آذرگشنسب آذربایجان

در شمال غرب کشور حد مرز استانهای آذربایجان غربی و شرقی و زنجان و کردستان ما بین شهرهای تکاب، زنجان، میاندوآب و میانه که منطقه کوهستانی نزدیک به شهرهای دندی...
از استان زنجان و تکاب آذربایجان غربی با مجموعه ای از آثار تاریخی مواجهیم که مجموعه تخت سلیمان با ویژگیهای خاص در میان این آثار جلوه نمایی میکند.
مجموعه آثار باستانی تخت سلیمان که در ۴۵ کیلومتری شمال شرقی شهرستان تکاب در استان آذربایجان غربی قرار گرفته، با وسعتی معادل ۵/۱۲ هکتار به عنوان یکی از هفت اثر جهانی ایران در سازمان یونسکو و یکی از محوطه های تاریخی مهم کشور محسوب می گردد. این منطقه به عنوان میراث بشریت به ثبت رسیده است . در این منطقه نشانه ها و بقایای استقرار از هزاره اول قبل از میلاد تا قرن یازدهم ه.ق ملاحظه می شود. اما اوج شکوه و آبادانی تخت سلیمان مربوط به دوره ساسانی می باشد. که ساختمان آتشکده آذر گشنسب در آنجا احداث و به عنوان مهمترین معبد مورد احترام حکومت مذکور ایفا می نماید و آتش جاودان آن به مدت ۷ قرن نماد اقتدار آئین زردتشت محسوب می شده و آتشکده ساسانی آذر گشنسب از زمان حکومت ایلخانیان به بعد « تخت سلیمان » نام گرفت . وسیع ترین تاسیسات مذهبی و اجتماعی مجموعه مربوط به دوره ساسانی است که تاکنون شناسایی و از زیر خاک بیرون آورده شده است. بقایای آثار معماری این مجموعه متعلق به یکی از بزرگترین نمادهای مذهبی، سیاسی و فرهنگی اواخره دوره ساسانی در قرن ۶ م به شمار می آید . آتشکده آذرگشنسب در آذربایجان , آذرفرنبغ در اردشیرخوره پارس , آذربرزین مهر خراسان سه آتشکده بزرگ ایران است که شهرت جهانی دارند .
آذرگشسب در دوره شاهنشاهی هخامنشی به نام شیز مشهور بوده است . همچنین در دوره اشکانی ولی در زمان ساسانیان اوج شکوه و عظمت خود را گرفت و به مهمترین اثر دینی منطقه تبدیل شد زیرا مکانی مقدس و دارای آبهای معدنی گرم نیز میباشد گفته شده است عده ای از شاهنشاهان ایران در این مکان مهم تاجگذاری کرده اند و سوگند وفاداری خورده اند . این مکان چنان اهمیتی داشته است که شاهان محلی و شاه شاهان قبل از انجام کارهای مهم کشوری به این منطقه می رفتند و از خداوند درخواست یاری میکردند و هدایای بسیاری تقدیم این مکان میکردند و سپس به دست به انجام اقدامات بزرگ می زدند . از دیگر مکانهای دیدنی آن اژدهای سلیمان است که بعد از اسلام چنین نامی گرفته است و به صورت دیواری بلند و باستانی همچنان باقی است که ۳۰۰ متر طول و ۲ متر ارتفاع آن است . دیواری بسیار بلند از دوره ساسانی که مسلمانان به این نام مشهورش کردند .
ساخت این آتشکده از دوره پیش از مادها آغاز می شود و سپس مادها , هخامنشیان , سلوکیان , پارتیان و ساسانیان را در بر میگرد . پس از اسلام این آتشکده بزرگ ویران می شود . امروزه محقیق و دین شناسان بر یگانه پرساتی باور ایرانیان پیش از اسلام رسیده اند که آتشکده جایی برای پرستش خدا نیست بلکه آتش همچون قبله ای برای ایرانیان محسوب می شود که نیایش های دینی خود به درگاه خداوند ( اهورامزدا ) در برابر آن انجام دهند . ایرانیان طبیعت و آتش را به عنوان بارزترین قدرت خداوند می دانستند و به همین روی احترام بسیار میگذاشتند . در دین ایرانیان باستان بهشت و جهنم نور و تاریکی است . آذرگشسب مخفف آذرگشنسب است که یکی از سه آتشکده های مقدس حافظ جهان است . همچنین نام آتشکده گشتاسب هم است که در بلخ قرار داشته است ‚ گنجهای گشتاسب نیز در آنجا بود که اسکندر گجستک آن را خراب کرده و گنجها برداشت و بعضی گفته اند کتاب زند و اوستا نیز بدانجا بوده است. مرکب این واژه مطلق آتشکده را گویند. بمعنی برق هم آمده است. نام فرشتهای است موکل بر آتش که پیوسته در آتش مقام دارد و معنی ترکیبی آن آتش جهنده باشد چه آذرآتش و گشسب به معنی جهنده و خیزکننده آمده است و این معنی مناسبت تمامی با برق دارد. برهان .

منبع : بانک اطلاعات گردشگری