۲۵ اسفند ـ ۱۶ مارس ـ قتل سردبیر روزنامه فیگارو به دست همسر نخست وزیر سابق فرانسه!

۱۶ مارس سال ۱۹۱۴ زمانی كه اروپا در آستانه جنگ بزرگ ( جهانی اول ) بود و دولتهای اروپایی سرگرم یارگیری و تقویت نظامی خود بودند مادام هانریت كایو همسر ژوزف كایو Josef Cailloux وزیر دارایی وقت فرانسه و نخست وزیر سابق این كشور به دفتر روزنامه محافظه كار فیگارو در پاریس رفت و با شلیك شش گلوله « گاستون كالمه » سردبیر این روزنامه را كشت كه رویدادی بی سابقه بوده است.
فیگارو از زمانی كه ژوزف كایو نخست وزیر فرانسه بود و دم از سازش با آلمان می زد و حاضر نمی شد بر طول خدمت سربازی بیفزاید با او در افتاده بود. این روزنامه قبلا هم زمانی كه كایو وزیر بود و از دادن امتیازهایی به آلمان در مراكش و چند نقطه دیگر افریقا حمایت می كرد تا صلح را بخرد دست از او انتقاده كرده بود و نوشته بود كه كوتاه آمدن در برابر تجاوز گر او را در ارتكاب تجاوز جری تر خواهد كرد.
« كایو » پس از كناره گیری از نخست وزیری و بعدا قبول سمت وزارت دارایی تصمیم گرفت كه مالیات ثروتمندان را تصاعدی بالا ببرد كه فیگارو به عنوان صدای محافظه كاران ( صاحبان ثروت ) انتقاد كردن از او را از سر گرفت .
فیگارو این بار به افشا گری ( اكسپوزه )از زندگی خصوصی و خانوادگی كایو پرداخت و به چاپ نامه های عاشقانه سالهای پیش وی دست زد تا او را از میدان به در كند . این نامه ها را كایو به زنی كه بعدا با او ازدواج كرد نوشته بود. هنگام نوشتن نامه ها ، كایو با همسر اول خود زندگی می كرد و مردی زندار بود.
این عمل فیگارو بر هانریت همسر كایو ( همسر تازه كه نامه ها برای او ارسال شده بود) گران آمد ، زیرا كه در جامعه انگشت نما شده بود . هانریت با خرید یك تپانچه به دفتر روزنامه رفت و سر دبیر آن را كشت و بازداشت گردید . شوهر او هم كناره گیری كرد .
محاكمه هانریت چهار ماه بعد انجام شد . وی در بازجویی پلیس به قتل اعتراف كرده بود ولی دردادگاه ، وكیلان مدافع وی مطلب را عوض كردند و گفتند كه گلوله ها خود به خود شلیك شده است ( شش گلوله !! ) و این استدلال پذیرفته شد و هانریت تبرئه گردید كه یك ضعف بزرگ در تاریخ قضایی است.
كایو سالها بعد باردیگر وارد سیاست گردید و از مشوقان دالادیه به سازش با هیتلر و موسولینی و جلوگیری از جنگ بود . وی در نوامبر ۱۹۴۴ در گذشت .
ژوزف كایو در یادداشتهای خود نوشته است در سال ۱۹۰۶ كه دولت فرانسه برای رفع اختلافات انگلستان و روسیه برسر ایران ، افغانستان و تبت به میانجی گیری پرداخته بود تا دو كشور با فرانسه برضد آلمان متحد شوند و او وزیر كابینه بود هنگامی كه بحث به تقسیم ایران میان آن دوكشور رسید شدیدا مخالفت كرد ، زیرا از قضاوت تاریخ می ترسید. ولی ، روسیه و انگلستان در اوت ۱۹۰۷ به توافق رسیدند كه ایران را به دومنطقه نفوذ تقسیم كنند و این تصمیم خود را عملی ساختند.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز