پیدایش دی‌جی‌ها

امروزه در بسیاری از مهمانی‌ها، کلوپ‌ها و حتی در میان اعضای گروه‌های موسیقی نشانی از پدیده‌ای به نام «دی‌جی‌» (‏DJ‏) ‏یافت می‌شود. کارهای ترکیبی، ساخت قطعات موزیکال بدون وقفه (‏Non Stop‏)، فضاسازی و ایجاد اصوات گوناگون ‏گوشه‌ای از فعالیت هنری و تخصصی آنها است.‏‎ ‎دی‌جی مخفف «دیسک جاکی» (‏Disc Jockey‏) است.
منظور از دیسک ‏همان صفحه‌ی موسیقی است و جاکی نیز به معنی چابک‌سوار است. این ترکیب، اصطلاحی است که اوایل دهه‌ی ۳۰ و توسط ‏اهالی منطقه‌ی «برانکس» در نیویورک باب شد. سیر تحول و تاریخچه‌ی حدوداً ۷۰ ساله‌ی فعالیت دی‌جی‌ها رانمی‌توان منفک ‏از تحول «تِرن تِیبل» (‏Turntable‏) و سازهای الکترونیک نظیر سینتی‌سایزر و پیانوالکتریک بررسی کرد.
در ادامه به چند ‏تکنیک معمول دی‌جی‌ها و به تاریخچه‌ی مختصری از این روند اشاره می‌شود:‏
‏«کول هرک» (‏kool Herc‏) را می‌توان اولین دی‌جی «هیپ هاپ» (‏Hip Hop‏) دانست که بانی تحولی در این زمینه بود.
او ‏با استفاده از یک میکسِر صدا (‏Audio Mixer‏) و دو دستگاه پخش یکسان اصوات را با تکنیک «تغییر» (‏Switching‏) از ‏یک «دِک» به دِک دیگر منتقل می‌کرد و به وسیله‌ی میکسِر، اصوات «کوبه‌ای» (‏percussive‏) را به صورت پس‌زمینه یا غالب ‏بر موسیقی اضافه می‌کرد.
تکنیک دیگری که به نام او ثبت شده «شکستن بیت‌ها» (‏Break Beats‏) است. در این تکنیک ‏تکه‌هایی از موسیقی‌های مختلف در کنار هم قرار می‌گیرند و درقالب ریتمیک یا ملودیک جدیدی ظاهر می‌شوند. این تکنیک ‏میکسی از ترانه‌ها و آواهایی است که می‌توانند کنار هم قرارگیرند.‏
ایجاد غش در ریتم (‏Syncopation‏) در اوایل دهه‌ی ۶۰ توسط «کلمنت داد»، «دوک راید» و همکارانشان پدید آمد. این ‏تکنیک همان‌طور که از نامش پیداست مجموعه‌ای از تغییر سرعت‌های آنی در ریتم است.‏
درسال ۱۹۷۷ «تئودور» (‏Theodore‏) ۱۴ ساله، تکنیک «اِسکرچ» (‏Scratch‏) را به نام خود به ثبت رساند. هنگامی که او با ‏دستگاه پخش خود در اتاقش مشغول بالا و پایین پریدن بود با صدای خشمگین مادرش به خود آمد و هنگامی که صدای پای ‏مادرش را نزدیک‌تر شنید به سمت دستگاه رفت و به طور اتفاقی صفحه را در خلاف جهت حرکت داد و صدایی که از ‏صفحه بیرون آمد میخکوبش کرد.
بارها این کار را تکرار کرد و پی‌برد که براساس سرعت تغییر جهت، اصوات مختلفی از ‏دستگاه شنیده می‌شود. در حال حاضر این تکنیک یکی از معمول‌ترین تکنیک‌ها درمیان دی‌جی‌ها است.‏
پیشینه‌ی استفاده از تِرن تِیبل (به عنوان یک آلت موسیقایی و جزیی از موسیقی) به اواسط دهه‌ی۳۰ بازمی‌گردد، زمانی که ‏‏«جان‌کیج» (‏John Cage‏) موزیسین آوانگارد آمریکایی ایده‌هایی درباره‌ی استفاده از این دستگاه‌ در موسیقی‌اش ارایه داد. ‏ایده‌هایی که توسط «پیر شافر» (‏Pierre Schaeffer‏) فرانسوی در دهه‌ی ۴۰ تکامل یافت.
در خلال جنگ جهانی دوم به ‏مراتب از تِرن‌تِیبل استفاده شد، بخصوص در هنگام استراحت و در سالن‌های غذاخوری سربازان و این پدیده باعث شد تا ‏گروه‌ها و خوانندگانی چون «گلن میلر» (‏Glen Miller‏)، «اندروزسیسترز» (‏Andrews Sisters‏) و «بنی‌گودمن» (‏Benny‏ ‏Goodman‏) ناچار نباشند مسافت‌های طولانی را به ‌خاطر تقویت روحیه‌ی سربازان طی کنند! با ورود صفحه‌های ۴۵ دور در ‏سال ۱۹۵۰ گوش‌سپردن به موسیقی جنبه‌ی عمومی‌تری یافت.
هر جوانی به راحتی قادر بود که در سفرها و مهمانی‌ها دستگاه ‏‏۴۵ دورش را با خود حمل کند و جدیدترین موسیقی‌ها را در اختیار داشته باشد. به موازات این روند استفاده از سازهای ‏الکترونیک رواج بیشتری یافت.
در سیر تحول موسیقی الکترونیک و همچنین تِرن‌تِیبل و ایجاد موجی جدید در این موسیقی ‏‏(دهه‌های ۳۰ و۴۰) مخترعین، کاربرها و متخصصین دیگری نیز نقش داشتند، نیاز به شنیدن اصوات جدید‌ بخصوص در ‏صنعت سینما و حضور مخترعینی چون «اسکار سالا‌» و «لئون ترمین» و موزیسین‌هایی چون «اشتوکهاوزن‌»آلمانی و «پیر بولز» ‏فرانسوی در روند این جریان بسیار موثربود.
از «تراوتونیم»(‏Trautonium‏) دستگاه ساخته‌شده توسط سالا در بسیاری از ‏فیلم‌های هیچکاک استفاده‌شد همچنین در موسیقی متن چند اثر سینمایی«جک آرنولد» نشانه‌هایی از ساز الکترونیک ابدایی ‏لئون ترمین روس(به نام ترمین) وجود دارد.
اما در دهه‌ی ۵۰ در جاماییکا داد و راید، نخستین تکنیسین‌هایی بودند که به طور ‏متمرکز بر روی اصوات الکترونیک و افزایش‎ ‎‏ قابلیت تِرن تِیبل کار کردند. از سال ۱۹۵۸ و با اختراع پیانو‌الکتریک موج ‏جدیدی شکل گرفت که با ساخت سینتی‌سایزر «موگ» توسط «رابرت موگ» (‏Robert Moog‏) و پس از آن ‏سینتی‌سایزرهای‌ «اِی.آر.پی»‌ و «رولند»‌، تکامل یافت.
در طراحی نخستین سینتی‌سایزر موگ دو موزیسین به نام‌های ‏‏«هربرت.ای.دوچ» و «والتر کارلوس» همکاری داشتند و پس از موفقیت آلبومی از کارلوس (‏Switched On Bach‏) که در ‏آن از موگ استفاده‌شده بود، «میک‌جگر» و «بیتلز» نیز به استفاده از این سینتی‌سایزر روی آوردند.
در این دهه«اریک ستی» ‏‏(‏Eric Satie‏) و «آرنولد شونبرگ» (‏Arnold Schonberg‏) قطعاتی بر پایه‌ی قواعد ریاضی تنظیم کردند و «لوییجی ‏روسولو» (‏Luigi‏ ‏Russolo‏ ) گستره‌ی وسیعی از ماشین‌ها و دستگاه‌های گوناگون- از ماشین چمن زنی گرفته تا ‏دستگاه‌های پِرِس- را در موسیقی‌اش به کار گرفت.‏
گردهمایی و مهمانی‌ها در محله‌ی برانکس نیویورک پاتوق افراد مستعدی چون کول‌هرک، «گرندمسترفلش (‏Grandmaster ‎Flash‏) و «آفریکا بامباتا» (‏Africa Bambaata‏) بود که در دهه‌ی ۷۰ به بزرگ‌ترین دی‌جی‌های دنیا بدل شدند.
اواخر ‏دهه‌ی۶۰با ورود تِرن‌تِیبل‌های «های-‌ فای» (‏Hi-Fi‏)، سینتی‌سایزرهای جدید و با رواج موسیقی «دیسکو» (‏Disco‏ ‏Music‏) توسط دی‌جی‌هایی چون «جیورجیو مورودر» (‏Giorgio Moroder‏) ایتالیایی،یکی‌از نخستین‌گروه‌های ‏الکترونیک_ با همکاری «رالف‌هاتر» (‏Ralf Hutter‏)، «فلورین‌اشنایدر» (‏Florian Schneider‏)، «کلاوس‌دینگر» (‏Klaus ‎Dinger‏) و «توماس هومان» (‏‎(Thomas Homann‏ _ با نام «کرفت ورک» (‏Kraftwerk‏)‏‎ ‎در «دوسلدورف» آلمان شکل ‏گرفت.
در اولین آلبوم گروه با نام «کرفت ورک» از نسل دوم سینتی‌سایزرهای موگ و رولند برای ایجاد اصوات و قطعات ‏الکترونیک بدیع استفاده شد.‏
از سال ۱۹۷۹ تا اوایل دهه‌ی ۸۰ با توجه به سوق یافتن هیپ‌هاپ تجاری به سمت استفاده از گروه‌های «فانک» (‏Funk‏) به ‏جای دی‌جی‌ها، شاهد سیری نزولی در فعالیت دی‌جی‌ها هستیم. ‏
در سال ۱۹۸۳ «هربی‌هنکُک» (‏Herbie Hancock‏) موسیقی‌دان مشهور جاز پس از شنیدن آلبوم «مگامیکس‌» (‏Mega‏ ‏Mix‏) از دی‌جی «دی‌اس‌تی» (‏D.S.T‏) ترغیب شد تا در ترانه‌ی «راک‌ایت» (‏Rock it‏) از این دی‌جی استفاده کند.
علاوه ‌بر ‏استقبال خوبی که از این آلبوم در سراسر جهان شد، دی‌جی دی‌اس‌تی در تور بین‌المللی هنکک هم او را همراهی کرد.‏
دو سال بعد کمپانی «آکایی» با تولید سمپلر مدل «۹۰۰ ‏S‏» تحول دیگری ایجاد کرد. این سمپلر توانایی بسیار بالایی در «کپچر» ‏‏(‏Capture‏) کردن صداهای زنده‌ی موجود داشت.
اواسط دهه‌ی ۸۰ نخستین مسابقه‌ی معتبر و رسمی دی‌جی‌ها «دی.ام.سی» (‏D.M.C‏) با حمایت کمپانی«تکنیکس»برگزارشد،شرط حضور در این رقابت استفاده از ترن‌تیبل‌های مدل «‏SL‏۱۲۰۰» و «‏‎ ‎SL‏۱۲۱۰» و میکسرهای مدل «‏SH_EX‏۱۲۰۰» این کمپانی بود و به هر دی‌جی ۶ دقیقه فرصت داده می‌شد.‏
از ابتدای این رقابت‌ها در سال ۱۹۸۵ تا به‌حال دی‌جی «کریز» (‏Craze‏) اهل «میامی» آمریکا با سه دوره قهرمانی و «کیوبرت» ‏‏(‏Q bert‏) آمریکایی با دو دوره قهرمانی رکورددار دریافت «ترن‌تیبل‌طلایی» هستند و جوان‌ترین قهرمان این مسابقات نیز ‏دی‌جی «ای‌ـ ترک» (‏A_Track‏) کانادایی است که با ۱۵ سال سن در سال ۱۹۹۷ موفق به دریافت این عنوان شد.
با نگاهی به ‏تاریخچه‌ی این مسابقات پی می‌بریم که اکثر عناوین در اختیار آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها است.تنها درسال ۲۰۰۲ «کنتارو» ‏‏(‏Kentaro‏)‏‎ ‎دی‌جی ژاپنی ترن‌تیبل‌طلایی را به خانه برد. در آخرین دوره‌ی مسابقات(۲۰۰۴)مقام اول به «آی.ایمرج» ‏‏(‏I.Emerge‏) از آمریکا رسید.‏
اواخر دهه‌ی ۸۰ استفاده از تِرن تِیبل‌ها‎ ‎با افول مواجه شد، که این مساله بیشتر به تغییر ذایقه‌ی عامه باز ‌می‌گشت. دی‌جی‌ها به ‏صورت محدود فعالیت می‌کردند و دی.ام.سی رونق سابق را نداشت.
دی‌جی‌ «مایک» (‏Mike‏) و دی‌جی «آپولو» (‏Apollo‏) در سال ۱۹۹۰ نخستین گروه مستقل اسکرچ را (‏Shadow Of The ‎Prophet‏) تشکیل دادند. این دو دی‌جی مشهور پیش‌ از این با گروهی «رَپ» (‏F.M.‎‏۲.۰) در تورهای متعدد دور آمریکا و ‏اروپا شرکت کرده بودند. ‏
دی.ام.سی در سال ۱۹۹۱ با رونق بیشتری برگزار شد. پوشش خبری این رقابت در شبکه‌های مختلف و معتبر تلویزیونی و ‏پخش مستقیم آن در پانزده کشور توجه بسیاری از جهانیان را به این مسابقه معطوف کرد. دی‌جی کیوبِرت با برتری مطلق در ‏پنج رشته به مقام اول رسید.
کیوبرت به همراه دی‌جی «شُرت‌کات» (‏Short cut‏) (برنده‌ی سه دروه‌ی مسابقات در کرانه‌ی ‏باختری) و دی‌جی «دیسک» (‏Disc‏) گروهی به نام «تِرن‌تِیبل دراگونز» (‏Turntable Dragons‏) را تشکیل دادند که آوازه‌ی ‏آن به تمامی جهان رسید. ‏
درسال ۱۹۹۶ مسابقه‌ی بین‌المللی دیگری در آمریکا با نام «آی.تی.اف» (‏International Turntablist Federation‏) ‏برگزار شد. این مسابقه با افتتاحیه‌ی باشکوه و با اجرای گروه مشهور «ران دی.ام.سی» (‏Run D.M.C‏) برگزار شد.
‏دی‌جی‌هایی از ۳۹ کشور جهان در این رقابت شرکت کردند و ۶ شبکه‌ی تلویزیونی بین‌المللی به طور مستقیم این رقابت را ‏پوشش دادند. ظهور پدیده‌هایی از کشورهایی نظیر اکراین، کاستاریکا، کنیا، بلغارستان و چک در این مسابقه قابل‌ توجه بود. ‏
در ۲۳ مارچ ۱۹۹۷ هم‌زمان با اولین ماه‌گرفتگی کامل سال، نخستین کانال تِرن‌تِیبل در ‌آمریکا به همین نام راه‌اندازی شد. در ‏سال اول، فعالیت این کانال منطقه‌ای بود اما از ژوئن سال ۱۹۹۸ پخش برنامه‌های این کانال سراسری شد. برنامه‌هایی شامل ‏آموزش تکنیک‌ها، مصاحبه، آشنایی با استعداد‌های جوان و پوشش خبری اتفاقات منطقه‌ای و بین‌المللی در این زمینه. ‏
ظهور شبکه‌ی تِرن تِیبل و مسابقه‌ی آی.اف.تی زمینه را برای انتشار آلبوم‌های اختصاصی دی‌جی‌هایی چون «اسپوکی» ‏‏(‏Spooky‏)، «کم» (‏Cam‏)، « کراش» (‏Crush‏) و «راب‌سوایفت» (‏Rob Swift‏) ایجاد کرد و تورهای اختصاصی دی‌جی‌ها ‏افزایش چشم‌گیری یافت، به طوری که امروزه بسیاری از دی‌جی‌ها بیش‌ از نیمی از سال را صرف برگزاری تور و ضبط ‏آلبوم‌های اختصاصی‌شان می‌کنند. ‏

منبع : سایت تخصصی گیتار