موسیقی و رقص‌های محلی ، استان کرمانشاه

تحقیقات انجام شده ثابت می‌كند كه موسیقی كردی، ابتدا منحصراً رزمی و حماسی بوده است. قدیمی‌‌ترین نواسازان كردستان،‌ بیت‌خوان‌ها غالباً بیسواد بوده‌اند كه قرن‌‌ها پیش از این و هم امروز، داستان‌‌های پهلوانی و رزمی را به شعر و تصنیف تبدیل می‌‌كرده و دهل و سرنا می‌نواخته‌اند. بعدها نواها و ریتم‌ها و آهنگ‌های بزمی نیز وارد موسیقی كردی شده است. انواع سازهای كردی در كرمانشاه عبارتند از :
دهل، سرنا و دونی : سازهایی هستند كه در مراسم عروسی و عزا به كار می‌روند. صدای این سازها هم رقصنده‌ها را رهبری می‌كند و هم در مراسم سوگواری مشهور «چمری» نواخته می‌شود. نوازندگان عموماً كولی‌‌ها هستند كه به «قره‌چی» و «خراط» نیز معروفند.
طبل، شمشال (بلور) و دف : سازها و آلات این گروه نیز توسط كولی‌ها ساخته می‌شود. این سازها سه جنبه حماسی «رزمی»، «عرفانی» و «طبی» دارند. امروز در هر روستای كردنشین ایران دست كم یك گروه موسیقی وجود دارد. حساسیت مردم این سامان نسبت به موسیقی تا آن پایه زیاد است كه شباهت به تعصب دارد. نوازنده‌ها و خواننده‌های منطقه‌، تنها در صورتی می‌‌خوانند و می‌‌نوازند كه بتوانند «جذبه روحانی» را در شنوند‌ه‌های خود تحریك كنند. این «جذبه روحانی» هر جا موسیقی كردی طنین داشته باشد،‌ وجود دارد.
تنبور : سازی است مقدس كه شاید هزاره‌های عمر خود را پشت سر گذاشته و همواره مونس مردان حق بوده است. نواختن این ساز در بین علویان كوهپایه‌های زاگرس عمومیت دارد و بزرگان و مراشد این نواحی،‌ كلاً از آن آگاهی دارند.

رقص كردی تمرین آمیخته به تفریح بوده و هست. در تمام ریتم‌‌های رقص كردی حالتی از همداستانی،‌ یگانگی و بدن‌سازی وجود دارد. در بیشتر گونه‌های رقص كردی، دست‌های رقصندگان درهم گره می‌‌خورد، گام‌ها همواره در یك مسیر حركت می‌كند و چنان متوازن است كه به رژه می‌ماند. رقص‌های معروف كردی عبارتند از : گَریانه،‌ برودوا، چپی، سِه‌پَر سه جار، سه پا و فَتاح پاشایی.