۱۴فروردین ۱۳۰۳ ـ حمایت سردار سپه از برقراری نظام جمهوری در ایران

نیمه اول فروردین ۱۳۰۳ وقت کشور بر سر بحث درباره مسئولیت نظم میدان بهارستان و معارضه شدید موتمن الملک رئیس مجلس و ژنرال رضا خان نخست وزیر و سردار سپه گذشت. موتمن الملک استدلال می کرد که میدان بهارستان به منزله قسمتی از محوطه مجلس بشمار می رود و واحد انتظامی مستقل مجلس مسئول حفظ نظم آن است و سردار سپه می گفت که او مسئول حفظ نظم همه کشور از جمله میدان بهارستان است و بر همه نیروهای مسلح از جمله گارد مجلس فرماندهی فائقه دارد.
این معارضه پس از سرکوب تظاهرات مخالفان برقراری نظام جمهوری در ایران آغاز شده بود که در میدان بهارستان برگزار شده بود. ژنرال رضا خان که در آن زمان از هواداران برقراری نظام جمهوری بود دستور داده بود که هواداران ادامه نظام سلطنتی را در میدان بهارستان به گلوله ببندند که ضمن آن عده ای کشته و گروهی مجروح شده بودند. قرار بود مجلس تصمیم به انتخاب نظام حکومتی ایران بگیرد. در پایان این معارضه که با میانجیگری تنی چند از رجال رفع شد و درست روزی که سردارسپه قول به دست برداشتن از حمایت از برقراری نظام جمهوری داد ، سلطان احمد شاه قاجار که در پاریس بود و از هواداری رضا خان از جمهوریت آگاه شده بود با ارسال تلگرامی به تهران او را از نخست وزیری برکنار و از مجلس خواست که مستوفی الممالک را به جایش برگزیند که رضا خان به حالت قهر کناره گیری کرد و به «رودهن» رفت که گروهی از مردم ، روزنامه ها و نظامیان به پشتیبانی از او برخاستند و لشکرهای غرب و شرق آماده عزیمت به تهران و تصرف پایتخت شدند که در این شرایط مجلس باردیگر به رضا خان رای اعتماد داد و احمد شاه که ۱۶ فروردین پدرش محمدعلی شاه مخلوع در پاریس فوت شده بود و سرگرم عزاداری بود مجبور به قبول نظر مجلس شد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز