جایگاه فن آوری اطلاعات در مدیریت مخازن

به علت پیشرفت صنعت، امروزه یک نفر به تنهایی قادر به دانستن تمامی اطلاعات مربوط به یک پروژه صنعتی نیست. همان طور که از نام مدیریت مخازن بر می آید، کار چند نفر بهمراه هم بطوریکه افراد در تخصص خاص مشغول بوده و بعد از رسیدن به نتیجه‌ای مشخص، آنرا در اختیار دیگر گروه‌های کاری قرار می دهند.
در اینجا چند گروه مطالعاتی تعریف می گردند:
گروه مخزن، گروه حفاری، گروه ژئوفیزیک، گروه زمین شناسی و گروه ایمنی و بازرسی. در هر گروه، یک نفر قادر به احاطه بر تمامی مطالب و دانستنی‌های آن حوزه نیست چه برسد به احاطه کامل به اطلاعات دیگر حوزه‌ها.
در این میان مدیریت تمامی واحدها و هماهنگی میان آنها خود نیاز به تخصصی خاص دارد. بهترین روش مدیریت یک گروه مطالعاتی، دانستن باید ها و اولویت‌های کار می باشد. تعدادی از این باید ها از طرف کارفرما مشخص شده و در هر زمان ممکن است، تغییر کند. مثلاً کارفرما نیاز خود را ابتدا ازدیاد برداشت اعلام کرده ولی بعد از مدتی، سیاست کاری عوض شده و نیاز را گسترش میادین بیان می‌کند.دو مورد بر هماهنگی گروه‌ها تاثیر گذار است.
اول پیشرفت کار هر گروه و دوم نیاز‌های مرتبط گروه‌ها. پیشرفت کار همان طور که از نامش پیداست نشان دهنده میزان نزدیک شدن کار به نتیجه مطلوب آن می‌باشد. نیازهای مرتبط، نیازهایی است که برای برطرف کردن آنها، به نتایج رسیده از دیگر گروه‌ها احتیاج است. پس در اینجا یک نظم و برنامه‌ای خاص بر رسیدن به اهداف مشترک و مرتبط نیاز است.
در سالهای اخیر اکثر نرم‌افزارهای صنعتی مجهز به سیستم سروری شده‌اند. سرور کامپیوتری مرکزی است، با قدرت پردازش و فضای بالا که تمامی کامپیوتر های client به آن متصل شده و از طریق آن با هم در ارتباط می باشند. البته نوع این ارتباط بستگی به طراحی شبکه دارد. نرم‌افزار در کامپیوتر سرور نصب شده، و دیگر client ها از طریق سرور از آن استفاده می‌کنند. نرم‌افزارهای مدیریت پروژه در دنیای امروز نه تنها در صنعت نفت، بلکه تمامی صنعت کاربردهای بسیار زیادی دارند.
با استفاده از این نوع نرم‌افزار‌ها هر گروه قادر به اتصال به آن و وارد کردن گزارشات و نتایج خود در زمان‌های مشخص تعریف شده‌اند. در این میان، دیگر گروه‌ها، در زمان های تعریف شده، قادر به استفاده از نتایج دیگر گروه‌ها می باشند. گروه مدیریت پروژه نیز در هر زمان، به تمامی گروه‌ها، نتایج و پیشرفت آنها احاطه دارد. سیستم‌های یکپارچه مدیریت پروژه این روزها با توجه به نوع پروژه و نیازهای تعریف شده آن آماده برنامه‌نویسی می‌شوند. بنابراین هر پروژه‌ای از دو سیستم عام و خاص تشکیل شده است.
● واحدهای مشترک سیستم مدیریت مخازن با دیگر سیستم‌های مدیریت پروژه
تمامی سیستم‌های مدیریت پروژه به تقویم برنامه کارها مجهز می‌باشند. یعنی از کی تا کی. زمان آغاز کار بر روی پروژه مشخص و با توجه به تجربه کاری پرسنل، حداکثر زمان مورد نیاز برای پروژه تعیین می‌گردد. مورد بعدی محیطی با دسترسی مدیریت شده است. یعنی هر واحد، یا به عبارتی دقیق تر هر فرد، با نام کاربری و رمز عبور خود از سیستم، قادر به دسترسی به اطلاعات محدود با نظر مدیریت پروژه می باشد. از این به عنوان طبقه‌بندی اطلاعات یاد می‌شود که علاوه بر فایده آن از لحاظ حفاظتی، از دستکاری اطلاعات توسط افراد ناآگاه و نامربوط جلوگیری می‌شود. مورد بعدی که می‌توان از آن یاد کرد، سیستم نمودارگیری ورود و خروج به سیستم می‌باشد.
این سیستم تمامی تغییرات را در سیستم بنام فرد تغییر دهنده در سیستم ذخیره می‌کند. سیستم آگهی‌های مدیریتی نیز در این برنامه‌ها لحاظ شده است. آگهی مدیریتی به معنی همان تابلوی اعلانات اما بصورت مجازی است که افراد با ورود به سیستم آنرا مشاهده می‌کنند. سیستم اطلاع‌رسانی بوسیله پیغام الکترونیکی با SMS موبایل نیز در این سیستم‌ها لحاظ شده است. در صورت نیاز می‌توان از آخرین وضعیت هر بخش بوسیله این سیستم بدون ورود به سیستم آگاه شد. سیستم گرفتن فایل پشتیبان نیز از ضرورت‌های هر سیستم کامپیوتری است که در این برنامه‌ها لحاظ شده است.
● واحدهای تخصصی
در مدیریت مخازن برای مطالعه هر بخش، از نرم‌افزار‌ها و سخت‌افزار‌های معرفی شده آن بخش استفاده می‌گردد. در اینجا، نیاز اولیه دانستن چگونگی کار با این نرم‌افزارهای تخصصی و تعامل آن با بقیه نرم‌افزار‌هاست. همان طور که می‌دانید، اکثر نرم‌افزارهای تخصصی صنعت نفت ما، از شرکت‌های خارجی تامین می گردد که این خود بزرگترین مشکل در صنعت نفت ما می باشد. تبادل اطلاعات میان نرم‌افزارها از طریق تشخیص ساختار ( OUTPUTخروجی) نرم‌افزار مادر قابل اجراست. در حال حاضر بعضی از نرم‌افزارهای بزرگ و معروف دنیا، برای استفاده از خروجی‌های دیگر نرم‌افزارها اقداماتی را صورت بخشیده‌اند. مثلاً معرفی نرم‌افزار تبدیل‌کننده )Converter(، برای تغییر فرمت خروجی به فرمتی که قابل خواندن برای نرم‌افزارشان باشد. بعضی نیز این سیستم را یکپارچه با ورژن )Version( جدید نرم‌افزار خود، به بعنوان قابلیتی جدید و مورد توجه برای نرم‌افزار خود، به دنیا معرفی نموده‌اند.
● نتیجه
با توجه به مطالب گفته شده، می توان ضرورت مدیریت داده‌ها و نتایج بدست آمده از مطالعات در گروه‌های کاری مختلف در مدیریت مخازن را درک نمود. در اینجا این نکته قابل توجه است که عدم رعایت موارد ذکر شده، باعث ایجاد مشکل در پیشرفت این مطالعات شده و بعد از پیشرفت‌های اولیه، ممکن است این مطالعات با مشکلات مدیریتی روبرو شوند. البته در این میان تعهد کاری گروه‌ها نیز، خود از نقاط قوت مدیریت مخازن است زیرا اکثر مطالعات صورت گرفته، با هم مرتبط می‌باشند و کم کاری یک گروه، باعث ضربه زدن به کار بقیه گروه و ضربه شدید به پروژه خواهد شد. بنابراین برای رسیدن به هدف نهایی چند مرحله تعریف شده است؛
۱) کار گروهی
۲) مدیریت کار گروهی
۳) تعامل کار گروه‌ها
۴) داشتن برنامه و عمل کردن به آن
که نتیجه آن رسیدن به هدف است. همانطور که نشان داده شد، در تمامی مراحل نیاز اساسی به علوم IT کاملاً مشهود می باشد.

مهندس حسام غفاری

منبع : هفته نامه دانش نفت