خروج ارزهای سرگردان برای تفریح

نبود برنامه ریزی مناسب برای گذران تعطیلات به افزایش سفرهای خارجی و خروج ارز برای تفریح وگردش منجر شده است.با فرا رسیدن ژانویه و سال نو میلادی ـ كه به نظر می رسد به دلیل عدم برنامه ریزی مناسب دركشور، به تعطیلات برخی ازهموطنان غیرمسیحی نیز تبدیل شده ـ برخی از آژانس های مسافرتی وجهانگردی، خبر از فروش تمام بلیت های تورهای طراحی شده به كشورهای امارات وتركیه وبرخی كشورهای اروپایی داده اند. مدیر یكی از این آژانس ها دراین باره می گوید: « چاره ای نیست» .
او توضیح می دهد:« دربسیاری از تعلطیلات ، برنامه خاصی درایران برای گردشگران داخلی و جهانگردان برگزار نمی شود، حتی برای تعطیلاتی كه خواستگاه بومی وملی دارند مانند عید نوروز. از این رو ، بسیاری از گردشگران داخلی دراین مواقع ، كشورهایی را انتخاب می كنند كه فستیوال ها و جشنواره های ویژه ای برای جهانگردان درنظر گرفته اند مانند تركیه وامارات (دبی).این مدیر آژانس ادامه می دهد:« از سوی دیگر، هزینه سفر درایران بالا است، درحالی كه ، كشورهای دیگر سفرهای ارزان قیمتی برای گردشگران تعریف كرده اند. به عنوان نمونه، هزینه سفر یك هفته ای دركشور به طور متوسط درحدود ۵۰۰ هزار تومان می شود، اما دربرابر این قیمت، تورهای ۴۰۰ هزار تومانی به آنتالیا وجود دارد. به همین دلیل، ایرانیان تمایل بیشتری برای گذران تعطیلاتشان در سایر كشورها دارند».
گردشگران خروجی ۳ برابر جهانگردان ورودی
مدیركل دفتر برنامه ریزی، اطلاعات وآمار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری دراین باره می گوید:« درسال گذشته حدود ۳ میلیون نفر آمار خروجی كشور بود و دربرابر آن ، تنها ۷۰۰ هزار خارجی وارد كشور شدند. این نسبت برای كشوری مانند ایران با قابلیت ها وجاذبه های فراوان تاریخی، فرهنگی وگردشگری نامناسب است ونشان از ضعف سیاستگذاران، برنامه ریزان ومدیران اجرایی كشور درطراحی بستر مناسب برای جذب جهانگردان دربازارهای هدف صنعت پر درآمد جهانگردی و گردشگری دارد». وی خاطرنشان ساخت:« موضوع مهمی كه اكنون وجود دارد عدم توازنی است كه میان ارز و درآمد خروجی ودرآمد ورودی كشور پدید آمده است. دلیل این مسأله آن است كه ما تاكنون در زمینه معرفی جاذبه های گردشگری ایران خوب عمل نكرده وتبلیغات مناسبی درباره نوآوری ها و پیشرفت های كشور درحوزه های گوناگون انجام نداده ایم. درحالی كه، كشورهای پیشرفته درحوزه صنعت توریسم، به دلیل تبلیغات عظیمی كه درشبكه های ماهواره ای جهانی انجام می دهند، مسیر جهانگردان را به سوی خود طراحی كرده اند . از سوی دیگر، بازار صنعت توریسم، بسیار پررقابت است وكشورها به سادگی نمی توانند وارد آن شوند مگر این كه به حساسیت های آن توجه داشته وبا كاهش قیمت ها وافزایش امكانات وتسهیلات ، وارد رقابت شوند». به گفته مشاور رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، ایران به اندازه ای درحوزه جهانگردی ضعیف عمل كرده كه حتی درجداول وفهرست های آماری و ارزیابی سازمان جهانی جهانگردی (WTO) درمحدوده آسیا وخاور نیز قرار نگرفته است.
«اروجی» تصریح كرد: « بازارجهانی جهانگردی، یك بازار علمی وبا برنامه مشخص است. فعالان این بازار به طور مداوم درتلاشند تا با تعیین بازارهای هدف، ارائه انبوهی ازتبلیغات وبازاریابی تخصصی وبا شیوه های نوین، شرایط مساعد ومناسبی را از كشور مورد نظر پیش روی جهانگردان ترسیم كنند تا انگیزه و تمایلات آنهارا درمسیر از پیش تعیین شده هدایت كنند. همچنین می كوشند ایجاد نهادهای هماهنگ با بازار هدف مورد نظر وارائه آموزش های پیشرفته به فعالان این عرصه در داخل كشور، كیفیت سفر را افزایش دهند». وی درخصوص افزایش گرایش بخش هایی از اقشار جامعه به سفرهای خارجی به جای بازدید از جاذبه های تاریخی وگردشگری داخلی گفت: « بسیاری از اقشار مرفه ایرانی امروزه امكان دسترسی به شبكه های ماهواره ای را دارند واز این طریق جذب انبوه تبلیغات كشورهایی مانند تركیه وامارات یا كشورهای اروپایی می شوند وهنگامی كه تسهیلات وامكانات بیشتری دراختیار آنان قرار می گیرد، خود، به مبلغی برای سفر به آن كشور بدل می شوند.وی با اشاره به وضعیت كنونی كشور تركیه افزود: « درچند سال گذشته، دوبی به مقصد جهانگردان درخاورمیانه تبدیل شده بود، اما اكنون تركیه امكاناتی را ایجاد كرده تا بتواند دربازار رقابت با دوبی جایگاه بهتری به دست آورد و درنخستین گام، سفرها وتورهای بسیار ارزانی طراحی كرده است».به اعتقاد مدیركل دفتر برنامه ریزی، اطلاعات وآمار سازمان میراث فرهنگی وگردشگری، مهمترین گام برنامه ریزان ومدیران اجرایی درحوزه جهانگردی و گردشگری، ایجاد توازن وتعداد گردشگران ورودی وخروجی وتلاش برای افزایش درآمدهای ناشی از ورود جهانگردان به كشور است.
مجبوریم گردشگر صادر كنیم!
مشاور رئیس سازمان میراث فرهنگی وگردشگری دراین باره نظر دیگری دارد. «محسن امامی» می گوید:« اینگونه نیست كه آژانس های خدمات جهانگردی بیشتر فعالیت خود را عامدانه بر بردن تورهای خروجی متمركز كرده باشند. البته باید اشاره كرد كه آمار صحیحی از ورودی ها و خروجی ها نداریم و آنچه ارائه می شود، به صورت كلی وغیر دقیق است. بیشتر آژانس ها دریك فعل وانفعال مجبور شده اند كه به بردن گردشگران به كشورهای دیگر اكتفا كنند، زیرا اولاً برگزاری تورهای ایرانگردی صرفه چندانی ندارد وتمایلی نیز دراین زمینه دیده نمی شود، ثانیاً جهانگردان به دلایل گوناگون اعتقاد وتمایلی برای سفر به ایران ندارند. دركنار دلایل امنیتی، عمومی وتأسیساتی، مهمترین دلیل امر، آن است كه توریسم دردیگر كشورهای دنیا ارزان تر از ایران انجام می شود وخدمات مناسب تر و بیشتری به جهانگردان ارائه می شود».
وی می افزاید: « معتقدم ارزی كه دراین چرخه توسط گردشگران ازكشور خارج می شود وجایگزینی توسط جهانگردان نمی یابد، برای كشوری به وسعت ایران، تأثیر گذار نیست، هرچند بهتر این است كه آمار ورودی ها به نسبت خروجی ها بیشتر باشد، همان گونه كه دربسیاری ازكشورها اینگونه است».
در رؤیای ۲۰ میلیون جهانگرد
براساس آمارهای رسمی سازمان جهانی جهانگردی درسال ۲۰۰۲ میلادی، ۵ میلیون و ۴۵۵ هزارجهانگرد به دبی سفر كرده اند كه از این طریق یك میلیارد و ۳۲۸ میلیون دلار عاید كشور امارات شده است. وضعیت تركیه دراین سال بسیار مناسب تر از دوبی بوده است . ازمجموع ۱۲ میلیون و ۷۸۲ هزار جهانگردی كه به این كشور سفر كرده اند ۹ میلیارد دلار ارز وارد مرزهای همسایه ایران شده است. وضعیت ایران نسبت به این دو كشور كه از لحاظ جاذبه های تاریخی وطبیعی وشهرت جهانی بسیار پایین تر از ایران اند، تقریباَ فاجعه است ، زیرا ازمجموع ۷۰۰ هزار مسافری كه به ایران وارد شده اند ( والبته درصدی ازآنها جهانگرد نبوده اند)، چیزی در حدود ۳۵ میلیون دلار نصیب ایران شده است. به اعتقاد بسیاری از كارشناسان، بستر، امكانات وتأسیسات جهانگردی درایران به اندازه ای نامناسب وناكافی است كه تقریباَ هیچ جهانگردی را به گونه روشمند به این كشور تاریخی با پیشینه چند هزار ساله نمی كشاند و آمار ارائه شده درواقع جزو سرریز بازار جهانی جهانگردی است. با این وضعیت، به نظر می رسد ارائه آمار خیالی ۲۰ میلیون گردشگر در ۲۰ سال آینده و جذب یك درصد از شیعیان جهان (یعنی ۲۵ میلیون نفر ) تنها آب سردی است كه برجوشش ها وهیجانات ناگهانی برنامه ریزان ومتولیان توسعه گردشگری ایران ریخته می شود.

منبع : خبرگزاری ایسنا