ، و او بود كه فراهم آوردن وسایل آموزش و پرورش درست (دارای هدف) كودكان و نوجوانان را مهمترین تكلیف مدیریت یك جامعه (دولت) قرار داد.
در فلسفه «مانی» جرم یعنی تجاوز به حقوق دیگران اعم از فرد یا جمع. او می گفت «فرد معنوی» به حقوق خود قانع است؛ لذا در صدد تجاوز به حقوق دیگران بر نمی آید، و همین قانع بودن به حق، انسان را غرق لذت می كند.
فلسفه مانی برخلاف تصوف، خواهان معنویت مثبت، كار و كوشش عادی، انگیزه خدمت به جامعه، ثمربخش بودن و تولید است.
مانی تا آن حد از گرایش مردم به مادیات وحشت داشت كه اعتدال در لذات جسمانی را توصیه می كرد از جمله این كه مردها را از توجه بیش از حد به « زن »كه ممكن است مرد را به راه نادرست بكشاند و آلوده سازد برحذر می داشت.
مانی در زندگی شخصی با خوردن گوشت و خوراكیهایی كه از مواد غیر خالص تهیه می شدند موافقت چندان نداشت و انسان را ذاتا گوشتخوار نمی دانست. فلاسفه اروپایی هنوز در گفته و نوشته های خود از اندیشه هاب مانی نقل و به انها استناد می كنند.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز