افول رویای امارات پیشرفته

برای نگاه به پیشینه امارات عربی متحده لازم نیست تاریخ را ورق زد و از لابلای اسناد و شواهد تاریخی چیزی را کشف کرد. عمر جدید این شیخ نشین که با قبول اتحاد نام واحد امارت متحده عربی را بر خود نهاده اند از ۳۵ سال نمیگذرد. از بین مجموعه شیخ نیشین های ابوظبی و دوبی به دلایلی متعددی در بین آنها دارای اهمیت بیشتری هستند. در این مختصر سعی شده نگاهی گذرا و اجمالی به شیخ نشین دوبی انداخته و نسبت به آن دقت بیشتری شود. در مسیر اتحاد شیخ نشین ها و تبدیل به کشور جدید، شیوخ دوبی توانستند برای خود نام و نشانی دست پا کنند تا آنجا که خیلی ها نام دوبی را با امارات ممزوج نموده و گاهی منظورشان از امارات همان دوبی است که البته این خیلی به مذاق شیوخ صاحب نفت و پول ابوظبی نشین هم خوش نیامده است. قبل از اتحاد دوبی، دومین و به نحوی بعد از ابوظبی بزگترین شیخ نشین هم به لحاظ جمعیت و هم به لحاظ وسعت خاک میباشدو همین مساله باعث شد تا در دولت تازه تشکیل شده امارات صاحب جایگاه مهمی بوده و در تصمیم گیری های کلان امارات دخیل باشد.
بصورتی که علاوه بر جانشینی و ولایتعهدی امیر و شیخ کل امارت بیشترین وزرا» را در هیئت حاکمه دارد. با نگاهی گذرا، حاکمان دوبی را می توان مرور نمود. حاکم دوبی قبل و بعد از اتحادشیخ راشد می باشد. شیخ راشد پدر شیخ محمد حاکم فعلی دوبی از یک امیر وشیخ محلی نگاهی فراتر داشته و با توجه به هوش و قدرت گیرایی خوب خود از ابتدا توانست راه خود را در محدوده امارات از بقیه شیخ نشین ها جدا نموده و به سمت پیشرفت و ترقی دوبی گام بردارد و اهم فعالیت این شیخ نشین را بر پایه تجارت، سرمایه گذاری مالی، سیستم چرخش مالی بانکی منطقه، طراحی امکانات و زیر ساخت های بندری بر پایه سیاحت و تجارت بنا نهاد و از همین دید سعی در مهیا نمودن ساز و کارهای موجود نمود. بعد از فوت شیخ راشد شیخ مکتوم حاکم دوبی گردیده ولی نمود زیادی در اداره حکومت نداشت و عملا برادرش که ولیعهد هم شد حاکمیت دوبی را بعهده گرفت. وی توانست به درستی پا جای پای پدر گذاشته و عملا بصورت غیر رسمی حاکمیت دوبی را تا زمان فوت شیخ مکتوم بعهده داشته و بعد از فوت وی هم اداره اسمی و هم رسمی شیخ نشین دوبی را به دست گرفته و رسما کار خود آغاز کرده و بسط وگسترش دهد. وی توانست با ابتکارات و خلاقیت ها ی خود سبب رشد و توسعه گسترده دوبی را فراهم آورد. تحولات بوجود آمده و رشد بادکنکی دبی سبب شد تا شیخ محمد نتواند ضعف ها و مشکلات زیر پوستی جامعه دوبی را ببیند و در واقع دوبی همانند شکل ظاهریش که یک خیابان تمیز ولی در پشت آن تپه های رملی بود در زیر ساخت های اجتماعی و فرهنگی و سیاسی هم دچار همین تضاد گردد و نتواند به یک توسعه پایدار و پیشرفت بنیادی دست پیدا کند و هر چه به جلوتر میرفت ظاهر پر زرق و برق نهادهای توسعه و رشد در این شیخ نیشین بیشتر به چشم میاید و حتی زمینه افول آن را نیز فراهم آورده که در این مختصر ضمن نشان دادن مسیر آینده دوبی به دلایل این افول در زمینه های سیاسی اجتماعی خانوادگی اقتصادی و توریستی مذهبی خواهم پرداخت.
● مشکلات سیاسی اجتماعی
۱) با همه پرستیژ دوستانه ای که شیوخ دوبی در رابطه با حکومت مرکزی میگیرند ولی کمتر کسی است که از اختلافات ریشه ای آنها با دولت مرکزی آگاه نباشد. اگرچه در دوران شیخ زائدو زمان تشکیل اتحاد امارات دوبی بعنوان جانشین آن اعلام شد اما بعد از فوت شیخ زائد پسرانش اجازه نداده اند تا حاکمیت کشور امارات از خانواده خود بیرون رفته و با هماهنگ نمودن بقیه شیخ نشین ها دوباره خود را حاکم امارات نموده و برای خالی نبوده عریضه مجدد دوبی را به عنوان جانشین اعلام نموده اند. که مرحمی بر اختلافات شان گذاشته نشد
۲) عدم شفافیت تقسیمات زمینی ومحدوده جغرافیایی دوبی با دیگر شیخ نشینهای امارات سبب یک زخم کهنه و اتش زیر خاکستر گردیده بصورتیکه دیگر شیوخ منتظرند تا در اولین فرصت از ان سربراورده و هر کدام دعوی خود را اعلام بنمایند.
۳) اختلافات درون خانوادگی ان به شکلی شده که نقل محفل خواص و عام گردیده بطوریکه یک روز عکسی از یک پسرش را در دبی بعنوان حاکم بر دیوار میکوبند و روز دیگر بخاطر دعواهای دیگری دستور به پایین اوردن عکس ان از دیوار شهر میشود
۴) نداشتن نگاه درست به شرایط سیاسی جهانی و بین المللی و تبدیل شدن به مهره شطرنج بی چون چرا ی قدرتهای بزرگ که سبب شد روابط خوبی با همسایه های غیر عرب خود نداشته باشد و همه روابط را از این منظر طراحی نمایید و این هم باعث شدن مقبولیت داخلی خود را از دست داده و از بیرون هم همسایگان به عنوان یک همسایه قابل اتکا» به ان نگاه نکنند.
۵- با توجه به رویه حکومتی شیخ و توجه نداشتن به خواست مذهبی و عقیدتی مردم باعث بوجود آمدن اختلافات مذهبی و مخالفان شدید مذهبی گردیده بصورتیکه جوانان زیادی در به سبب مخالفت با همین بی بند وباریها و عدم رعایت اصول مذهبی در زندان محبوس هستند. و حتی دراین همین رابطه بعضی از شیخ نشین ها از جمله شارجه تذکرات جدی هم برای رعایت مسائل مذهبی داده اند
۶) سخت گیریها و مخالفت های دولت مرکزی با حاکمین دوبی تا جاییکه مجلس شیوخ قانونی وضع هموده اند که حاکمین امارات حق کار تجاری و امور اقتصادی به صورت شخصی ندارند که به این واسطه فشار زیادی را به شیخ محمد حاکم دوبی وارد آورده اند
● اقتصادی سیاحتی
همانطور که در فوق به آن اشاره شد دوبی و حاکمیت آن مهمترین رکن درآمدی و اقتصادی خود را بر رو پایه های سرمایه گذاری ایجاد شرایط مناسب و مطمئن جهت جذب سرمایه گذاری خارجی ایجاد بستر مناسب جهت ری اکسپورت کالا به کشورهای منطقه. شرایط تورستی و گردشگری و دعوت از تمام مردم جهت مردم منطقه و جهان جهت دین دبی بعنوان یک مکان هم گردشگری و هم خرید و درست نمودن زیرساخت های این مسئله. طبیعی است به هر کدام از اصول فوق ضربه ای بخورد شرایط اقتصادی دبی دستخوش تغییر و تحول خواهد شد حال با بررسی جریانات فوق به درستی شرایط حاکمین دبی را خواهیم دید و مشکلاتی که گریبان گیر ان هستند.
۱) برای انجام امور اداری و اقتصادی شیخ نشین دوبی نیاز به نیروی متخصص و نیمه متخصص و... دارد اما دوبی از این جهت در مضیقه میباشد و نیروی کافی جهت انجام این امور نداشته لذا برای انجام امور خود متوسل به نیروی خارجی شده است که با توجه به شرایط بین اللملی و رکود جهانی برای نیروهای کار خارجی ماندن در دوبی مقرون به صرفه نیست و و با رفتن اینها مجموعه اداره دوبی دچار کسری نیرو خواهد شد.
۲) عدم حمایت از سرمایه گذاران و تعرض به اموال سرمایه گذاران و اخراج انان به دلایل واهی بدون اثبات جرمی حتی در دادگاههای فرمایشی شیخ نشین دوبی. به صورتیکه شما در روزنامه ها و رسانه های متعددی گزارشات متعددی در این رابطه ملاحظه میکنید. حتی شاهد شکایت های متعددی به دادگاههای لاهه و سازمان ملل در این رابطه هستیم و به دلیل ناامن شدن مسیر و بستر سرمایه گذازی، ضمن برداشت سرمایه های قبلی امکان سرمایه گذاری جدید را به حداقل رسانده.
۳) مهاجرت شرکت های بزرگ از جمله شرکت های ای تی و مجموعه شرکت های که در زمینه فناوری و اطلاعات فعال هستند به جاهای دیگردنیا جهت سرمایه گذاری
۴) در بخش گردشگری و توریست بخاطر سخت گیریهای و اهانت ها به مسافران سبب شد که رغبت کمتری برای مسافرت به دبی بوجود بیاید، که عدم استقبال مسافران سبب شد مجموعه زیرساخت های گردشگری که نقش مهمی در اقتصاد دوبی داشته تعطیل شود.
۵) علاوه بر مسائل فوق رکود جهانی هم تیر عمود توسعه و پیشرفت دبی را کشیده بصورتیکه ناجی دبی ناچار شده کاسه گدایی به سمت شیوخ ابوظبی، عربستان، عمان و بانک ها و شرکت های بزرگ چند ملیتی دراز کرده و هرکدام برای پرداخت دعوی یکی ازنمادهای پیشرفت و توسعه دبی را نموده و نشانه ها و نمادهایی که هر کدام حکایت از غرور طراح تحول وپیشرفت دبی را مینماید. پروژه مسکونی النخیل (نخل) واقع در جزایر ساخته در خلیج فارس، هتل چند ستاره برج العرب را خواسته و همین باعث شده که شیخ محمد براساس روایت های متعدد دچار افسردگی شدید شده و شیخ نشین دوبی، هم همانند معمار خود روزهای خوبی را سپری نمی کند. او هم شدیدا بیمار است از یک سو فرار سرمایه داران و از سوی دیگر جمع آوری منابع مالی سرمایه گذاران باعث شده تا کم کم افول رویای دوبی پیشرفته را در غروب خلیج فارس به نظاره بنشینیم. اگر چه شیخ محمد وصیت پدر خود مبنی بر احترام همسایه شمالی - که روزی ناجی آنها بوده - را نادیده گرفته و به ایرانیان سخت گیری نماید و از این رهگذر سبب شد که ایرانیان سرمایه خود را از دبی انتقال دهند. اما می توان گفت ماهی را هر وقت از آب بگیرند تازه است. شیخ محمد قبل از آن که فکری به حال بیماری خود بکند باید بیماری دوبی را جدی تر گرفته تا شدت آن هردویشان را ازپای درنیاورد. اگر چه ایران بعنوان یک همسایه افول همسایه خود را نمیخواهد ولی از آن طرف هم نیاید از یاد ببریم که کلوخ انداز را پاداش سنگ است.

نویسنده: الف. - فاطمی
منبع: روزنامه - ابتکار

منبع : باشگاه اندیشه