۴ آبان ۱۲۹۶ ــ نیروهای روسیه وارد ایران شدند و دنباله قضایا

برغم اعلام بی طرفی درقبال جنگ قدرتهای اروپایی، واحدهای ارتش روسیه چهارم آبان ۱۲۹۶خورشیدی (۲۶ اکتبر ۱۹۱۵) وارد بندر انزلی شدند و به سوی تهران به حرکت در آمدند و دوهفته بعد، پس از تصرف قزوین خود را به کرج رسانیدند.
بارسیدن نیروهای روسیه به کرج در ۱۸ آبان، گروهی از رجال وقت رهسپار قم وجماعتی دیگر روانه کرمانشاه شدند و سلطان احمدشاه قاجار هم به اندیشه انتقال پایتخت از تهران به اصفهان افتاد.
جماعتی که به قم رفته بودند کمیته دفاع ملی تشکیل دادند و دراین میان شاه وقت تصمیم به ملاقات با نمایندگان سیاسی انگلستان و روسیه ــ دو دولت متحد در جنگ اول ــ گرفت و با گرفتن قول باز گشت واحدهای روسیه به قزوین انصراف خود را از انتقال پایتخت اعلام داشت.
در این اثناء تحریکات عوامل آلمان در اصفهان، کرمان و فارس کار خودرا کرد و احساسات ضد انگلیسی در این مناطق بالا گرفت و حملاتی به انگلیسی ها شد از جمله در شیراز انان را از کنسولگری بیرون انداختند و در کازرون یک انگلیسی را که ظاهرا تلگرافچی بود کشتند و....

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز