جنگ بوئرها، جنگی که آغاز پایان امپراتوری انگلستان بود (در این روز ۱۱ اکتبر)

دور دوم جنگ بوئرها با انگلستان از ۱۱ اكتبر سال ۱۸۹۹ آغاز شد. «بوئر» در لغت به معنای كشاورز است كه مهاجرین هلندی مستقر در آفریقای جنوبی را هم كه عمدتا كشاورز بودند «بوئر» خوانده اند. نیاكان این جماعت به دلیل كالونیست بودن (شاخه ای از مذهب پروتستان) ، فشارهای وارده را تحمل نكرده و از اروپا به آفریقای جنوبی مهاجرت كرده بودند كه پس از تصرف منطقه كیپ (دماغه امید نیك) توسط انگلستان به نقاط شرقی و شمالی رفته و دو جمهوری تازه برای خود ایجاد كرده بودند. در میان این مهاجران، گروهی كالونیست آلمانی و فرانسوی هم دیده می شدند. این مهاجران قدیمی چون انگلیسی ها را همه جا در تعقیب خود دیده بودند یرانجام دست به مقاومت مسلحانه زده بودند. این مقاومت هنگامی در سطحی وسیع آغاز شد كه انگلیسی ها جمهوری ترانسوال آنها را ضمیمه ایالت «كیپ» كرد. جنگ از ۱۶ دسامبر ۱۸۸۰ آغاز شد. در دور اول جنگ، انگلیسی ها شكست خوردند و فرمانده آنان ژنرال «كالی» نیز كشته شد. ویلیام گلدستون نخست وزیر وقت انگلستان كه چنین دید و به واقعیت پی برد، از در سازش وارد شد و خود مختاری ترانسوال را بپذیرفت.
پس از كشف طلا در ترانسوال، هزاران انگلیسی برای كار در معادن وارد این منطقه شدند و شهر یوهانسبورگ یك روزه ساخته شد و ....
بوئرها كه چنین دیدند بر كارگران غیر بومی و شركت های انگلیسی استخراج طلا، مالیات سنگین بستند و تازه واردین را از شركت در انتخابات و كسب مقام دولتی در آن منطقه محروم كردند. این وضعیت، باعث اعتراض معدنداران شد و به وزارت مستعمرات در لندن شكایت بردند. این وزارت به دولت محلی بوئرها اولتیماتوم داد كه به آن توجه نشد. به دستور لندن نیروی نظامی انگلستان مستقر در «كیپ» وارد عمل شد و دور دوم جنگ از یازدهم اكتبر ۱۸۹۹ آغاز گردید و هر حمله نظامی انگلیسی ها به شكست انجامید. این بار بوئرها از شیوه جنگ گریلایی استفاده می كردند، لباس غیر نظامی می پوشیدند و از كمینگاه حمله می بردند. همچنین، این بار دولت های اروپایی متخاصم با انگلستان به ویژه آلمان به بوئر اسلحه برتر و آموزش نظامی می دادند، به گونه ای كه تا آخرین ماههای این جنگ ۲۹ ماهه از نیروی ۲۵۰ هزار نفری انگلستان كار موثری برنیامد. انگلستان بهترین سربازان و ژنرالهای خود از جمله ژنرال كیچنر، ژنرال كمپ ، ككویچ و رابرتز را به جنگ بوئرها فرستاده بود. جنگ در ۳۱ ماه ۱۹۰۲ با امضاد پیمان ورینیگینگ پایان یافت. دولت انگلستان طبق این پیمان ۳ میلیون پاوند به بوئر ها داد، خود مختاری آنان را برسمیت شناخت و قول داد كه بعدا اجازه دهد جمهوری فدرال آفریقای جنوبی را تشكیل دهند و به این وعده های خود هم عمل كرد.
این جنگها اختلاف سفید و سیاه را در آفریقای جنوبی افزایش داد زیرا در طول جنگ، انگلیسی ها سعی كرده بودند از سیاهپوستان محلی بر ضد بوئرها استفاده كنند. سرانجام بوئرها (افریكانرها) با محروم كردن اكثریت سیاهپوست، حكومت اقلیت ایجاد كردند كه تا آخرین دهه قرن بیستم ادامه داشت. دولت اقلیت سفید پوست چون نگران احتمال مداخله نظامی قدرتها به سود سیاهان بود، سلاح پیشرفته از جمله بمب اتمی نیز برای خود تولید كرده بود و ....
نتایج دیگر این جنگها، روی كار آمدن حزب لیبرال در انگلستان، ایجاد جنبش مشت زنان در چین، روشن شدن مردم مستعمرات كه افسانه قدرت نظامی انگلستان پوچ بوده و در برابر اراده مردم هیچ است و ایجاد جنبش های استقلال طلبی، و نیز گسترش احساسات ضد انگلیسی در اروپا شد كه جزئیات اخبار مربوط به جنگهای بوئر را در روزنامه هایشان می خواندند.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز