زنان از قانونگذاری بازماندند

مساله زنان در مجلس هفتم، موضوعی است که باید در متن نگاه اکثریت نمایندگان این دوره به مسائل اجتماعی و سیاسی دیده شود. در دوره اخیر مجلس برخلاف روند شتابان و رو به افزایشی که در شش دوره پارلمان ایران برای بهبود وضعیت زنان حاکم بود، این تلاش ها کم رنگ شد و تحت شعار «اولویت بخشیدن به امر خانواده» و «تقویت نقش های خانگی زنان» به حاشیه رانده شد.
در واقع اکثریت نمایندگان محافظه کار در مجلس هفتم، بی توجه به بزرگ ترین و مهم ترین دستاورد انقلاب اسلامی که حضور همه جانبه و موثر زنان در حیات اجتماعی ایران بود، خانه نشین کردن زنان و قرار دادن آنها در نقش های حاشیه یی و کم تاثیر را عینیت بخشیدند.
باید این نکته را در نظر گرفت که آنها خانه نشین کردن زنان را همراه با دولت نهم در وجوه مختلف دنبال کردند اما مهم ترین دگرگونی در مجلس هفتم عدم شکل گیری فراکسیون زنان و پیگیری منظم، برنامه ریزی شده و سازمان یافته شده حقوق زنان از طریق مجلس بود. بر همین اساس اصلاح قوانین مربوط به خانواده و زنان و رفع تبعیض های گوناگون از زنان - که حکم قانون اساسی برای تصمیم گیران و سیاستگذاران در جمهوری اسلامی است - دچار رکود شد.
به رغم تلاش های به عمل آمده در مجلس ششم در جهت اصلاح قوانین تبعیض آمیز و تامین حقوق انسانی زنان از طریق اعمال نظارت بر دستگاه های اجرایی، این نوع فعالیت های سازمان یافته در این دوره کم رنگ شد. همچنین یکی از شاخص ترین اقدامات این دوره از مجلس قانونگذاری در ایران، حذف عبارت «عدالت جنسیتی» از برنامه چهارم توسعه بود. تدوین این برنامه خود یکی از اقدامات موثر و کارساز دولت و مجلس اصلاحات در جهت تقویت و تعمیق نگرش جنسیتی در برنامه ریزی توسعه در کشور بود، که در برابر روند جهانی برابری طلبی زنان و مردان مبانی ارزشی داخلی را اساس قرار داده بودند. بر این اساس به جای برابری زنان و مردان واژه «عدالت جنسیتی» قرار گرفت.
علاوه بر این مسائل، در این دوره از مجلس، حضور زنان در سطوح مدیریتی که در مجلس ششم بارز و برجسته شده بود، مجدداً دگرگون شد و زنان از حوزه های تصمیم گیری و مدیریتی مجلس کنار گذاشته شدند هر چند بعضی استثناها در این خصوص بعدها شکل گرفت.
کانون توجه مجلس به مسائل خانواده یعنی کمیسیون فرهنگی مجلس نیز به جای پرداختن به مبانی تحکیم و تقویت خانواده، طرح مد و لباس را در اولویت قرار داد، سامان دادن به نوع پوشش زنان آن هم براساس یک گرایش غیرواقع بینانه محور فعالیت های آن شد. در واقع پذیرش تنوع و سلیقه شهروندان یکسره مورد کم توجهی قرار گرفت.
کمیسیون فرهنگی مجلس هفتم که سیاست های دوران اصلاحات را عامل فساد و تباهی جامعه برآورد می کرد، مجدداً سیاست های فرهنگی، مکانیکی و قشری را مورد پیگیری قرار داد. مجلس هفتم همچنین لایحه الحاق ایران به کنوانسیون منع تبعیض علیه زنان را کنار گذاشت و کاهش ساعات کار زنان در دستگاه های دولتی به عنوان ایجاد تسهیلات برای زنان شاغل دنبال شد و از این طریق زمینه عملی ارتقای مدیریتی زنان تضعیف شد.
البته برخی از طرح های باقی مانده از دوره های قبل مجلس نیز در این دوره دنبال شد. بدون تردید برخی از نمایندگان زن و نیز بعضی از مردان در این دوره مجلس در ایفای وظایف نمایندگی خود در باب حقوق زنان تلاش کردند، اما فضای عمومی مجلس در این زمینه مساعد نبود. یکی از مهم ترین طرح هایی که برخلاف شعارهای مجلس هفتم نه تنها به تقویت بنیان خانواده کمک نکرد، بلکه به طور چشمگیری زمینه های تزلزل و نابودی خانواده ها را فراهم کرده است، مطرح شدن لایحه موسوم به «حمایت از خانواده» در این دوره از مجلس بود که با اعمال مداخلات دولت شرایط نابسامانی را برای کیان خانواده به بار آورده است. البته خوشبختانه بررسی این طرح در مجلس کنار گذاشته شد.
در یک کلام می توان به سادگی گفت مجلس هفتم از ایفای وظیفه قانونگذاری و اعمال نظارت در پاسداری از حقوق زنان به طرز بارز و برجسته یی بازماند.

نویسنده : الهه کولایی

منبع : امروز