اهداف کلاسیک جنگ روانی آمریکا

در شرایط كنونی، دولت آمریكا شرایط حساس سیاسی ویژه ای را پشت سر می گذارد. مشكلات ناشی از لشكركشی ناموفق به افغانستان و عراق همراه با هزینه های گزاف و تلفات چند هزار نفری در كنار تغییر اكثریت پارلمان و نیز نزدیك بودن انتخابات ریاست جمهوری، سبب شده تا دولتمردان این كشور كلید اصلی حل مشكلات را در حل مسأله ایران جستجو كنند و بكوشند به بهانه دستیابی كشورمان به سلاحهای هسته ای، ایجاد ناامنی منطقه ای، دخالت درامور كشورهای همسایه، حقوق بشر و... زمینه های لازم را برای رسیدن به یك نتیجه مناسب فراهم آورند و در این میان از جنگ روانی در كنار سایر استراتژیهای خود استفاده می كنند.
به استناد تاریخ، سابقه جنگ روانی به جنگ كیدئون با ماد بر می گردد كه طی آن كیدئونها برای ترساندن دشمن هر یك مشعلی در دست گرفتند تا پر شمار جلوه كنند و پس از آن همواره در جنگهای مختلف به منظور نفوذ و تحت تأثیر قرار دادن افكار و اراده طرف مقابل، شیوه های مختلفی به اجرا در آمد؛ تا جایی كه این اعتقاد به وجود آمد كه جنگ حداقل در دو زمینه رخ می دهد: میدان نبرد و اذهان عمومی.
ضرورتی كه در جنگ جهانی دوم، آلمان بدان توجه ویژه داشت و سپس به شدت مورد عنایت آمریكاییها قرار گرفت، تا جایی كه آنها در كنار استراتژی نظامی، سیاسی و اقتصادی، اصطلاح «سایكو استراتژی» یا راهبرد روانی را طرح و بیان داشتند كه عنصر روانی از مسأله زمان جنگ فراتر است و در هنگام صلح نیز باید بدان پرداخته شود.
با این شرایط، تعریف خاصی نیز از جنگ روانی به عنوان بخشی از كشورداری مطرح شد؛ بدین تعبیر كه جنگ روانی مناسب ترین سلاح جنگی علیه فكر، عقیده، شجاعت، اطمینان و میل به جنگیدن است و در عین اینكه جنگی دفاعی است، هجومی نیز محسوب می شود و در عین تقویت روحیه ملت و سربازان خودی، به شكستن روحیه دشمن می پردازد.
براساس همین قاعده است كه وزارت جنگ آمریكا، مفهوم جنگ روانی را چنین بیان می دارد: «جنگ روانی، استفاده برنامه ریزی شده از تبلیغات و سایر اعمالی است كه قبل از هر چیز با هدف تأثیر بر نظرات، احساسها، مواضع و رفتار جوامع دشمن، بی طرف، یا دوست و به شیوه ای خالی در جهت اهداف ملی صورت می گیرد.»
حال با توجه به این موارد، اهداف جنگ روانی نیز قابل توجه است كه از جمله می توان به موارد زیر اشاره كرد: ترساندن از مرگ یا فقر و یا از قدرت كوبنده، دعوت به تسلیم از طریق پخش شایعات، اختلاف افكنی بین صفوف مردم، اشاعه بذر یأس و ناامیدی، تأثیرگذاری بر عواطف، افكار و عملكرد ملتها و هدایت و جهت دهی آنها به سوی مستحكم كردن پایه های فكری و عملی دشمن، بی طرف ساختن نیروها و از بین بردن اراده مخاطبان.
به هر حال، انگیزه جنگ روانی همه جانبه آمریكا علیه مردم كشور ما، در واقع نبرد علیه اندیشه آنهاست و در این زمینه از همه امكانات رسانه ای و عوامل داخلی و خارجی خود استفاده می كند؛ شرایطی كه اگر نسبت بدان آگاه نباشیم، ممكن است نتوانیم نقشی تأثیرگذار را در این مرحله از تاریخ كشورمان ایفا كنیم.

دكتر بهمن روحانی

منبع : روزنامه قدس