b-۲ شبح

با پیشرفت صنایع نظامی مخصوصا در کشور های صاحب این صنایع مدتهاست که بحث حفاظت راداری مطرح شده و بسیاری از کشورها برای مراقبت از فضای هوایی کشورشان از رادار استفاده میکنند و در این میان با پیشرفت تکنولوژی خود این کشور های صاحب صنعت برای عبور از همین وسیله دفاعی ساخته دست خودشان به هواپیماهای رادار گریز روی آورده اند!
نمونه اینگونه هواپیما ها بسیار است اما یک نمونه خوب ، موفق و بسیار معروف از تیره اینگونه هواپیماها بمب افکن معروف و شناخته شده بی - ۲ معروف به شبح است . این بمب افکن نه تنها به خاطر رادار گریز بودنش بلکه به خاطر بسیاری از فاکتور ها و ویژگی های حائز اهمیت و منحصر به فردش به عنوان یکی از طرح های بسیار موفق قرن بیستم به شمار میرود .
هواپیمای بمب افکن چندمنظوره سنگین بی - ۲ ملقب به شبح توانایی حمل تسلیحات اتمی و غیراتمی را دارد وهمچون بمب افکن هایی چون بی - ۵۲و بی - ۱ - بی و با فناوری رادارگریزی بدون دیده شدن توانایی حمله به تمامی نقاط حساس و استراتژیک دشمن را داراست.
برنامه ساخت آن از سال ۱۹۸۱ میلادی در آمریکا آغاز شد و نیروی هوایی ایالات متحده سرانجام این طرح را در ۱۹۸۷ مورد تایید قرار داد و دستور ساخت ۱۳۲ فروند هواپیمای عملیاتی را صادر کرد. اما بعد از فروپاشی شوروی سابق نیاز به ساخت این تعداد ، از هواپیمایی چنین گران قیمت بیهوده دیده شد و قرار بر ساخت تنها ۲۰ فروند هواپیمای عملیاتی به علاوه یک هواپیمای آزمایشی گذاشته شد. اولین بمب افکن بی - ۲ در ۲۲ نوامبر سال ۱۹۸۸ در پایگاه چهل و دوم نیروی هوایی آمریکا واقع در پالمدیل ساخته شد. اولین پروازش نیز در ۱۷ جولای سال ۱۹۸۹ با همکاری مرکز تست پروازی ادواردز پایگاه نیروی هوایی ادواردز آمریکا انجام شد.
برای اولین بار این هواپیمای اسرار آمیز در ۲۲ نوامبر ۱۹۸۸ میلادی در آشیانه پالمدیل کالیفرنیا به نمایش عمومی گذاشته شد.
پایگاه نیروی هوایی وایت من اولین پایگاهی بود که در ۱۷ دسامبر ۱۹۹۳ میزبان یک بی - ۲ عملیاتی بود .
برای ساخت این غول آهنی بسیاری از شرکت های توانمند و معتبر هواپیماسازی با یکدیگر همکاری داشتند، از قبیل شرکت نورثروپ گرومن ، بوئینگ ، گروه سیستم های راداری هاگز و شرکت موتورسازی جنرال الکتریک .
البته در بین تمامی این شرکت ها نورثروپ گرومن نقش اصلی را به عهده داشت و به عنوان پیمانکار اصلی ساخت این هواپیما شناخته میشد و بقیه شرکتها در طراحی و یا ساخت قسمتهایی از این پرنده با نورثروپ گرومن همکاری داشتند .
بخش آموزشی هاگز هم وظیفه آموزش و تعلیم خلبانان بی - ۲ را به عهده داشت.
نیروی هوایی آمریکا ساخت هواپیماهای بی - ۲ را در سه گروه جدا درخواست کرد که به گروه های ۱۰،۲۰ و ۳۰ معروف شدند.
ابتدا ۶ هواپیما تست و ۱۰ فروند هواپیما در گروه ۱۰، ۳ فروند در گروه ۲۰ و ۲ فروند در گروه ۳۰ ساخته شد. طراحی هواپیماهای هر گروه با دیگری نسبتاً فرق داشت زیرا قرار بود هر کدام وظیفه خاصی را انجام دهند.
گروه ۱۰) : هواپیمای موجود در این گروه آماده برای نبردهای محدود و بدون هیچ لانچری برای پرتاب موشک های هدایت شونده بودند و تنها قادر به حمل بمب های ۲۰۰۰ پوندی ام - کی - ۸۴ و بمب های اتمی گرانشی بودند. تمامی هواپیماهای بی - ۲ که در گروه ۱۰ هستند در پایگاه هوایی وایت من جای دارند.
گروه ۲۰): هواپیماهایی بودند که توانایی حمل هر دو نوع تسلیحات اتمی و غیراتمی را به علاوه موشک های هدایت شونده جی ای ام را داشتند. بعدها این پرندگان به بمب های خوشه ای نیز تجهیز شدند.
گروه ۳۰): این هواپیماها از کامل ترین بمب افکن های نیروی هوایی به حساب می آیند. اولین فروند از گروهان ۳۰ در ۷ آگوست سال ۱۹۹۷ تحویل داده شد. این بمب افکن ها نسبت به گروه های ۱۰ و ۲۰ بسیار پیشرفته تر بودند و توانایی حمل انواع تسلیحات را داشتند و همچنین فناوری رادارگریزی در آنها در نهایت دقت و به صورت بهینه انجام شده بود.
این هواپیما که بیشتر شبیه یک بال پرنده است توانایی پرواز تا ارتفاع پنجاه هزار پایی و قابلیت سوختگیری در آسمان را نیز دارد. با یک بار سوختگیری می تواند شش هزار مایل دریایی(یک مایل دریایی برابر با ۱۸۵۲ متر است) یعنی حدود ۹۶۰۰ کیلومتر را طی کند و این امر قدرت رسیدن به هر نقطه ای از این کره خاکی را به او تنها در چندساعت اهدا می کند. این هواپیما از بالا حالت دبلیو شکلی دارد.
این هواپیما توسط چهار موتور قدرتمند توربوفن شرکت جنرال الکتریک با مدل اف - ۱۱۸ - جی ای ۱۰۰تجهیز شده که تمامی موتورها به صورت دو به دو در داخل بدنه جای داده شده اند. هرکدام از موتورهایش ۱۷۳۰۰ نیوتن نیرو فراهم می کنند و با چنین نیروی بالاییست که سرعتی نزدیک سرعت صوت به دست می آید. این موتورها مجهز به سیستم کنترل حرارت هستند تا کمترین حرارت را از خود نشان دهند و رادارهای حساس حرارتی دشمن نتوانند آنها را به آسانی ببینند.
یک رادار بسیار قوی به نام ریثون بر روی بی - ۲ نصب شده است که یک رادار چندمنظوره است. این رادار تمامی تست های خود را در پایگاه هوایی ادواردز به خوبی گذرانده است و کاملا مطمئن و قابل اطمینان است. سیستم های ناوبری را شرکت راکول کالینز طراحی کرده است. سامانه تاکتیکی با مشخصه تی سی ان - ۲۵۰ را ساخته و سیستم کنترل فرود نیز که وی آی آر - آ نام دارد توسط این شرکت طراحی و ساخته شده است که بسیار دقیق و هوشمند است. تجهیزات ارتباطی را نیز شرکت راکول پشتیبانی کرده است و حتی یک ماهواره مخصوص ، که مسئولیت کنترل ، هدایت و ارتباط بین تمام بی دو های در حال پرواز در ماموریت های گروهی را به عهده دارد ، توسط این شرکت ( راکول ) برای پشتیبانی بهتر در مدار قرار داده شده است .
این پرنده دو سرنشینه است. خلبان در صندلی سمت چپ می نشیند و فرمانده عملیات در صندلی راست مستقر می شود. به همین لحاظ بی - ۲ به نسبت بی ۱ - بی که نیازمند فرماندهی چهار خدمه و یا بی - ۵۲ که باید پنج خدمه داشته باشد، پیشرفته تر است. محل سوخت گیری هوایی درست در پشت کابین خلبان قرار دارد و به دلیل دید بسیار کم خلبان ، سوخت گیری در آسمان با بی - ۲ بسیار مشکل است. و از این خصوصیت به عنوان یکی از معایب این پرنده زیبا یاد میکنند .
تمامی مشخصات رادارگریزی به صورت پیشرفته در آن به چشم می خورد. فناوری کم کردن سطح مقطع راداری به گونه ای کاملاً جدید و با همراهی طراحی آیرودینامیکی بی نظیر بی - ۲ توسط مهندسان نورثروپ گرومن انجام گرفته است. همچنین تمرکز خاصی بر مواد جاذب امواج در بدنه بی - ۲ دیده می شود. اطلاعات خاصی از فرمول و چگونگی این مواد نداریم و فرمولش به صورت سری در بایگانی نیروی هوایی آمریکا نگهداری می شود و تا کنون نیز فاش نشده است . این مواد تقریباً تمامی انرژی امواج راداری که با بدنه برخورد می کنند را جذب می کنند و اجازه برگشت به آنها را نمی دهند.
به احتمال خیلی قوی هرچه هست استفاده از نوعی آلیاژ خاص در بدنه باعث رنگ سیاه این شبح شده است . چون آنگونه که میدانیم سطح این هواپیما فاقد هر گونه رنگ است .
با چنین وضعیت (حالت های خاص رادارگریزی) و ارتفاع پرواز بسیار بالای آن، کمتر راداری است که بتواند به راحتی به وجود این شبح در آسمان پی ببرد و به راستی که لقب بسیار شایسته ای برای او انتخاب کردند.
هزینه نگهداری این هواپیماها بسیار بالاست . مواد به کار رفته ، هزینه طراحی ها و سیستمهای آن به اندازه ای است که هر فروند از آنها بالاتر از ۲ میلیارد دلار قیمت گذاری شده اند. و این قیمت حدودا معادل قیمت مقداری طلا هم وزن یک هواپیمای بی دو است .
در سال ، ۱۹۹۹ قیمت یک فروند از این هواپیما ۲.۱ میلیارد دلار اعلام شد.
نکته قابل توجه دیگر اینکه تنها هزینه تحقیقات برای ساخت این هواپیمای قول پیکر چیزی در حدود یک میلیارد و ۵۷۶ میلیون دلار بوده است .
درآمد نفتی ایران سالانه حدود ۲۰ میلیارد دلار است که در این صورت ، ایران بدون هیچ خرجی در سال تنها قادر به خرید ۱۰ فروند از این هواپیمای بمب افکن غول پیکر نامرئی است .( البته این هزینه بدون محاسبه هزینه های نگه داری و به پرواز در آوردن این هواپیماست )
نخستین عملیات اجرایی نظامی بی دو عملیاتی در خاک صربستان بود . این شبه فولادین ( یا بهتر بگوییم آلیاژین ) عملیات پروازی ای را که با هدف تخریب یک سوم خاک صربستان انجام شد با موفقیت کامل به اتمام رساند و سالم به خاک آمریکا بازگشت.این عملیات عملیاتی بدون توقف از پایگاه میسوری آمریکا به کزوو و دوباره بازگشت به پایگاه میسوری بود که با موفقیت کامل به انجام رسید .
پس از عملیات کوزوو ، نوبت به پرواز بر فراز آسمان افغانستان رسید و این ماموریت نیز با رفت و برگشتی بدون توقف و بی هیچ مشکلی به انجام رسید و به این ترتیب طولانی ترین عملیات B-۲از پایگاه وایت من در میسوری تا افغانستان به ثبت رسید.
در سال۱۹۹۹ بی - ۲ برای انجام عملیاتی دیگر به سوی یوگسلاوی به پرواز درآمد. تنها اشتباه بی - ۲ در این عملیات منهدم ساختن سفارت چین در بلگراد بود که که بار دیگر موجب افزایش خصومت چین با آمریکا شد . هر چند فرماندهان عملیات در پاسخگویی درخصوص این اشتباه «نقشه های قدیمی شهر» را توجیهی برای انهدام سفارت چین اعلام کردند و با اطمینان به رئیس جمهور آمریکا اعلام کردند که مشکل اصلاً مربوط به سیستم های بی - ۲ نبوده بلکه نقشه هایی که در اختیار خلبان قرار گرفته، قدیمی بود.
اما در مورد جنگ عراق (۲۰۰۳) پیش از آغاز نبرد مسئولان پروازهای بی دو گفته بودند که : فرماندهان نظامی آمریکا می توانند نهایتاً پس از ۵ ساعت بعد از صدور فرمان خود، پرواز پر رعب و وحشت اشباح را برفراز بغداد مشاهده کنند.
اما در طول این جنگ خبر قابل توجهی از بکار گیری و پرواز این شبه رعب آور بر فراز بغداد از طرف مسعولان آمریکایی منتشر نشد و این بار هم هواپیماهای بی دو برای بار دیگر جای خود را به پدران خود ( بی -۵۲ دادند .
تنها خبر رسمی مخابره شده محدود به یک مورد میگردد که در آن آمده است :
یک مورد، یک هواپیمای بی-۲ آمریکا که از پایگاه خود در میسوری برخاسته بود تا سفر رفت و برگشت بدون وقفه ۳۴ ساعته به عراق را طی کند، حدود ۸۰ بمب حدودا ۲۵۰ کیلوگرمی بر یک پایگاه نظامی عراق تخلیه کرد
بی - ۲ تمامی تسلیحات خود را به صورت داخلی حمل می کند تا سطح مقطع راداری اش بسیار کم شود. همچنین دو محفظه جدای تسلیحاتی هم در وسط بدنه دارد . و توانایی حمل ، بالای چهل هزار پوند تسلیحات را دارد.
بی - ۲ در آزمایشاتی که اخیراً انجام داده موفق به پرتاب موشک های اتمی بی ۶۱و بی - ۸۳شده است. همچنین موشک نفوذی اتمی بی ۶۱ - ۱۱ را نیز با موفقیت رها ساخته و بعدها حتی موشک پیشرفته هدایت شونده ای جی ام -۱۲۹را نیز با خود حمل کرده است.
در کل در مورد تسلیحات قابل حمل توسط این هواپیما میتوان گفت که این بمب افکن غول پیکر توانایی حمل و بکارگیری :
۱۶ موشک اتمی بی ۶۱ (موشک اتمی نفوذکننده به عمق زمین ) *
۱۶ موشک اتمی بی - ۸۳ (موشک اتمی سقوط آزاد)
۱۶موشک اتمی ای جی ام ۱۲۹ ای سی ام (موشک اتمی پیشرفته کروز با برد تخمینی ۱۵۰۰ مایل) **
۱۶موشک اتمی ای جا ام ۱۳۱و اس رام ۲
هشتاد موشک غیراتمی ام کا ۸۲
شانزده موشک غیراتمی ام کا ۸۲
سی و شش موشک غیراتمی سی بی یو ۸۷
سی و شش موشک غیراتمی سی بی یو ۸۹
سی و شش موشک غیراتمی سی بی یو ۹۷
هشت موشک موقعیت یاب جی بی یو ۲۷
دوازده موشک موقعیت یاب جی دی ای ام
هشت موشک موقعیت یاب - _جی اس او دبلیو ۱۵۴ ای جی ام
هشت موشک موقعیت یاب ای جی ام-۱۳۷تی اس اس ای ام
را در خود دارد .
تمامی خلبانان بی - ۲ آموزش دیده موسسه هاگز هستند . مدتی پیش مگ ملوین دیل بهترین خلبان این هواپیما شناخته شد و موفق به دریافت نشان خلبان خارق العاده گردید .
این خلبان در جریان حمله به افغانستان توانست به طور متوالی و یک سره و بدون توقف به مدت ۴۴ ساعت با این هواپیما پرواز کند. در این مدت او سوخت مورد نیاز خود را از طریق هوا دریافت میکرد .
او قبلا خلبان بی - ۵۲بوده و از سال ۱۹۹۸ شروع به پرواز با بی - ۲ کرده است .
● جدول مشخصات :
▪ نام : بی - ۲ شبح
▪ نوع : بمب افکن سنگین چند منظوره استراتژیک
▪ موتور : چهار موتور توربوفن مدل اف - ۱۱۸ , جی ای - ۱۰۰ ساخت کارخانه جنرال الکتریک
▪ نیروی پیشران: ۱۷۳۰۰ نیوتن برای هر موتور
▪ وزن در هنگام برخاست ( ماکزیمم ) : ۳۳۶۵۰۰ پوند (۱۵۲۶۳۵ کیلوگرم)
▪ وزن بار مفید : ۴۰ هزار پوند (۱۸۱۴۴ کیلوگرم)
▪ سقف پروازی : ۵۰۰۰۰ پا ( ۱۵۱۵۲ متر )
▪ برد : ۶۰۰۰ مایل دریایی ( ۹۶۰۰ کیلومتر ) با یک بار سوختگیری روی زمین و ۱۰۰۰۰ مایل دریایی ( ۱۸۵۰۰ کیلومتر ) با یک بار سوخگیری مجدد در هوا
▪ سرعت :
- در سطح دریا ۵۶۰ مایل بر ساعت یا ۹۱۵ کیلومتر بر ساعت
در ارتفاع ۴۰ هزار پایی (۱۲۱۹۵متری) ۶۳۰ مایل برساعت یا ۱۰۱۰ کیلومتر
▪ ابعاد :
ـ طول: ۶۹ فوت (۲۰.۹ متر)ارتفاع: ۱۶ فوت (۵.۱ متر)فاصله بین دو سربال: ۱۶۲ فوت (۵۲.۱۲ متر) مساحت سطح بال: ۵.‎۴۶۴ متر مربع
▪ محصول :
ـ شرکت نورثروپ گرومن ایالات متحده امریکا
ـ با همکاری شرکتهای بوئینگ، گروه سیستم های راداری هاگز ، موسسه آموزشی هاگز ، شرکت موتورسازی جنرال الکتریک ، شرکت راکول کالینز با همکاری نیروی هوایی ایالات متحده و ...
این موشک ها موشک هایی با وزن حدود ۹۰۰ کیلو گرم است که این نوع موشک در گذشته هرگز به کار گرفته نشده بود و توسط لیزر، ماهواره و سیستم های داخلی هدایت می شود
هر فروند موشک کروز ، یک میلیون دلار برای ارتش آمریکا هزینه دارد که علاوه بر
هواپیماهای B-۲ ازروی ناوهای جنگی آمریکا هم پرتاب می شد. به عنوان مثال در جنگ عراق (۲۰۰۳) بیش از ۷۵۰ عدد از این موشک ها از روی ناوهای مستقر در خلیج فارس پرتاب شده است .
● جی دی ای ام یا موشک های جی دم
جی دم یک موشک معمولی پانصد یا هزار کیلویی است که با تعبیه تجهیزاتی در انتهای آن، به موشکی هوشمند بدل می شود.این تجهیزات شامل ملخ هایی است که توسط ماهواره و سیستم های داخلی کنترل می شود و به موشک امکان مانور می دهد.این وسیله ، موشک را به یک سلاح دقیق با ضریب خطای ۱۲ متر یا کمتر (نسبت به هدف)، تبدیل می کند..به گفته یک فرمانده آمریکایی، در مواردی که از اهداف بمباران شده عکس برداری شد ۹۹ درصد موشک ها به هدف خورد.یک امتیاز دیگر این موشک ها، هزینه نسبتا پایین آنها در مقایسه با سایر سلاح هاست. این موشک حدود ۲۰ هزار دلار هزینه دارد

منبع : کلوب