درباره مینورسکی و هدایت

ولادیـمیرمینورسكی كه از خاورشناسان جهان و از ایـران شـناسان معروف بود در بیست و پنجم مارس ۱۹۶۶ مطابق با ۳۱ فروردین ۱۲۵۶ شمسی در روسیه تـولد یافت و در مسكو وارد دانشگاه شده در رشته حـقـوق بـه تـحـصیل پرداخت.
او وارد كادر سیاسی وزارت امور خارجه شوروی شد. ابتدا نایب كنسول سـفـارت در تـهران شد و مدتی هم در تبریز خدمت می‌كرد. در ایــامــی‌كــه بـرسـرمـوضـوع مـرزهـا بـیـن ایـران و عثمانی اختلافاتی وجود داشت او دخالت داشت. در ایام اقامت در ایران به زبان‌های فارسی و عربی تسلط یـافـت.پـس از جنگ اول جهانی مینورسكی به فرانسه رفـته و در مدرسه السنه شرقی پاریس معلم زبان‌های فارسی و تركی و عربی شد. پس از آن از پاریس به لندن رفته و معلم مدرسه السنه شرقی لندن شد.
رییس این مــــدرســــه ســـردنــیـــس راس بـــود كـــه پـــس از فـــوت او مـیـنـورسـكـی مـعـلـم فارسی مدرسه شد. در سال ۱۹۴۴ بازنشسته شد و از آن پس در شهر كمبریج سكنی گزید. مینورسكی دوبار به ایران آمد. باراول در سال ۱۹۱۳ به مـنـاسـبـت شـركـت در جـشـنواره هزاره فردوسی بود و باردیگر در سال ۱۹۳۴ برای شركت در كنگره ابن‌سینا. او در ایـــران دوســتـــان بـــه نـــامـــی‌داشـــت كـــه از جـمـلــه محمدقزوینی - صادق هدایت - پرویز خانلری و محمد دبـیـرسـیـاقـی قـابـل ذكـرنـد. عـلامـه قـزویـنـی ‌ تـعـلـیـقـات صـدورالـعـالـم را بـه مـنـاسـبـت راهـنـمـایی و كمك‌های مـیـنـورسـكـی بـه او تـقـدیـم كـرده اسـت. در ایـامـی‌كـه به مـنـاسـبـت كنگره ابن سینا در ایران بود محمد قزوینی درگذشته و مینورسكی تـحـت عـنـوان بـه یـاد قزوینی مقاله‌ای نـوشـت.
این مقاله درشماره اول مجله یغما صفحه ۲۰و۲۱ چاپ شد. او دراین مـقـاله كه محمد قزوینی را پاس داشته بود نشان داد كه تا چه حد به ادبیات و زبـان فـارسـی مـسـلـط اسـت. پـروفسور مینورسكی ۸۹ سال عمر كرد و در ۲۵ مارس ۱۹۶۶ مطابق با ۵ فروردین ۱۳۴۵ در گذشت. او در ایام حیات خود تعداد ۲۰۷ كـتـاب و رسـاله و مقاله از خود به جای گذاشت. تألیفات او در دایره المعارف اسلامی‌از حرف ‌k‌ تا ‌z‌ بسیار مهم و قابل توجه است. او دانش پژوه خستگی ناپذیر و محققی موشكاف بود كه متاثر از روح واقـعـــی تــحــقــیــق كــار مــی‌كــرد و بــه دنـبــال شـهــرت و سـودجـویـی نـبـود. او بـا صـادق هـدایت مكاتبه داشت. ارتباط او با هدایت در تبادل اطلاعات درباره فرهنگ و ادبـیـات فـارسـی بـود.
از پـروفـسـور مـیـنـورسـكـی ما سه كـارت پـسـتال در دست داریم كه برای صادق هدایت فرستاده است: صـادق هـدایت خیابان خاقانی تهران ، ایران دور تـقـدس نـوروز سد سدید می‌كشم تا از نیرنگ یاجوج ماجوج سالم باشد و از درون قلعه عید سعید خمپاره مبارك باد را خدمت سركار می‌اندازم و مینورسكی به طــوری كــه مــلاحـظــه مـی‌شـود درایـن تـبـریك سال نو او طنز ادیبانه ای را به كاربسته است. كارت پستال دوم فقط تبریك سال نواست. ارسالی مینورسكی ۱۹۳۶ صادق هـدایـت خـیـابـان خـاقـانی تهران ایران. سال نو خجسته ! حدود ۵ اسفند ۱۳۱۴ طبق مهر پست.‌ در كارت سوم او به زبان فرانسه برای صادق هدایت تبریك سال نو را نـوشـتـه اسـت.صـادق هـدایـت خـیـابـان خـاقـانـی تـهـران ( تـرجمه از فرانسه) با بـهـتـریـن تـبریكات نوروز - مهر پست ۱۹ اسفند ۱۳۱۸ می‌باشد.‌
از پروفسور مینورسكی كارت پستال دیگری بـرای خـانلری فرستاده كه مطلقا حال و احوال خوبی نداشته و بسیار درهم و با دستی لرزان نوشته است : عبارات این نامه ازاین قرار است بـهـتـریـن آرزوهـای سـلامـتـی و خوشبختی را در ســـال نـــو بـــه عـــرض مـــی‌رســـانـــم و از الــتــفـــات‌هــای سـركـارعـالـی خـیلی متشكرم .سرگذشت سمك عیار خیلی... عجیب و شایان دقت در ادبیات است. سرای عـقـاب بـلـنـدپـرواز راسـتـی روشنایی مهتاب برتاریكی عجز پیری من بوده است.
كه البته او اشاره می‌كند به تـحـقـیـقـات پـرویـز خـانلری درباره سمك عیار وشعر مـعـروف عـقـاب او پـروفسور ولادیمیر مینورسكی از ایـران شناسان ارزنده‌ای بود كه درباره زبان و ادبیات فـارسـی تـحـقـیـقـات قـابـل تـوجـهـی را از خـود به جای گذاشته است. ‌

آزیــتــــا بــــرج خــــانــــی

منبع : روزنامه همبستگی