پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

جسارت جوجه کمونیست‌ها یا کوتاهی ایران!


جسارت جوجه کمونیست‌ها یا کوتاهی ایران!
در مورد رفتار غیردوستانه و کاسب‌کاری غیراخلاقی چین و روسیه در برابر کشورمان، تاکنون بسیار سخنگفته شده و مقـالات متعدد به رشته تحریر درآمده است. انتقاد از رفتار این دو شیر کاغذی در عرصه بین‌المللی، محدود به طیف خاصی از سیاستمداران ایرانی نبوده است و هشدارهای اصلاح‌طلبان نسبت به رفتار این دو کشور، شباهت بسیار به دغدغه‌هایی دارد که توسط گروهی از سیاستمداران اصولگرا مطرح می‌شود. از سوی دیگر، واکنش مسئولان دیپلماسی خارجی در دولت نهم در برابر این هشدارها نیز تقریباً ثابت و مشابه بوده است. این گروه از سیاستمداران با نفوذ ایرانی، که خود را مبتکر سیاست نگاه به شرق می‌دانستند، هنوز هم حاضر نشده‌اند به دقیق نبودن استراتژی خارجی خود، اعتراف نمایند. مسئولان دولت نهم، موضوع هسته‌ای ایران را درصدر همه فعالیت‌های سیاسی و تبلیغی خود قرار داده‌اند و حتی کوچک‌ترین اظهارنظر مثبت یک مقام خارجی در به رسمیت شناختن این حق را غنیمت می‌شمارند. در مقابل، هر گام و کلام امریکا و انگلیس که نوعی تعرض به این حق تلقی شود، واکنش شدید و به حق سران دولت نهم را به دنبال دارد. اما ظاهراً روسیه و چین، تاکنون از این شانس برخوردار بوده‌اند که همراهی آنها با امریکا و انگلیس، واکنش چندان جدی مقامات دولتی ایران را به دنبال نداشته باشد. گروهی از کارگزاران دولت نهم، در سه سال اخیر معمولاً گـام اول روسیـه و چیـن یعنـی را‌ی مثبـت به قطعنامه‌های ضد ایرانی شورای امنیت را نادیده گرفته‌ اند و پس از آن به این اظهار نظر عجیب پرداخته‌اند که <پیوستن روسیه و چین به تحریم‌های ضدایرانی، در یک روند قانونی انجام شده و تعجب ایران را برنیانگیخته است!‌‌>
البته اینگونه اظهارنظرها از برخی مسئولان دولتی که مایلند خود را در همه عرصه‌ها، موفق جلوه دهند به یک <روند عادی> تبدیل شده و <تعجب مردم> را نیز برنمی‌انگیزد، اما بعید است آنها حاضر باشند که پس از اظهارنظر اخیر مقام‌‌های چین و روسیه، باز هم رفتارهای توهین آمیز این دو کشور را تحمل کنند. دو روز قبل روسیه و چین به طور همزمان قطعنامه پیشنهادی امریکا و انگلیس برای تحریم مقامات زیمبابوه را <وتو> کردند. این مقاله فعلا در مقام ارزیابی مبانی سیـاسـی و انسـانی در تصمیم اخیر چین و روسیه نیست، اما آنچه که نمایندگان این دو کشور در بیان دلایل استفاده از حق <وتو> بیان کرده‌اند می‌تواند تفسیر دقیقی بر رای مثبت آنها به سه قطعنامه ضدایرانی شورای امنیت باشد. دیروز نمایندگان چین و روسیه در شورای امنیت اعلام کردند <بحران زیمبابوه از مرزهای این کشور عبور نکرده و نباید آن را تهدیدی برای صلح و امنیت جهان جلوه داد تا به این بهانه، دخالت شورای امنیت در بحران آن کشور توجیه شود>! البته همین استدلال هم، دارای اشکالات فراوان است زیرا ناآرامی‌های زیمبابوه و تورم ده میلیون درصدی آن کشور، آوارگان زیادی را به کشورهای همسایه گسیل داشته است. اما اگر استدلال این دو مـدعی ابرقدرتی درست باشد، پس رای مثبت آنها به قـطعنـامـه‌هـای ضدایرانی، مهر تاییدی بر ادعاهای امریکاو اسرائیل است و نشان می دهد که چینی‌های شکستنی و روسهای جاسوس زاده نیز مانند اربابان امریکایی و انگلیسی خود، برنامه هسته‌ای ایران را تهدیدی برای امنیت و صلح جهانی می دانند. آنها بر همین اساس، نه تنها قطعنامه‌های پیشنهادی امریکا و انگلیس را وتو نکردند بلکه حتی رای ممتنع به این قطعنامه را نیز از کشورمان دریغ داشته‌اند تا امریکا بتواند برجهانی بودن نگرانی‌ها از برنامه هسته‌ای ایران، پافشاری نماید!
استدلال دیگر روسیه و چین برای وتوی قطعنامه اخیر آن بوده است که در اوج مذاکرات پیرامون بحران زیمبابوه، صدور قـطعنامه شورای امنیت روند مذاکرات را تخریب می‌کند. در حالی که همین دو کشور در بهترین شرایط مذاکرات با ایران، به قطعنامه‌های ضد ایرانی رای مثبت داده اند.
قبل از وتوی اخیر، چین و روسیه در ژانویه ۲۰۰۷ نیز، با استفاده از حـق وتـو جلوی تصویب قطعنامه در شورای امنیت برعلیه خشونت و شکنجه در میانمار را گرفتند. در حالی که قبل از آن وتو، به یک قطعنامه ضد ایرانی رای مثبت دادند و در فاصله آن <وتو> تا <وتو>ی دو شب قبل نیز، دوبار برای تصویب قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران با امریکا همکاری کردند. اکنون می‌توان از کسانی که دیپلماسی خارجی خود را موفق می‌دانند این سوال را مطرح کرد که <برای روسیه و چین کدام مزیت سیاسی، اقتصادی یا حیثیتی در دو کشور دیکتاتوری زیمبابوه و میانمار وجود داشته است که آنها برای دسترسی به آن مزیت‌ها، از حق وتو استفاده کرده‌اند، اما برای جلوگیری از تضییع حق ایران حاضر به اقدام مشابه نشدند؟> آیا جز این است که نحوه تعامل ایران با کشورهای قدرتمند غربی، این توهّم را برای‌ سران سوءاستفاده‌گر روسیه و چین فراهم نموده است که در بسیاری از عرصه‌های سیاسی و اقتصادی، فعلا رقیب جدی ندارند و در هر صورت، از مزایای اقتصادی ایران بهره‌مند خواهند شد. ‌ ‌
متاسفانه امروزه تنها چین و روسیه نیستند که از این رفتار و گفتار مسئولان ایرانی سوءاستفاده می‌کنند. بلکه کشورهایی مانند هند نیز مطمئن شده‌اند که هیچ چیز– حتی آرای متعدد ضـد ایـرانـی در مجامع جهانی– مانع گسترش روابط آنها با ایران و بهره‌مندی از این خوان گسترده، نخواهد بود. در جلسه اخیـر شورای امنیت، کشور آفریقای جنوبی هم به قطعنامه امریکایی– انگلیسی، رای منفی داد درحالی که همین کشور در هنگام بررسی قطعنامه‌های ۱۷۳۷، ۱۷۴۷ این فرصت را برای امریکا فراهم نمود که از لذت قطعنامه <اجماعی> علیه ایران بهره‌مند شود. رای وتوی اخیر چین و روسیه و استدلال آنها برای ایـن رای، تاکید غیرمستقیم– و شاید مستقیم– بر خطرناک‌ دانستن برنامه هسته‌ای ایران برای امنیت و صلح جهانی است. در ایـن شرایط آیا مسئولان دیپلماسی خارجی همچنان مایلند بر روش‌های سابق خود در مواجهه با شرق و غرب عالم ادامه دهنـد و در عیـن حال زمینه بهره‌مندی نامحدود قدرت‌های پوشالی شرق از امتیازات و امکانات ایران را میسر سازند؟ ‌
منبع : روزنامه آفتاب یزد