شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا

۲۰ دی ـ ۱۰ ژانویه ـ رقابت دیپلماتیک بلشویکهای اولیه با غرب در خاورمیانه


«كنگره تاریخ» در ژانویه سال ۱۹۳۱ (از دهم ژانویه به مدت یك هفته) در پاریس برگزار شد كه یكی از مطالب مورد بحث آن رقابت دیپلماتیک نخستین بلشویكها در دهه ۱۹۲۰ با غرب به ویژه انگلستان در خاورمیانه و بالتیك بود. در این كنگره از جمله پیمان عدم تجاوز ایران و شوروی (حكومت بلشویكها) كه در اكتبر سال ۱۹۲۷ امضا شد مورد بحث بود. در این پیمان, دو كشور متعهد به همكاری, دوستی با یكدیگر و حفظ بیطرفی در قبال هم شده اند. حكومت بلشویكها سپس تحت شعار و تلاش برای متحد كردن خلقهای خاورمیانه و شرق بر ضد امپریالیسم و استعمار انگلیسیها و آزادی مردم ستمدیده آسیا از استثمار و سلطه غرب, ابتكار امضای پیمانهای دو جانبه دوستی ایران و افغانستان را از یك سوی و تركیه و افغانستان را از سوی دیگر در همین سال به دست گرفت. دراین كنگره گفته شد كه حكومت بلشویكی (كمونیستی) روسیه در نیمه دهه ۱۹۲۰ در یك اقدام حساب شده بی سابقه كه آن را حمله دیپلماتیك كمونیستها خوانده است با همه كشورهای مجاور قلمرو روسیه پیمان دوستی, بی طرفی و عدم تجاوز امضا كرداز این قرار : باتركیه در ۱۷ دسامبر سال ۱۹۲۵, با آلمان در ۲۲ آوریل ۱۹۲۶, با لهستان و افغانستان در ۸ اوت و با لیتوانی در ۲۸ دسامبر همین سال و با ایران در اول اکتبر سال ۱۹۲۷.
حکومت بلشویکی روسیه قبلا در ۲۸ فوریه سال ۱۹۲۱ ضمن عقد پیمانی از همه دعاوی مالی و ارضی - اقتصادی و سیاسی - تزارها نسبت به ایران صرف نظر کرده بود و در مقابل ایران پذیرفته بود كه بر ضد آن دولت با دولتی دیگر متحد نشود و به روسیه حق داده بود كه اگر نیروی خارجی خصم روسیه وارد ایران شود آن دولت هم بتواند نیرو وارد ایران كند.
حكومت مسكو درهمین زمان پیمانهای تقریبامشابهی نیز با تركیه و افغانستان امضا كرده بود.
طبق مذاكرات كنگره تاریخ , انگلستان كه نمی خواست بلشویكها همه حواس خود را متوجه آسیا كنند و این قاره را كه تامین كننده منافعش بود از دست بدهد, همه مساعی خود را به كار برد كه مسكو حواس و تلاش خود را متمركز در اروپا كند و از آسیا غافل بماند. همین «ضد حمله» سبب شد كه كمونیستها در سال ۱۹۲۷ در چین شكست بخورند.
بلشویكهای روسیه پس از این كه با ترفندهای انگلستان متوجه صحنه اروپا شدند اعتصابهای كارگری را در انگلستان دامن زدند و این اعتصابهارا سر آغاز سوسیالیستی شدن این كشور تصور کردند و شادمان از پیروزی قریب الوقوع حزب كارگر با یك اقدام (نیرنگ) بی سابقه انگلیسی روبرو شدند و شكست خوردند و آن این بود كه در آستانه انتخابات, دولت انگلستان نامه دولت مسكو به امضای زینوویف Zinoviev به دبیر اول حزب كمونیست آن کشور را که قبلا به دست آورده بود, در روزنامه های لندن منتشر كرد كه در آن راههای به قدرت رسیدن این حزب با كمك سایر چپگرایان انگلستان آموزش داده شده بود. انتشار این نامه و تفسیرهای از پیش آماده شده مطبوعات درباره آن سبب شكست حزب كارگر در انتخابات و پیروزی محافظه كاران شد و....
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز


همچنین مشاهده کنید