نهرو اشراف زاده آزادی خواه هندوستان

جواهر لعل نهرو در خانواده‌ای اشرافی در الله‌آباد به دنیا آمد، پدرش از وکلای دادگستری و مردی ثروتمند بود. جواهر لعل در ناز و نعمت پرورش یافت و معلمان سرخانه به وی درس می‌دادند و قوانین هند آشنائی یافت. برای ادامه تحصیل در ۱۵ سالگی به انگلستان فرستاده شد در دانشگاه کمبریج به تحصیل رشته حقوق و در ۱۹۱۲ به هندوستان بازگشت و به کار وکالت پرداخت و دیری نگذشت که از ستم و زورگوئی انگلستان در حق مردم سرزمین خود به ستوه آمد و به عضویت نهضت سیاسی کنگره ملی هند درآمد اما در امر سیاست حرارت چندانی نشان نمی‌داد تا اینکه گاندی به نهضت کنگره ملی پیوست، در همین احوال نهرو و سایر استقلال طلبان شیفته افکار و عقاید گاندی و خواهان مبارزه شدند نهرو فعالانه در نجات مردم کشور خود از چنگ استعمار می‌کوشید و پس از ۶ سال وکالت از این کار دست کشید و صرفاَ به مبارزه برخاست و زندگی پرثمر و پرفعالیتی را آغاز کرد.
چون نهرو با زندگی فقیرانه مردم هند بیشتر آشنائی و از ستم بی‌پایان انگلیسی‌ها نسبت به مردم هند بیشتر اطلاع یافت بر مبارزات خود افزود و می‌کوشید تا بتواند هند را هر چه زودتر از چنگال ستمگرانه استعمار انگلستان برهاند. از این رو در ۱۹۲۳ برای اولین بار به زندان افتاد و این سرآغاز مبارزات جواهر لعل نهرو بود زیرا از آن به بعد نزدیک به ده بار به زندان افتاد که بیش از ده سال طول کشید و در زندان سه کتاب مهم تألیف نمود و چون مبارزات صادقانه‌ای در راه کسب استقلال هند می‌کرد در ۱۹۲۹ به ریاست نهضت کنگره انتخاب گشت. در حالیکه بیش از ۴۰ سال نداشت. دوره ریاست کنگره معمول یک سال بود اما نهرو را دو سال پشت سر هم انتخاب کردند.
با شروع فعالیت سیاسی جواهر لعل نهرو خانواده‌اش نیز به سیاست کشیده شدند و آنها مخصوصاَ پدرش موتی نهرو بارها به زندان افتادند. همسر جواهر لعل نهرو در مبارزات شوهرش شرکت جست و مدتی نیز به زندان محکوم شد و چون فعالیت‌های جدی می‌کرد ضعیف و بیمار گشت و در ۱۹۳۶ درگذشت، نهرو دیگر ازدواج نکرد و سخت‌تر به فعالیت‌های سیاسی برای نجات کشور خود و تربیت یگانه فرزندش خانم ایندیریاگاندی پرداخت. در روزهای آخر زندگی موتی نهرو، جواهر لعل نهرو در سال ۱۹۳۱ از زندان آزاد گردید، جواهر لعل نهرو برای به ثمر رسانیدن نهضت ملی سفره‌های بسیار به نقاط شمالی، جنوبی شرقی و غربی هندوستان کرد. در ۱۹۲۶ به اروپا رفت و در کنگره‌های ملت‌های اسیر شرکت جست. در ۱۹۲۷ همراه پدرش برای شرکت در دهمین سالگرد انقلاب اکتبر روسیه شوروی به این کشور رفت.
نهرو در همین سالها، طی مسافرتش به مسکو تحت تاثیر مارکسیسم قرار گرفت و بعضی از روشهای مبارزه کمونیست ها را در هند به کار بست.
البته مهاتما گاندی که مبتکر اصلی مبارزه منفی بود، غالبا با نظریات نهرو درباره شدت عمل و تحرک بیشتر در مبارزه مخالفت می کرد. نهرو نیز که از نفوذ کلام گاندی در میان مردم هند آگاه بود و در عین حال احترام عمیقی نسبت به او داشت، روشهای خود را در مبارزه تعدیل می کرد. جواهر لعل نهرو پس از استقلال هند، به عنوان اولین نخست وزیر این کشور انتخاب شد و تا زمان مرگ، به مدت ۱۷ سال رهبری بلامنازع هند را برعهده داشت.
نهرو در این مدت در صحنه سیاست بین المللی نیز درخشید و همواره به عنوان یک شخصیت برجسته و صلح دوست مورد احترام مجامع جهانی بود. وی بنیادهای سیاسی و اقتصادی هند را پایه گذاری کرد و از یک کشور استعمارزده و بلادیده و دستخوش تفرقه، قدرت یکپارچه ای را در جنوب آسیا پدید آورد. کار مثبت عمده نهرو برای هند، اصرار وی بر این امر بود که هند به صورت یک دموکراسی غیرمنفک از آرمان های دنیایی و غیردینی باقی بماند. وی با گذراندن قانونی نظام طبقه در هند را برانداخت و کارهایی که برای از بین بردن فقر و عقب ماندگی انجام داد ، سبب ایجاد انقلاب اساسی اجتماعی و اقتصادی شد. نهرو از قهرمانان استقلال هند و از رهبران متفکر مبارزات مردمی این کشور طی سالهای استقلال به شمار می رود. او همچنین به اتفاق جمال عبدالناصر و ژوزف تیتو و احمد سوکارنو رهبران وقت مصر، یوگسلاوی و اندونزی از بنیانگذاران جنبش عدم تعهد به شمار می روند و حیثیتی بین المللی دارند. جواهر لعل نهرو در ژانویه ۱۹۶۴ م دچار حمله قلبی شد و نیمی از بدنش فلج گردید تا این که سرانجام در ۲۷ می ۱۹۶۴ در ۷۵ سالگی درگذشت.

منبع : سایر منابع