ماشین استناد ( استناد خودکار)

ماشین های استناد ابزارهای وب هستند که برای کمک به اساتید و دانشجویان در تهیه استناد بکار می روند . ماشین های استناد در تهیه استناد برای ارائه یک مقاله مکتوب حرفه ای و یا گزارش فوق العاده سودمند می باشند. ماشین استناد دیوید وارلیک یک نمونه از این ابزارهای اتوماتیک است.
استناد به معنای سند قرار دادن چیزی ، تکیه کردن بر چیزی و در اصطلاح اشاره به سخن یا سند پیشین را گویند. معمولا" پژوهشگران در نوشته های خود به آثاری که ربط موضوعی با نوشته آنها دارد ارجاع می دهند و از این آثار برای تایید نظر خویش استفاده می کنند یا تفاوت نظر خود را با اندیشه ها و یافته های جدید نشان می دهند.این آثار را ، که به منابع و ماخذ نیز شهرت دارد "استناد شده" یا "سند" و نوشته ای که به آن استناد می کنند " استناد کننده " یا "متن" می نامند. استناد در گذشته نیز به گونه ای معمول بوده ولی ضوابطی مدون که بتوان آنها را مبانی نظری چنین امری تلقی کرد ، نداشته است. استناد بیانگر نوعی استفاده از دانش پیشین است. به طور کلی ، نوشته علمی فقط بر خود متکی نیست، بلکه بر بسیاری از منابع پیشین هر موضوع استوار است. نمودار شدن منبعی در سیاهه یک اثر بازگو کننده این مطلب است که در ذهن نویسنده ارتباطی میان اثر وی و مقاله ای که در فهرست ماخذ خود به آن استناد کرده است وجود دارد. با توجه به اهمیت استناد به منابع در یک قالب استاندارد ، ماشین استناد امکان تهیه استناد به را برای پژوهشگران فراهم می سازد.
● ماشین استناد چیست؟
ماشین استناد یک ابزار رایگان وب است که برای کمک به نویسندگان و محققین در استفاده مناسب از اطلاعات (تهیه استناد به شیوه استاندارد) طراحی شده است.
ماشین استناد با عبارات انگلیسی چون :
Citation Machine, Citation Maker, Citation Generator ,Bibbuilder
در اینترنت بکار رفته است.
برای عبارت Citation machine در فرهنگ های لغت و اصطلاحنامه های چاپی فارسی و انگلیسی در دسترس معادلی یافت نشد . در این مقاله ماشین استناد معادل Citation machine بکار رفته است. با جستجوی این عبارت در موتورهای کاوش ، آدرس URL بسیاری از صفحات وب که حاوی این عبارت است مشاهده می شود. با رجوع به این آدرس ها می توان توضیح مختصری درباره یک ماشین استناد خاص و یا به صفحه خانگی آن ماشین استناد دست یافت. تعداد زیادی از این آدرس ها به صفحه خانگی ماشین استناد دیوید وارلیک منتهی می شود. ادبیات تحقیق درباره ماشین استناد در منابع چاپی یافت نشد و در منابع الکترونیکی محدود به مقاله پیتر ورمیرنمی باشد که از آن استفاده شده است.
ماشین های استنادی که در این مقاله معرفی می شوند به شیوه های استاندارد زیر استناد تهیه می نمایند:
[۱]APA: شیوه استناد انجمن روان شناسان امریکا می باشد که اغلب در حوزه علوم اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرد.
[۲]MLA: شیوه انجمن زبان مدرن می باشد و اغلب در مطالعات زبان ، ادبیات تطبیقی ، نقد سواد زبان حارجی و دیگر حوزه های علوم انسانی بکار می رود.
Chicago: در حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی کاربرد دارد.
● ماشین استناد دیوید وارلیک
این ابزار پیوسته ابتکار دیوید وارلیک[۳] می باشد و در قالب پروژه landmark [۴] در ۲۹ اکتبر سال ۲۰۰۰ ایجاد شده است . این ماشین استناد در ژانویه ۲۰۰۴ با تغییرات عمده مجددا طراحی شده است . آخرین ویرایش درآوریل ۲۰۰۶ تهیه شده است که همزمان با اتمام این مقاله بود. در نسخه جدید صفحه خانگی و آدرس ماشین استناد مذکور تغییر یافته است که البته از طریق آدرس قبلی نیز به ویرایش جدید ارجاع می شود. نسخه جدید با عنوان Sonoi citation Machinn landmark معرفی شده است . صفحه خانگی ویرایش ۲۰۰۶ یک نقشه جهان می باشد که کاربر با کلیک روی کشور مورد نظر به صفحه اصلی جهت انتخاب شیوه استناد مورد نظر ارجاع داده می شود.
ورمیرن [۵] ماشین استناد وارلیک را اولین استناد خودکار تهیه شده معرفی می نماید برای اینکه این ماشین ابتدا برای سازمان دادن استفاده از اطلاعات طراحی شده بود اما به تدریج تبدیل به ایزاری مفید برای کنترل سرقت ادبی شد. امروزه ماشین استناد توسط نویسندگان برای اثبات ادعای آنها در عدم وجود سرقت ادبی (موضوعی که با استفاده و دسترسی آزاد به میلیون ها منبع در اینترنت وسوسه انگیز است) در کارشان بکار می رود . بدین معنی که نویسنده با استفاده از ماشین استناد از تمامی منابعی که در تهیه اثر خود بطور مستقیم و یا غیر مستقیم بکار برده است استنادی به شیوه استاندارد تهیه و در اثر خود می آورد.
نویسندگان و محققین با استفاده از ماشین استناد دیوید وارلیک تاکنون (۵ آوریل ۲۰۰۶) ۷۶۵۴۳۴ استناد تهیه نموده اند.
استفاده از این ماشین استناد بسیار آسان است و نویسندگان با کاربرد آن در تهیه استناد مهارت پیدا می کنند و همچنین فرایند استناد را درک می نمایند.
با استفاده از این برنامه امکان تهیه استناد منابع چاپی و الکترونیکی به دوشیوه APA و MLA برای تمامی پژوهشگران فراهم می گردد.
برای استفاده از این برنامه کافیست که پژوهشگر به سایت http://www.citationmachine.net/ مراجعه نموده وبه موارد زیر توجه نماید:
۱) نوع منبع اطلاعاتی که به آن استناد نموده است را از لیست موجود در سمت چپ کلیک نماید.
۲) فرم صفحه وبی که ظاهر می شود را با اطلاعات منبع تکمیل نماید.
۳) سپس روی کلمه make Citation کلیک نماید تا استناد به دو شیوه APA و MLA ایجاد شود.
۴) استناد ایجاد شده بوسیله ماشین استناد را انتخاب و در صفحه مورد نظر خود الصاق نماید.
در تهیه استناد به کمک ماشین استناد مذکور به موارد زیر باید دقت نمود:
ـ انتخاب نوع اثری (منابع چاپی ، منابع الکترونیک)که برای آن استناد تهیه می شود ، راهنمایی لازم از طریق یک منو به کاربر ارائه می شود.
ـ فیلد های خالی مورد نیاز در فرم استناد باید به دقت و به درستی پر شود اگر فیلدهای بدون پاسخ زیاد باشند استناد تهیه شده دقیق نخواهد بود.
ـ نکته مهم دیگر در استفاده از ماشین استناد ، انتخاب شیوه ادبی نگارش (APA,MLA) می باشد.
ـ در این ماشین استناد نیازی به وارد کردن نقطه گذاری در فرم استناد نیست ، اما هر کجا لازم باشد می بایست با حروف بزرگ نوشته شود.
ـ اگر فرمت استناد عرضه شده توسط ماشین استناد کمی متفاوت از فرمت استناد به دو شیوه مذکر باشد ، بهترین کار این است که اطلاعات وارد شده در فرم استناد مرور شود و موارد اشتباه اصلاح شود . دکمه "Show my citation&#۰۳۹; به کاربر این امکان را می دهد که استناد عرضه شده را وارسی و اصلاح نماید.
ـ استناد عرضه شده بوسیله ماشین استناد میبایست پس از وارسی در فایل ورد ذخیره شود.
انواع منابعی استناد به منابع چاپی و الکترونیکی که این برنامه اماکن تهیه استناد آنها را فراهم می آورد:

منابع چاپی:
- کتاب
- مقاله دایره المعارفی
- مقاله از نشریه
- مقاله از روزنامه
- مصاحبه منتشر شده
- معرفی(ارائه)
- منتخبی از یک اثر
منابع الکترونیکی:
- صفحات وب
- دایره المعارف (سی دی رام)
- نشریات الکترونیکی یا مقالات مجلات
- پایگاه داده پیوسته مشترک شده
- مصاحبه ثبت شده
- مصاحبه انجام شده توسط محققان
- محصول چند رسانه ای
- پیام های ایمیل شخصی

منبع : نما مجله الکترونیکی پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران