بررسی اثر فرسایش بادی در افزایش شدت بیابان زایی و ارایه مدل منطقه ای بیابان زایی در حوزه آبخیز ماهان

باد یکی از عوامل مهم فرسایش خاک در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب میشود که به دلیل محدودیت پوشش گیاهی در این نواحی، قادر است بر اثر کاوش، ذرات قابل انتقال خاک را با خود حمل نموده و منجر به ایجاد فرسایش بادی گردد. فرسایش بادی از مهمترین فرآیندهای بیابانزایی در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب میشود که در مدل های مختلف بیابانزایی به وفور مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله مدلهای فوق میتوان به مدلهای FAO- و (UNEP (۱ و (ICD (۲ اشاره نمود که با وجود نواقصی که در هر یک از آنها موجود می باشد، همچنان یکی از مطرح ترین مدلهای بیابانزایی در خارج و داخل (ICD) کشور جهت برآورد شدت بیابان زایی می باشند. در این تحقیق با توجه به تجزیه و تحلیلی که بر روی دو روش فوق انجام شد، سعی شد تا شاخصها و زیر شاخصهای موثر در معیار فرسایش بادی و عوامل انسانی و محیطی بالقوه آن شناسایی و مناسبترین آنها انتخاب شوند تا در نهایت با توجه به ارزش عددی که به هر یک از این پارامترها داده می شود بتوان شدت بیابان زایی منطقه را با مد نظر قرار دادن فرسایش بادی در قالب یک مدل بیابان زایی تعیین نمود. در این رابطه پس از تعیین واحدهای کاری (رخسارههای ژئومورفولوژی) تمامی شاخصها و زیر شاخصها در هر یک از آنها و سپس در کل منطقه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند که در نتیجه آن کل منطقه مورد مطالعه (۹۰۱.۲۹ کیلومتر مربع) در کلاس متوسط شدت بیابان زایی از نظر فرسایش بادی قرار گرفت.

غلام رضا زهتابیان
محمدرضا جوادی
حسن احمدی
حسین آذرنیوند

منبع : پایگاه اطلاعات علمی