حکمرانان گیلان در عهد زندیه و قاجاریه

نویسنده : یوسفدهی - هومن
محل نشر : رشت
تاریخ نشر : ۱۳۸۲/۰۸/۱۳
رده دیویی : ۹۵۵.۲۳
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۳۰۴
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : DSR۲۰۴۹/ی۸۲۵
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۱۵۰۰
شابک : ۹۶۴-۹۳۳۷۲-۱-۰

کتاب حاضر نگاهی است به تاریخ گیلان در دوره زندیه و قاجاریه, همچنین شرح احوال و اعمال حکمرانان گیلان در دوران یاد شده که در دو بخش تدوین شده است .بخش نخست خلاصه‌ای از رویدادهای مهم گیلان در دوره کریمخان و پس از او, همچنین در دوران یک یک پادشاهان قاجار, نیز حوادث گیلان در جریان مشروطیت, نهضت جنگل, حکومت جمهوری گیلان, کودتای بلشویکی, کودتای اسفند 1299, قدرت یافتن سردار سپه و سرانجام انقراض سلطنت قاجاریه است .بخش دوم شامل خلاصه احوال حکمرانان گیلان در عصر قاجاریه و زندیه است که با اشارات کوتاهی به نام و اصل و نسب آنها, حوادث سیاسی مهم زندگی, نحوه کسب قدرت و حکومت, اقدامات مهم دوران حکومت اولاد و بازماندگان, آثار و یادگارهای برجای گذاشته و سرنوشت و پایان زندگی آنها همراه شده است .شرح حال هر حاکم در فصلی مستقل و مجزا آمده است .مولف به‌زعم نگارنده, 'براساس اطلاعات به دست آمده, طی 182سال, بین سنوات 1162تا 1344ه ق حدود 91نفر بر گیلان حکومت کردند که از شرح احوال آنان اطلاعات ذیل قابل استخراج است .از این تعداد تنها هفده نفر گیلانی بودند ;شش نفر بعدها به مقام صدارت عظمی و رئیس الوزرایی و نخست وزیری رسیدند (الهیار خان آصف‌الدوله, محمد علی خان علائ‌السلطنه, میرزا حسین خان سپهسالار, میرزا احمد خان مشیرالسلطنه, محمد ولی خان سپهدار تنکابنی, سرتیپ فضل‌الله خان زاهدی) ;ده نفر از شاهزادگان قاجار بودند ;پنج نفر نایبانی را به جای خود در منطقه مستقر ساختند ;دوازده نفر به قتل رسیدند ; دو نفر با خودکشی به زندگی خود پایان دادند ;یک نفر بر اثر شدت سرما از پای در آمد ;بیشترین مدت حکمرانی مربوط به امیر هدایت‌الله خان فومنی بود که 28سال بر گیلان حکومت کرد ;کمترین مدت حکومت مربوط به امان‌الله خان بهائ‌الملک همدانی بود که چند روزی طول کشید ;بیشترین دفعات حکومت را صادق خان سردار معتمد داشت که شش مرتبه حکمران گیلان شد .'