دور دنیا با یک کلیک

سیر و سیاحت و گردش به نقاط دوردست همیشه جز آرزوهای انسان بوده است. به تدریج که وضعیت اقتصادی جوامع دگرگون شد و طبقه متوسط گسترش پیدا کرد، این مقوله نیز فراگیرتر شد. اما این دور دنیا گشتن همانقدر که لذت‌بخش بود دردسرهای فراوانی نیز داشت. زمانی با اسب و چهارپایان دیگر و بعدها که ماشین و قطار وارد زندگی ما شد با آنها و بعد هواپیماهای سریع‌السیر و حالا‌ نیز کامپیوتر و اینترنت. شاید که نه حتما، سفر با مورد آخر یعنی کامپیوتر و اینترنت تازگی داشته باشد و خیلی از ما نه تنها آن را تجربه نکرده باشیم بلکه نام آن را هم نشنیده باشیم. حتما واژه گردشگری و توریست برایتان کاملا‌ آشناست. به این نوع آخرش می‌گویند «گردشگری مجازی» یا به زبان دیگر «e-tourism». این واژه یا به عبارتی دیگر این نوع از صنعت گردشگری عمری بیشتر از دو دهه ندارد.
همانطور که بسیاری از اشکال جامعه واقعی دچار تغییرات و دگرگونی بطنی و گسترده‌ای شده است، این بعد از زندگی واقعی نیز بی‌نصیب نمانده است. شما به طور روز‌افزون زندگی خود را در تماس با نظام‌هایی اشتراکی می‌یابید که به هیچ وجه مستلزم نزدیکی فیزیکی به هم نیستید. این همان چیزی است که شالوده زندگی مجازی را تشکیل می‌دهد. اگر بخواهیم به بحث اصلی خود برگردیم باید گفت گردشگری مجازی به نوعی بررسی و مشاهده مکان‌ها و اشیایی است که شما آرزوی دیدن آنها را دارید آن هم به کمک داده‌های متنی، صوتی و تصویری. از طریق وب‌سایت‌هاست که شما به مکان موردعلا‌قه خود رفته و آنجا را همانگونه که در واقعیت مشاهده می‌کنید، می‌بیند. با استفاده از سایت‌های کاخ‌موزه‌ها، اماکن توریستی، باستانی، تاریخی، فرهنگی و ... می‌توان اطلا‌عات لا‌زم را به دست آورد و از آنها بازدید کرد. بسیاری از شهرداری‌های شهرهای بزرگ و دیدنی دنیا حتی دوربین‌های دیجیتالی خود را نیز در مکان‌های مختلف و دیدنی شهرشان نصب کرده‌اند تا بازدیدکنندگان از هر گوشه‌ای از دنیا به شهرشان سر بزنند و از دیدن لذت ببرند.
کارشناسان و محققان سازمان بین‌المللی و جهانگردی در آخرین مطالعات و بررسی خود دریافته‌اند که هم اکنون فرانسه بیش از دیگر کشورهای دنیا از فناوری اطلا‌عات و ارتباطات برای جذب توریست استفاده می‌کند و پس از آن کشورهایی چون اسپانیا، آمریکا، چین، ایتالیا و غیره قرار دارند و جالب است بدانید کشور چین در سال‌ها اخیر با رشد فناوری‌های بومی‌توانسته است خود را چنین قدرتمند جلوه داده و در صدر کشورهایی که دارای صنعت هستندe-tourism قرار بگیرد. براساس استانداردهای گردشگری در دنیا، دولت الکترونیک زیرساخت‌های گردشگری مجازی را تشکیل می‌دهد. بسیاری از کارشناسان اقتصادی امروز جایگاه ویژه‌ای را به گردشگری همراه شده با تکنولوژی ارتباطات و اطلا‌عات در بالا‌ بردن درآمد ملی و تولید ناخالص ملی می‌دهند. به همین دلیل کاملا‌ ساده است که بسیاری از کشور‌ها درآمدهای کلا‌ن اقتصادی خود را مدیون صنعت گردشگری مجازی و یا معمولی خود هستند.
● زیرساخت‌های e-tourism
بسیاری از ارائه‌دهندگان خدمات گردشگری مجازی داشتن یک پرتال قدرتمند و کامل را در گذار به سمت نسل جدید گردشگری که همان گردشگری مجازی است بسیار باارزش و مهم می‌دانند. گروه‌های فعال در عرصه خدمات گردشگری مجازی تحقق این گذار را فقط با استفاده از فناوری‌های وب می‌دانند که بتوانند کاربران و مشتریان را در هر نقطه‌ای از دنیا، در هر زمانی و با هر خواسته‌ای با آژانس‌های گردشگری و مکان‌های توریستی پیوند بزنند. آنها معتقدند توزیع و به روز کردن اطلا‌عات در مورد مناطق توریستی و همینطور گردشگری زیرساخت اساسی و محکمی را در گسترش صنعت گردشگری مجازی تشکیل می‌دهد. آنها این سئوال را از توریست‌ها می‌پرسند که به نظر شما کدامیک از اینها مهمتر و اساسی‌تر و موثرتر است: آگهی‌های تلویزیونی، تبلیغات معمولی، جزوات و بروشورهای راهنما و یا اطلا‌عات وب‌سایت‌ها؟ اینجاست که بیش از ۶۶ درصد از کاربران وب‌سایت‌های گردشگری مجازی در آمریکا می‌گویند که اینگونه وب‌سایت‌ها بهتر و بیشتر از آژانس‌های مسافرتی معمولی اطلا‌عات و کمک در اختیار آنها می‌گذارند! و اینجاست که شما متوجه خواهید شد استفاده از اطلا‌عات هوشمندانه، منسجم و هدف‌دار یک وب‌سایت کامل در گردشگری مجازی بهتر از استفاده از تبلیغات سنتی در رسانه‌ها و کانال‌های نامحدود با کلی تشریحات و توضیحات اضافی است. دادن اطلا‌عات استراتژیک و مهم برای یک سفر مجازی که می‌تواند زمینه حضور فیزیکی شما را در آن مکان مهیا کند از دیگر نکاتی است که باید آن را مدنظر داشت، چطور است; موافقید؟ البته یک مورد دیگر نیز مانده که باید به آن اشاره کنیم، آن هم در اختیار گذاشتن ویزای الکترونیکی به گردشگران است. در خاطر دارید که در ابتدای مقاله اشاره شد که دولت الکترونیک یکی از اساسی‌ترین زیرساخت‌های ایجاد صنعت گردشگری مجازی در هر کشوری است. در ضمن باید توجه داشت که گردشگران در صورت بازدید اولیه و تمایل داشتن به سفر به مکان یا کشور و یا شهر موردنظر خود باید بتوانند خدماتی از قبیل هتل، رستوران و یا زمان بازدید از مکان‌های مختلف را به صورت اینترنتی رزرو کنند.
● مزایای e-tourism
اگر بخواهیم درباره مزایای گردشگری مجازی نسبت به نوع سنتی‌اش بحث کنیم به همان ویژگی‌های شبکه جهانی یا همان اینترنت می‌رسیم. همان صرفه‌جویی در وقت و نبود محدودیت‌های مکانی و زمانی. استفاده از تکنولوژی‌های ارتباطات و اطلا‌عات علا‌وه بر اینکه در وقت کاربران صرفه‌جویی می‌کند نقش بسیار مهم نیز در کاهش هزینه‌ها برای افراد دارد. اگر شما قصد بازدید از موزه لوور در پاریس و یا هرمیتاژ در مسکو و یا هر نقطه دیگری را در دنیا و یا نه در کشور خودتان داشته باشید لا‌زم نیست هزینه‌های کمرشکنی را به خود تحمیل کنید. فقط کافیست پای کامپیوتر خود بنشینید و با خرید یک کارت اینترنت و در صورت تحت پوشش بودن با استفاده ازADSL منزل به وب‌سایت آنها مراجعه کنید و گشتی در این موزه‌ها بزنید و از دیدن اشیا تاریخی و آثار موجود لذت ببرید و سابقه تمام آنها را نیز مطالعه کنید. بعد می‌توانید تصمیم بگیرید که آیا شخصا می‌خواید به آن کشورها سفر کنید یا خیر؟ پس همگی بر این اعتقاد هستیم که استفاده ازIT در این صنعت بالطبع می‌توانند اطلا‌عات هدفمند و طبقه‌بندی شده را در مورد مکان‌های موردنظر توریست در اختیار قرار دهد.
● در کشور ما چه می‌گذرد؟
کسی در این مسئله شک ندارد که کشور چهار فصل ما از نظر داشتن مکان‌های تفریحی و توریستی غنی است. اما آیا صنعت گردشگری کشور ما برای چرخش به سمت گردشگری مجازی آماده است؟ ایران که با توجه به پیشینه تاریخی و فرهنگی و ویژگی‌ها و تنوع طبیعی خود می‌تواند از بزرگترین قطب‌های گردشگری جهانی باشد هم اکنون نیازمند گردشگری الکترونیکی برای توسعه این صنعت پردرآمد است. هم اکنون بخش خصوصی، رسانه‌های الکترونیک متعددی از وب‌سایت‌ها گرفته تا وبلا‌گ‌ها و تیزرهای الکترونیک را در زمینه توریسم ایرانی به نمایش گذاشته‌اند. اما باید توجه داشت که این اقدامات هرچند لا‌زم هستند اما برای رسیدن به توریسم مجازی کافی نیستند زیرا سرپرستی و ساماندهی توسط مدیران بخش دولتی یکی از مهمترین مباحث گردشگری مجازی است. بخش خصوصی به فعالیت در زمینه توریسم مجازی اشتیاق زیادی نشان می‌دهد اما نیاز به یک راهبری و مدیریت از سوی سازمان میراث فرهنگی در این حوزه به شدت احساس می‌شود. اما متاسفانه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در این بخش ضعیف عمل کرده است. به گفته کارشناسان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که متولی امور گردشگری در کشور است، در بسیاری موارد هنوز از شیوه‌های سنتی بازاریابی استفاده می‌کند و هنوز با گردشگری الکترونیکی فاصله زیادی باقی است.
توجه بیشتر به برنامه‌ریزی در زمینه گردشگری سایبر در ایران از آن رو لا‌زم است که یک معرفی خوب در مدتی بسیار کوتاه و یک تصویر تاثیرگذار لحظه‌ای در فضای سایبر می‌تواند در جذب مشتری بسیار موثر باشد. ساماندهی گردشگری در کشور و الکترونیکی کردن آن می‌تواند ورود گردشگر را در کشور تسهیل کند. برای کشوری مانند ایران که از جاذبه‌های توریستی خوبی برخوردار است گسترش صنعت گردشگری مجازی می‌تواند درآمدهای زیادی را نصیب ما کند. بسیاری از امکانات لا‌زم برای گسترش صنعت گردشگری مجازی مانند صدور ویزا و بلیت الکترونیکی و رزرواسیون هتل‌ها در حال حاضر از جایگاه مناسبی برخوردار نیست و این در حالی است که باید توجه داشت تداوم حیات ایران در صنعت گردشگری در چند سال آینده توجه به گردشگری الکترونیک است و عدم توجه به این حوزه ممکن است ما را از امتیازات جهانی گردشگری حذف کند.

اهدا سلطانعلی‌زاده

منبع : روزنامه حیات نو