چه زمانی باید نگران فرزندان خود باشید

زمانی كه فرزند نوجوان شما تا پاسی از روز می خوابد و زمانی هم كه بیدار می شود كسل و خسته است؛ عموماً بدخلق بوده و احساس دلتنگی می كند؛ خودش را در اتاقش پنهان می كند و از حضور در جمع اجتناب می نماید. آیا فردی با چنین خصوصیاتی را نوجوان می نامید؟
متخصصین اعصاب بر این گمان هستند كه مغز نوجوانان به گونه ای طراحی شده كه دچار تلاطم و گردنكشی می شوند و در آن دوره از خانواده دوری می گزینند. چنین تمایلاتی ممكن است منجر به جدا شدن فرزند از والدینشان شده و به دوستان خود بپیوندند. اما همان تمایلات مشابه می تواند بیان این كه چه زمانی در فرآیند رشد نوجوانان می تواند منجر به افسردگی شده و درمان خاص خود را نیاز دارد. از هر ۱۲ نوجوان، یك نفر به طور مشخص از افسردگی رنج می برد، قبل از آن كه به سن ۱۸ سالگی برسد. زمانی كه دختران به سن بلوغ می رسند؛ دو برابر پسران دچار افسردگی می شوند. تقریباً نیمی از نوجوانان افسرده كه تحت درمان نیستند میل به خودكشی در آنها دیده می شود كه این سومین عامل مرگ و میر در این سنین است.تفاوت های آشكار و مهمی بین ناراحتی های عادی زمان رشد و افسردگی وجود دارد. یك جدایی دردناك؛ طرد توسط همسن و سالان، اخذ نمره پایین در مدرسه یا عدم پذیرش از سوی بزرگسالان می تواند غم و ناامیدی را برای چند روز در یك نوجوان به دنبال داشته باشد. افسردگی می تواند برای هفته ها و ماه ها ادامه داشته و بر زندگی نوجوان مسلط شود و یا ممكن است بی هیچ دلیلی علایم آن در فرد ظاهر شود. كودكان افسرده- منظور كودكانی كه به دلیل بیولوژیكی در مقایسه با دیگران حساسیت بیشتر نسبت به استرس های محیطی دارند- اغلب اوقات احساس بدبختی می كنند و كمتر خوشحال هستند. اما افسردگی همیشه معادل غمگینی نیست. نوجوان ممكن است این حالت را به صورت احساس خستگی؛ كسل بودن و یا سردرد و دل درد اظهار كند؛ به جای آن كه روحیه خود را بد توصیف كند. انرژی، خواب و اشتها می تواند دچار اختلال شود. برخی از كودكان افسرده در كلاس درس در ارتباط با دوستان و خانواده ضعیف عمل می كنند. در حالی كه برای نوجوانان تفكر در مورد اخلاقیات و معنای زندگی امری طبیعی به شمار می آید؛ اما تمایل به خودكشی یا فكر مرگ در یك نوجوان امری غیرطبیعی است.به داروهای ضد افسردگی نباید به عنوان یك نوشدارو و یا به عنوان یك سم نگاه كرد. اما این داروها می توانند در درمان كودكان افسرده به كار روند. نگرانی شایعی كه در مورد این نوع داروها وجود دارد؛ بلافاصله بعد از شروع مصرف داروهای ضد افسردگی؛ در برخی از كودكان بیشتر حالت اضطراب و بی قراری دیده می شود و در برخی نیز افكار خودكشی افزایش می یابد.اما افسردگی به خودی خود تبعات خطرناكی دارد. یكی از پیامدهای افسردگی؛ میل به خودكشی است و می تواند بهبود سلامتی انسان را به تأخیر بیندازد.هر نوجوانی درمان با داروهای ضد افسردگی را باید براساس تجویز و نسخه پزشك شروع كند و خانواده باید به طور همزمان اثرات دارو را روی نوجوان بررسی كنند كه آیا حال عمومی او بهتر شده است یا خیر. درمان دارویی تنها بخشی از روش و راه درمان است. معیارهایی برای سنجش میزان بهبود درمان بیماری افسردگی وجود دارد. نتایج تحقیقات نشان داده است كه تمرینات معتدل ایروبیك می تواند علایم افسردگی را تقریباً در نیمی از نوجوانان و بزرگسالان تخفیف داده و بهبود ببخشد. خواب خوب و داشتن عادات غذایی مناسب می تواند در بهبود روحیه فرد بسیار مفید باشد. بهره گیری از روان درمانی در كشف ریشه و علل افسردگی می تواند بسیار مؤثر باشد تا از احساس درماندگی و رهاشدگی بیرون بیایند و راه هایی را برای آن كه هر چیزی در سر جای خود قرارگیرد به نوجوان ارایه می كند. وقتی كه نوجوانان به فعالیتی كه برایشان باارزش بوده و مورد علاقه شان است می پردازند و فعالیت های خیرخواهانه مانند كمك به دیگران و امور خیریه می تواند در بهبود وضعیت روحی آنان بسیار مؤثر باشد. مطالعات ثابت كرده است كه رفتارها و فعالیت های نوع دوستانه؛ بخش تشویقی و انگیزشی مغز انسان را فعال می كند.
در آینده احتمال دارد داروهای ضد افسردگی بهتری تولید شوند كه ابزارهای مفیدتری برای تشخیص و درمان كودكان باشد؛ اما هم اكنون این امكان برای نوجوانان وجود دارد كه بیاموزند چگونه ارتباطات خود را تثبیت كنند. با حمایت و پشتیبانی از نوجوانان در چنین شرایطی می توان دوران انتقال از كودكی به نوجوانی و جوانی را برای آنان ساده تر كرد و به آنها كمك كرد تا زندگی سرشار از نشاط و انرژی را در دوران بزرگسالی بسازند.
دكتر جف بوستیك و دكتر مایكل كراگ از دانشگاه های هاروارد و ماساچوست-ترجمه: مهرك فیض ساكت

منبع : روزنامه همشهری