ابوعثمان / ابومروان عمرو بن عبید بن باب تیمی ابن عُبَید

جنسیت: مرد
تولد و وفات: (۸۰ -۱۴۴ / ۱۴۵) قمری
محل تولد: عراق - بصره
شهرت علمی و فرهنگی: زاهد قَدَری و متکلم معتزلی
معروف به ابن باب. نیای او از موالی ایرانی و اصل وی از کابل بود. در زادگاهش نشو و نما یافت. پدرش ابتدا پیشهٔ بافندگی داشت ، اما بعد ، به فرمان حجاجبن یوسف ثقفی خونخوار ، صاحب شرطهٔ (رئیس‌ پلیس) بصره شد. عمرو از معاصران حسن بصری و از مشهوران به زهد عصر خود بود. با روی کار آمدن عباسیان به آنان پیوست. وی به دربار منصور خلیفهٔ عباسی رفت و آمد می‌کرد و خلیفه را پند می‌داد. وی از ابوعالیه و ابوقلابه و حسن بصری حدیث شنید. حمادان و عبدالوارث و ابن عیینه از وی روایت می‌کردند. عمرو از محدثان بود. ابوحاتم رازی او را متروک‌الحدیث دانسته و نسائی گوید که در حدیث غیر قابل اعتماد است. وی وقتی به معتزله پیوست بسیاری از محدثان قدری مذهب بصره به او پیوستند. او امامت امیر‌المؤمنین (ع) را قبول نداشت. مناظرهٔ هشام بن حکم از اصحاب امام صادق (ع) با وی در زمینهٔ امامت و به زانو درآمدن عمرو بسیار مشهور است. وی اصحاب جمل را فاسق می‌دانست ، از این رو برخی او را خوارج دانسته‌اند. گروهی از علما و دانشمندان او را از بدعت‌گذاران حساب کرده و یحیی‌بن معین او را از دهریون به‌شمار آورده است. عمرو بن عبید در مران ، نزدیکی مکه درگذشت و منصور در شعری وی را رثا گفت. از آثار وی: "کتاب التفسیر‌عن حسن بصری"؛ "الرد‌علی‌القدریه"؛ کتابی در "عدل" و "توحید".

منبع : مطالب ارسالی