دوشنبه, ۲۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 13 May, 2024
مجله ویستا


موزه‌ هنرهای تزئینی ایران ، تهران


این موزه در سال 1338 بنیاد نهاده شد. اگرچه پاره‌ای از آثار تاریخی و هنری گردآوری شده در این موزه قدمت بسیار دارند، ولی بیش‌تر اشیای آن را آثار هنری سده دهم تا چهاردهم قمری تشكیل می‌دهند. ساختمان موزه دارای چهار طبقه است كه آثار به نمایش درآمده در طبقان آن عبارت‌اند از :
طبقه هم‌كف : این طبقه نمایشگاه دائمی آثار موزه‌ای كاخ مرمر است كه مجموعه‌ای زیبا از منبت‌ و معرق و خاتم‌كاری به شكل میز و صندلی و كمد و ویترین را در آن به نمایش گذاشته‌اند.
طبقه‌ اول : بافته‌ها و دوخته‌های سنتی ایران كه از انواع زربفت، زری خطاطی خطی، زری‌گل برجسته، زری لپه‌باف و انواع مخمل، ترمه، قلم‌كار، انواع قالیچه، گلیم و جاجیم تشكیل شده، در غرفه‌های این طبقه به نمایش درآمده است.
همچنین بخشی بزرگ از نمایشگاه به نمایش آثار سوزن‌‌دوزی و شاخه‌های دیگر آن، مانند نقش تپه‌دوزی یا سلسله‌دوزی،‌ تكه‌دوزی، قلاب‌دوزی، بخارادوزی، سرمه‌دوزی، گلابتون‌دوزی، ده یك دوزی، نقده‌دوزی و سكمه‌دوزی اختصاص دارد، یك تخته پرده‌ نفیس و گلابتون‌دوزی خانه خدا نیز كه با گلابتون‌دوزی و ده یك دوزی در زمینه مخمل مشكی تزئین یافته، به نمایش درآمده است.
طبقه‌ دوم : این طبقه شامل پنج بخش بزرگ است :
بخش خاتم : در این بخش انواع قاب آئینه، جعبه، رحل، قلمدان و سرچسبدان به نمایش درآمده است. خاتم‌كاری و انواع آن از جمله خاتم‌‌ابری، پروانه، شش گل، هشت گل، طره‌ای، نیم طره و گل حاشیه‌‌ای نیز در این بخش به نمایش گذاشته شده است. این آثار همگی به دست هنرمندان شیرازی، اصفهانی و تهرانی ساخته شده‌اند.
بخش منبت : انواع جعبه‌ها، قلاب آئینه، شانه، كشكول و كتیبه‌ها در این بخش، اوج شكوفایی این هنر را در سده‌های سیزده و چهارده هجری قمری نشان می‌دهد.
بخش لاكی : این بخش، محل نمایش مجموعه‌ای كم مانند از قلمدان‌ها، جلدها، قاب آئینه‌ها، جعبه‌ها و سر چسبدان‌هایی است كه روی موضوعاتی چون رزم، شكارگاه، بزم، فرهنگ عامه و منظره به تصویر درآمده است.
بخش فلز : قسمتی از این بخش را زیورهای مختلف سده‌های دوازده تا چهارده هجری قمری تشكیل می‌دهد و بخش دیگر آن به آلات و ادوات جنگی اختصاص دارد.
بخش شیشه : آخرین بخش این طبقه، انواع شیشه را از دوران پیش از اسلام تا سده چهارده هجری قمری نشان می‌دهد و مطالعه و تحقیق در زمینه تاریخی این صنعت را در ایران میسر می‌كند.
طبقه سوم : انواع نقاشی‌ها و مینیاتورهای به نمایش گذاشته شده در این طبقه، شامل مكتب‌های هرات، تبریز، شیراز، اصفهان و قزوین است. از جمله‌ این آثار، صفحاتی از كتاب عجایب‌المخلوقات، خسرو و شیرین نظامی، خاوران‌نامه ابن حسام و شاهنامه فردوسی است.
همچنین انبوهی نقاشی و مینیاتور از استادان و نقاشان و گنجینه‌ای بزرگ از آثار خوش‌نویسان، در این طبقه به نمایش گذاشته شده است.