سالمندان هر روزملاقات می طلبند

سالمندی نصیب همه آدم ها نمی شود. برخی ها دعا می كنند هرگز آن قدر پیر نشوند كه از عهده امور خود برنیایند. برخی دیگر اما از خدا طلب طول عمر می كنند و آن را بركت زندگی و نعمتی از سوی خداوند می دانند كه ذخیره ای برای آخرت است، زیرا در این ایام انسان فرصت و روحیه بیشتر و قوی تری برای عبادت پیدا می كند. برخی ها هم دوست دارند نسل های آینده خود را ببینند و از وقایع سال های زیادی باخبر باشند و خلاصه دست از این دنیا برنمی دارند!
● ۷ درصد جمعیت كشور سالمندند
«دكتر حسین نحوی نژاد»، مدیركل امور سالمندان سازمان بهزیستی كشور درباره شرایط سالمندان كشور می گوید: «در دنیای كنونی و در تمامی كشورها با افزایش تعداد سالمندان مواجه هستیم. پیشرفت های حاصل شده در جامعه امروزی، بویژه پیشرفت های مبارزه با بیماری ها و بیماری های واگیر و آن چه كه در زمینه كنترل جمعیت و كاهش نرخ باروری حاصل شده است، تعداد افراد سالمند را در همه جوامع افزایش داده است. در حال حاضر ۷‎/۲ درصد جمعیت كشور یعنی ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر، سالمندان (یعنی افراد بالای ۶۰ سال) هستند كه پیش بینی می شود تا ۲۰ سال آینده به ۱۰ میلیون نفر برسد. در دنیای كنونی نیز تعداد سالمندان ۶۰۰ میلیون نفر اعلام شده كه پژوهش ها نشان می دهد در زمانی كمتر از ۵۰ سال به ۳ برابر جمعیت فعلی افزایش یابد.»
● سالمندی فرصتی برای توسعه
دكتر نحوی نژاد درباره شرایط سالمندان كشور معتقد است: «نگاه چالشی به پدیده سالمندی یعنی این كه فكر كنیم با مشكل افزایش جمعیت روبه رو شده ایم، با نگاهی كه سالمند را به عنوان یك فرصت برای استفاده از تجربه وی برای توسعه جامعه ببینیم، كاملاً متفاوت است، بنابراین به تبع آن انتظارات ما نیز از سالمند متفاوت خواهد بود. متأسفانه نگاه به سالمند و تعریف ما از او درست نیست. ما نباید به سالمند به دیده بازنشسته نگاه كنیم به این معنی كه او را به دور از فعالیت های اجتماعی قرار دهیم، بلكه باید او را در بطن جامعه و خانواده مورد توجه قرار دهیم و از تجربیات سال های زندگی او در پیشرفت جامعه به سمت توسعه استفاده كنیم.»
● توجه به سلامت روانی سالمند
توجه به بعد روانی سالمندان نیز نباید مورد غفلت قرار گیرد چرا كه سالمندان به دلیل كهولت سن با مشكلات بسیاری مواجه اند چه بسا كه این مسائل تأثیر روانی و عاطفی نگران كننده ای برای آن ها به وجود آورد.
«دكتر احمد به پژوه»، روان شناس در این باره می گوید: «توجه به پدیده بازنشستگی و روان شناسی سالمندان و طراحی راهكارهای مناسب برای غنی سازی و بهره وری بیشتر از دوره سالمندی از اهمیت بالایی برخوردار است. آن چه در این دوران بسیار مهم است حفظ و تأمین سلامت روانی، جسمانی، شادابی و روحیه این افراد و سازگاری با شرایط دوره سالمندی است.»
● غنی سازی زندگی سالمندان
دكتر به پژوه برای غنی سازی زندگی سالمندان و كاستن از مشكلات روحی ـ روانی آن ها توصیه می كند: «سالمندان باید سعی كنند به زندگی خود معنای مثبت ببخشند، به طور صحیح به اوقات فراغت خود بپردازند، در امور اجتماعی و كارهای داوطلبانه مشاركت داشته باشند. برقراری ارتباط با دیگران و عضویت در شبكه های اجتماعی موجب فراموش كردن مشكلات می شود. به طور مثال می توانند در امور مساجد، تعاونی ها و انجمن های علمی فعالیت كنند، انتخاب یك كار لذت بخش و مسئولیت جدید نیز به افزایش روحیه آن ها كمك می كند. پرداختن به كارهای هنری و مطالعه و نوشتن و مسافرت با دوستان و خانواده بسیار مهم است، تقویت روابط خانوادگی و زناشویی نیز بسیار می تواند كمك كننده باشد.»
● برداشت های متفاوت از دوره سالمندی
دكتر به پژوه می گوید: «افراد از دوران سالمندی و بازنشستگی از كار و فعالیت برداشت های متفاوتی دارند. برداشت هایی كه می تواند شروع دوران جدیدی از زندگی، نوعی زندگی كیفی و برداشت محصول، پذیرش نقش اجتماعی جدید، فرایند سازگاری با شرایط جدید خانوادگی و اجتماعی و دوران تكامل و تعالی روانی و اجتماعی باشد كه برداشت متفاوت به زندگی متفاوت منجر خواهد شد.»
● زنان سالمند تنها، ۴ برابر مردان
بالا رفتن سن، ابتلا به بیماری های مختلف، از دست دادن همسر، حساسیت های عاطفی و مشكلات اقتصادی می تواند در افزایش مشكلات افراد سالمند بسیار اثرگذار باشد.
دكتر نحوی نژاد در این باره می گوید: «۲۵ درصد از سالمندان جامعه ما با امراض روحی ـ روانی روبه رو هستند. دلایل بسیاری از قبیل از دست دادن همسر یا عضوی از خانواده، كمرنگ شدن نقش اقتصادی آن ها و كاركردهای اجتماعی در افسردگی آن ها دخیل هستند.»
دكتر نحوی نژاد با اشاره به مشكلات بیشتری كه زنان سالمند با آن روبه رو هستند، می گوید: «تعداد زنان سالمندی كه به تنهایی زندگی می كنند ۴ برابر مردان است. مردان به دلیل وفاداری كمتری كه نسبت به زنان دارند، با از دست دادن همسر، دوباره ازدواج می كنند. اما اغلب زنان كمتر به ازدواج مجدد تن می دهند. همچنین طول عمر متوسط زنان نسبت به مردان ۵ الی ۷ سال بیشتر است كه این عوامل آمار زنان سالمند را افزایش می دهد.»
● ۲۵ درصد سالمندان بی بهره از خدمات بیمه ای
با افزایش روزبه روز آمار سالمندان در كشور، لزوم توجه جدی و بیشتر به مسائل و مشكلات آن ها و بالا بردن امكانات رفاهی و مراقبت های ویژه از آن ها بسیار ضروری است.دكتر نحوی نژاد می گوید: «۲۵درصد از سالمندان جامعه ما از هرگونه خدمات بیمه ای بی بهره اند، تعداد متخصصان طب سالمندی در كشور ۳ نفر بیشتر نیست. در حالی كه باید هر استان حداقل یك متخصص طب سالمندی داشته باشد و همچنین به ابعاد روحی روانی سالمندان كمتر توجه می شود.
● اقدامات جدید سازمان بهزیستی
نقش سازمان بهزیستی با توجه به جایگاه آن در جامعه، در بالابردن امكانات مورد نیاز سالمندان بسیار قابل توجه است.
دكتر نحوی نژاد درباره فعالیت ها و اقدامات جدید سازمان بهزیستی برای سالمندان می گوید: «امسال سازمان بهزیستی طرح ویزیت روزانه در منزل را برای سالمندان اجرا می كند. پرورش مراقبین سالمند نیز یكی از طرح هایی است كه بسیار می تواند به فرد سالمند كمك كند. در این طرح سعی شده مراقبین عضوی از خانواده فرد و دوستان او باشند، چرا كه بهترین نگهدارنده از سالمند عضوی از خانواده اوست كه با دلسوزی به او مددرسانی می كند كه اجرای این طرح از نیمه دوم سال در ۱۰ استان كشور شروع می شود.
تهیه سبد غذایی سالمند با هزینه ماهانه ۵۰ هزارتومان به شكل تهیه كالا نه به شكل نقدی برای هر فرد نیز از امسال شروع می شود كه در این طرح اولویت استان های محروم كشور است. فرد سالمند نیاز به انواع ویتامین ها، پروتئین ها و املاح معدنی دارد، توجه به تغذیه سالمندان در این طرح بسیار مورد تأكید واقع شده است.
در حال حاضر ۵۰ هزار سالمند تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند و از این تعداد فقط ۲۰ هزارنفر یعنی ۰‎/۴ درصد كل جمعیت سالمندی كشور به شكل مستقیم از خدمات این سازمان بهره مند می شوند.
همچنین سعی می كنیم هر چه زودتر طرح «بانك اطلاعات سالمندان» را نیز اجرایی كنیم. در این طرح اطلاعات سنی، جنسی، اقتصادی، اجتماعی، سوابق بیماری و پزشكی و سطح درآمد افراد مسن به شكل خوشه ای جمع آوری می شود كه قابل تعمیم به كل كشور خواهد بود.»

شهناز سلطانی

منبع : روزنامه ایران