۱۷ مه سال ۹۵۴ ـ سالگشت درگذشت نوح سامانی که پای غزنویان را به حکومت باز کرد

۱۷ مه سال ۹۵۴ میلادی را روزی ذکر کرده اند که نوح سامانی پس از ۱۲ سال حکومت درگذشت. «تاریخ عمومی» نوح را با این که بمانند سلاطین قبلی دودمان سامانی به تقویت زبان فارسی و احیاء هرچه بیشتر فرهنگ ایرانی کمک کرده بود، به نیکی یاد نمی کند، زیرا که برضد پدرش «نصر» کودتا کرده و او را به زندان افکنده بود. مورخان روس نوشته اند که نصر به اشاره پسرش نوح در زندان به قتل رسیده بود و مرگ او، آن طور که نوشته اند، طبیعی نبود. ناسیونالیستهای ایرانی نیز از نوح سامانی به عنوان دولتمردی یاد کرده اند که باعث شده بود پای غزنویان که از تبار غیر ایرانی بودند به حکومت باز شود. نوح از میان تبار غزنویان برای خود افسر گارد و فرمانده نظامی انتخاب کرده بود و باعث عدم رضایت برخی از ایرانیان شده بود که او را متهم به برتری دادن خارجی بر ایرانی کرده بودند و یکی از این ایرانیان ناراضی، ابو منصور محمد بود که برضد نوح دست به قیام مسلحانه زده بود.
پس از مرگ نوح، پسرش عبدالملک برجای او نشست که نتوانست غزنویان را از اطراف خود دور سازد و مجبور شد که الپتکین یکی از سران آنان را به امیری هرات (یکی از شهرهای بزرگ خراسان وقت) منصوب کند که بانی سلسله غزنویان بشمار می آید.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز