«سمندریان» و گروهش مشغول کارند

خبر حضور دوباره «حمید سمندریان» بر صحنه تئاتر یکی از مهم ترین رویدادهای تئاتری در سال جاری بود; اما برخلاف انتظار علاقه مندان تئاتر که از دلبستگی این استاد تئاتر به نمایشنامه «زندگی گالیله» باخبر بودند، سمندریان اعلام کرد: نمایشنامه «ملاقات با بانوی سالخورده» را اجرا می کند; همان نمایشنامه ای که ۳۰ سال پیش آن را اجرا کرده بود.
این کارگردان تئاتر درباره انتخاب دوباره نمایشنامه «فردریش دورنمات» می گوید: «کارهای خوب اساسا چند بعدی هستند و همچون یک منشور چند ضلعی می توان از زاویه های گوناگون به آنها نگریست. به همین دلیل با توجه به شرایطی که در آن قرار گرفته ایم، برداشت خاص خود را خواهیم داشت.» او با اشاره به تغییر شرایط سیاسی و اجتماعی در طول گذر زمان ادامه می دهد: «یک اثر خوب حتی با وجود گذر زمان و تغییر فرهنگ اجتماعی هم همچنان قابلیت اجرایی دارد، چرا که این گونه نمایشنامه ها در بردارنده اندیشه های بسیار عمیقی هستند.» سمندریان نمایشنامه «ملاقات بانوی سالخورده» را یکی از بهترین آثار قرن بیستم می داند و می گوید: «یک نویسنده خوب، آثار خود را برای همیشه می نویسد و این چنین است که آثار این نویسندگان مطلق می شوند، اما مجریان این آثار مطلق نیستند به این معنا که هر یک از مجریان با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی خود، گویش های گوناگونی از آن متن خواهند داشت و این چنین است که یک نمایشنامه همراه با مجری اش تشکیل یک واحد را می دهند.» در این اجرا جمعی از هنرجویان جوان آموزشگاه حمید سمندریان در کنار بازیگران حرفه ای و نام آشنایی همچون «گوهر خیراندیش»، «پیام دهکردی»، «احمد ساعتچیان»، «علی رامز»، «هوشنگ قوانلو»، «علیرضا ناصحی» و... در صحنه حضور دارند.
در همین راستا; طبقه هفتم تالار وحدت هر شب میزبان گروه ۷۰ نفره استاد «حمید سمندریان» است. گروهی از نسل های مختلف بازیگری تئاتر و سینمای ایران که مشغول تمرین نمایش «ملاقات با بانوی سالخورده» هستند. با فرمان سمندریان بازیگران حاضر در صحنه دوبه دو با یکدیگر گفت وگو می کنند و در حین گفت وگو در صحنه به حرکت در می آیند. بعد از این همهمه ناگهان سکوتی کوتاه حکمفرما می شود و پس از آن صدای گزارشگر رادیو(علیرضا ناصحی) است که اوج می گیرد و بر تمام صداها چیره می شود. کارگردان خطاب به ناصحی می گوید: «صدایش باید آن قدر قرص و محکم باشد که صداهای دیگر را تحت الشعاع قرار بدهد به همین دلیل یک گوشش باید به صدای جمعیت باشد ویک گوشش متوجه سخنان خودش باشد.» حالا همه جمعیت منتظر شنیدن خبر مهم هستند. همان چیزی که شهردار و آقای معلم قصد دارند به آن ها اعلام کنند. خبری که منشا» آن «بانوی سالخورده»یا همان خانم مولتی میلیاردر است.
همه شهروندان معتقدند تاکنون شهر دچار بی عدالتی بوده واین بی عدالتی توسط مردم نادیده انگاشته شده است. سخنان آقای معلم با تشویق حاضران روبه و می شود. «حمید سمندریان» هفت سال پیش نمایش «بازی استریندبرگ» را تنها با حضور ۳ بازیگر اجرا کرده بود اما حال اجرای این نمایشنامه پر پرسنا ژ است. «سمندریان» در این باره به ایسنا می گوید: «هنگام انتخاب یک نمایشنامه بدین مسایل فکر نمی کنم، بلکه در وهله اول آن نمایشنامه باید مرا جذب کند، گاه این جذب شدن با یک نمایشنامه کم پرسنا ژ اتفاق می افتد و گاهی با یک نمایشنامه پر پرسنا ژ است.
اما به هر حال این مسائل برای من مهم نیست بلکه برای من مهم این است که آن متن مرا درگیر کند و تا مدت ها فکرم را متوجه خود بسازد.» صحنه، صحنه پایانی است. صحنه مرگ، مرگ دوست خانم «زاخاناسیان» یا همان بانوی سالخورده ثروتمند. «گوهر خیراندیش» پس از مدت ها دوری از صحنه، حال در نقش «کلر زاخاناسیان» ظاهر شده است.
او بر سر تابوت دوست خود حاضر می شود. «سمندریان» از او می خواهد تا حرکاتش جنبه رئال نداشته باشد. گویی از نیستی و تاریکی می آید. آوازهای کلیسیایی او را همراهی می کنند، بعد از اندکی تامل جملات کوتاهی می گوید و می رود. با رفتن او همه چیز در تاریکی فرو می رود. چهار جوان بر سر تابوت می آیند. حال نمایش تمام شده و آن ها در قالب بازیگران تئاتر به صحنه می آیند، بازیگران دیگر به شکل نیم دایره صحنه را پر می کنند. آخرین جملات نمایش گفته می شود، جملاتی که طنین آن ها تمام فضای سالن را پر می کند. «حمید سمندریان» با همان لحن همیشگی اش از بازیگران می خواهد تا این جملات را دوباره تکرار کنند و بعد از آن زمان استراحت می رسد. زمانی که چندان طولانی نخواهد بود و گروه دوباره تمرینات خود را از سر می گیرند. و اما از سویی دیگر تالار اصلی تئاترشهر محل اجرای «ملاقات با بانوی سالخورده» است. طبق وعده ای که مدیران تئاتر داده اند، قرار است این تالار از روز اول دی ماه در اختیار «خسرو خورشیدی»، طراح صحنه نمایش قرار بگیرد. «حمید سمندریان» به تحقق این وعده امیدوار است. او قصد دارد از اوایل دی ماه تمرینات خود را به این تالار منتقل کند. البته پیش از این نواقص و اشکالات تالار اصلی را گوشزد کرده و امیدوار است این نواقص همان گونه که مدیران قول داده اند برطرف شود.

منبع : روزنامه ابتکار