دسترسی بیشتر با خط مشترک دیجیتالی

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در یکی از اقدامات خود در جهت آزاد سازی بازار مخابرات ایران، اقدام به واگذاری امتیاز خطوط پر سرعت به شرکت‌های موسوم به PAP نموده است( PAP سرواژه‌ های عبارت Private Access Provider است ). ظاهراً این شرکت‌ها یک سال وقت دارند تا کلیه‌ی هماهنگی‌های فنی، انسانی و غیره را به عمل آورند. این شرکت ها به دو نوع فضا نیاز دارند. فضای اول در مراکز مخابرات که احتمالاً‌ MDF مراکز و فضای بعدی برای تجهیزاتی همچون مسیریاب و سایر تجهیزات دیگر است.در این مقاله فناوری خط مشترک دیجیتالی(DSL) بررسی شده است که شرکت‌های PAP متعهد به ارائه‌ی آن شده‌اند. با توجه به این که امروزه بیشتر خانه‌ها در آمریکای‌ شمالی با سرعت‌های بالا‌تر از یک مگابیت و از طریق DSL به شبکه‌ی اینترنت متصل هستند، همین امر نیز روزی در ایران اتفاق خواهد افتاد به احتمال زیاد مشتریان تجاری و خانگی به دنبال سرعت‌های بالا‌تر خواهند بود.
●خط مشترک دیجیتالی (DSL)
خط مشترک دیجیتالی ( (Digital subscriber Line یا DSL فناوری جدیدی است که تعداد زیادی بیت را از طریق سیم‌های مسی عبور می‌دهد. در کنار این مخفف گاهی حرف X هم می گذارند که موید خاصیت چند‌گانه‌ی این فناوری و و افراد خانواده‌ی آن مانندSDSL، VDSL، HDSL، ADSL است.
از نظر کار کرد، DSL شبیه به مودم‌های عادی، ولی با سرعت‌هایی بسیار بیشتر از ۵۶ کیلو بیت بر ثانیه عمل می‌کند.DSL برای ارسال تعداد بیت‌های زیادی بین دو نقطه و از طریق سیم‌ مسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نقطه‌ی الف،‌ معمولاً‌ خانه یا محل مشتری و نقطه ب، مرکز تلفن محلی است. تفاوت این مودم با مودم‌های سری V اتحادیه بین المللی مخابرات (ITU) این است که در این مودم‌ها‌ اتصال یک سر سیم مسی خط مشترک به سر دیگر آن برقرار می‌شود و سیگنال‌ها از مراکز سوییچینگ تلفن رد نمی‌شوند. به این ترتیب این مودم‌ها گرفتار محدودیت بسامد های صوتی استاندارد تلفنی یعنی بسامد‌های ۰ تا ۴ کیلو هرتز نیستند، بلکه از بسامد‌های بالاتر از ۱۰۰ کیلو هرتزاستفاده می‌کنند. همان طور که گفته شد، یک سر لینگ DSL، در سمت مشتری و سر دیگر لینک در مراکز تلفن محلی و انتهای سیم مسی است. در مرکز تلفن محلی (local)، حلقه‌ی ارتباطی ابتدا وارد دستگاهی موسوم به "جدا کننده" یا Splitter می‌شود. جدا کننده، همچنان که از نام آن مشخص است، بسامد‌های داده‌ای را از بسامد‌های صوتی جدا می‌کند. بسامد‌های صوتی به سوییچ‌ مداری عمومی و بسامد‌های داده‌ای به مودم DSL سمت مشتری هدایت می‌شود. در این جا، داده‌ها هیچ‌گاه وارد سامانه ی سوییچینگ تلفن نمی‌شوند. معمولاً‌ جریان داده از طریق شبکه‌ی LANیا MAN، مسیریابی و در نهایت به مرکزی که احتمالاً مرکز فراهم‌آور خدمات اینترنت (ISP) است،‌ متصل می‌شود. در این حال DSL عمل اتصال دهندگی اینترنت را انجام می‌دهد. بد نیست بدانیم که در صورت اتصال به ISP، این اتصال از طریق مودم‌های استانداردISP صورت نخواهد گرفت. بلکه اتصال دهندگی از طریق شبکه‌ی LAN یا MAN آن ISP یا شرکت مخابرات محلی برقرار می‌شود، البته برای اتصال به شبکه از راه‌های دیگری چون ISDN و E۱ نیز می‌توان استفاده کرد که در این جا، اولی کم سرعت و دومی برای مشترکان گران در می‌آید، ولی DSL همیشه روشن و متصل و آماده برای عبور دهی بیت‌ها در سیم مسی است. بنابر این دیگر نیازی به شماره گیری تلفن ISP و انتظار برای برقراری ارتباط نیست. شایان ذکر است در هنگامی که انتهای اتصال DSL در مرکز تلفن محلی باشد، پروتکل ارتباطی را مرکز تلفن محلی تعیین می‌کند.
یکی از اهداف اصلی طراحان DSL، ارایه‌ی خدمات مختلف از طریق امکانات قدیمی بوده است. در DSL برای انتقال صوت، از طیف ۰ تا ۴ کیلو هرتز و برای عبور داده‌ها از بسامد‌های بالاتر استفاده می‌شود. البته این امر خود مشکلاتی را به دنبال دارد. به طور مثال، تداخل جریان داده‌ای با بسامد‌های بالاتر از ۴ کیلو هرتز و مشکل انتقال این بسامد‌ها توسط خطوط تلفنی است. از سوی دیگر بسامد‌های بالاتری که DSL استفاده می‌کند، یحتمل باعث تداخل در صوت انتقال یافته از طریق تلفن و منجر به ایجاد جریان ساکن در گوشی تلفن می‌شود. برای حل مشکل تداخل از ابزاری به نام جدا کننده (Splitter) استفاده می‌شود.جدا کننده، علاوه بر عمل جدا کنندگی، به صورت فیلتر پایین گذر نیز عمل می‌کند: یعنی اجازه‌ی عبور بسامد‌های ۰ تا ۴ کیلو هرتز از تلفن را می‌دهد. در نتیجه مشکل تداخل ۴ کیلو هرتز تلفن و مودم DSL حل می‌شود.
یکی از مشکلات جدا کننده‌ها این است که برای استفاده از آن‌ها، باید سیم کشی تلفن تغییر یابد و سیم کشی جدیدی برای مودم DSL انجام شود.
●خانواده‌ی DSL
HDSL یا خط مشترک دیجیتالی پر سرعت، در اواخر قرن بیستم به منظور جایگزینی و حذف مدارات استیجاری T۱یا E۱ شکل گرفت. به دنبال آن فناوری SDSL یا خط مشترک دیجیتالی متقارن عرضه شد که در مقایسه با فناوری هم خانواده‌ی قبلی خود، راه حل بهتری بود. این فناوری در هر دو جهت رفت و برگشت، به صورت متقارن از سیم مسی عمل می کند و سرعت آن ۹/۱ مگابیت بر ثانیه است.
از مشکلات HDSL و SDSL‌های اولیه، مسأله رمزینه کردن داده‌ها مصرف بالای برق و طیف بالای بسامد‌ی آن‌ها بود که ایجاد تداخل در خدمات دیگر می‌کرد. برای مثال فناوری ADSL، روی زوج سیم همجوار خود، یعنی در همان رشته کابل، اثر تداخلی می‌گذارد به همین لحاظ، اتحادیه بین‌المللی مخابرات در سال ۲۰۰۱، استاندارد HDSL و SDSL را با فناوری رمز گذاری متفاوت ارائه داد. HDSL خاص مدارات T۱با سرعت ۵/۱ مگابیت ثانیه و SDSL، با گستره‌ای از سرعت‌های مختلف داده‌ها، هر دو استاندارد آمریکایی و اروپایی T۱ و E۱ را پشتیبانی می‌کند. SDSL، نوعی DSL متقارن است. منظور از متقارن، این است که این فناوری به صورت دو طرفه عمل می‌کند و در هر طرف، یعنی هم رفت و هم برگشت، دارای سرعت یکسانی است. به همین لحاظ، کارایی بیشتری برای کاربران در بر دارد. به طور مثال، چندین کاربر، به طور همزمان می‌توانند از طریق خط‌ SDSL، مکالمه تلفنی برقرار کنند. سرعت این فناوری با فاصله ۵ کیلو‌متر، ۳۸۴ کیلو بیت ثانیه است. جالب است بدانیم با ظهور این سرویس، قیمت خدمات ISDN و استیجاری در آمریکا و اروپا کاهش یافت. فناوری SDSL تا فاصله‌ی ۳ کیلومتر، منظور فاصله مرکز مخابراتی با ISP یا سر انتهایی آن است، سرعت ۳/۲ مگابیت ثانیه را ارائه می‌کند. با افزایش این فاصله به ۵ کیلومتر، سرعت به ۳۸۴ کیلو بیت ثانیه کاهش می‌یابد. امروزه خدمات ADSL در بخش مسکونی با اقبال عمومی روبرو شده است. پیوند‌ه‌ی SDAL، تا ۱۶ خط تلفن مجزا را پشتیبانی و در کنار آن اتصال‌دهندگی با سرعت بالا به اینترنت را نیز فراهم می‌کند. شرکت‌های PAP باید با مقایسه قیمت خطوط استیجاری سعی کنند قیمت‌های پایین‌تری عرضه کنند و به این ترتیب به عنوان رقیبی کاملاً جدی برای این خدمات مطرح شوند. البته محدودیت فاصله، توزیع بخش‌های مسکونی و مراکز تلفن محلی، کیفیت سیم‌های مسی از جمله چالش‌های پیش روی پیاده سازی و ارائه این نوع خدمات می‌باشند.

مأخذ
۱- مصاحبه مهندس داوری‌نژاد با مطبوعات
۲- ماهنامه PC
۳- مجله CI
۴- اینترنت
سید محمد رضا اسحق حسینی

منبع : ماهنامه دنیای مخابرات و ارتباطات