علت اصلی خاموشی‌ها بی‌برنامگی دولت است

با فرارسیدن مردادماه، گرمترین ماه سال در ایران و نیز ماه اوج مصرف برق، میزان خاموشی برق از حد اعلام‌شده‌ی قبلی فراتر رفته و برخی از مناطق گاه تا ۴ ساعت در روز دچار قطع برق هستند.
وزارت نیرو علت این خاموشی‌ها را کمبود بیش از حد انتظار بارندگی در سال جاری اعلام کرده‌است.
این خاموشی‌ها باعث اختلال در کار ادارات و شرکتها و همچنین بانکها شده‌است به طوری که برخی از بانکها مجبورند قبل از پایان ساعت اداری، شعبه‌ی دچار قطع برق را تعطیل کنند.
از ابتدای تابستان امسال، وزارت نیرو برنامه‌ی صرفه‌جویی اجباری در مصرف برق را با قطع ساعتی برق مناطق مختلف تهران و برخی دیگر از شهرها به اجرا گذاشت.
طبق جداول زمان‌بندی‌شده، هریک از مناطق تهران در ساعاتی از شبانه‌روز که در طول روزهای هفته متغیر است، قطع برق خواهند داشت.
وزارت نیرو پیشتر اعلام کرده‌بود که به علت کاهش شدید بارندگی در سال جاری و پایین آمدن ذخیره‌ی آبی سدها، نیروگاه‌ها قادر به تأمین برق مصرفی نخواهند بود.
این در حالی است که زمستان گذشته، زمستانی بسیار پربارش بود و به همین علت بسیاری از مردم، این دلیل را برای قطع دوساعته‌ی برق در روز قانع‌کننده نمی‌دانند.
● علت خاموشی‌ها
سعید شیرکوند معاون وزیر اقتصاد در دولت خاتمی معتقد است که ادعای دولت مبنی بر کاهش بارندگی و در نتیجه کاهش ذخیره‌ی آبی سدها ادعای درستی است اما دلیل قانع‌کننده‌ای برای اعمال خاموشی‌ها نیست چرا که به نظر وی نیروگاه‌های تأمین‌کننده برق، تنها نیروگاه‌های آبی نیستند، بنابراین دولت باید بتواند برق مصرفی را از سایر نیروگاه‌ها مثل نیروگاه‌‌های حرارتی و یا ترکیبی تأمین کند: «ادعای دولت در مورد کاهش بارندگی‌ها و پدیده خشکسالی ادعای درستی است و ما باید به این نکته توجه کنیم اما نکته مهمتر این است که ما ببینیم چقدر از برق مورد نیاز کشور ما وابسته به سیستم تولید برق از طریق سد و برق– آبی است و چه مقدارش از روش‌های دیگر تولید می‌شود. ما به طور کلی مصرف و تولید برقمان چیزی حدود ۳۵ هزار مگاوات هست در نقطه‌ی پیک و این حدود ۵ تا ۶ هزار مگاواتش از محل تولید برق– آبی تأمین می‌شود. اگر حتی ادعای دولت را هم قبول کنیم که در سال گذشته ما با پدیده کم‌آبی روبرو شدیم باید مشخص کنند که این مسئله کم‌آبی چقدر در تولید برق ما تأثیر گذاشته و چقدر آن تولید را کم کرده. من فکر می‌کنم دلیل اصلی قطعی برق به راندمان وبهره‌وری تولید شبکه‌های برقی ما بر می‌گردد یعنی من بیشتر به بحث مدیریت شبکه برق می‌خواهم بپردازم و آن را عامل اصلی بدانم نه اینکه ۵ هزار مگاوات در بین ۳۵ هزار مگاوات را ما بخواهیم آنقدر نقش برجسته‌ای برایش قائل باشیم که قطعی فعلی برق را به آن نسبت دهیم».
وی در پاسخ به این پرسش که آیا بارندگی‌های فراوان زمستان گذشته برای پر کردن ذخیره آبی سدها کافی نبوده، چنین می‌گوید: «آن آبی که در بارندگی‌ها ذخیره شده، صورت گرفته ولی باز هم در حد مطلوب نبوده. من از یکی دوتا نیروگاه برق –آبی کشورمان خصوصا نیروگاه کارون ۳ خبر دارم که به دلیل کمبود بارندگی نسبت به سالهای گذشته، آب پشت سد کارون ۳ هم کمتر از ظرفیت پیش‌بینی‌شده بوده و در نتیجه در تولید برق کارون ۳ هم ما با یک افت شدید روبرو شدیم ولی عرض من این است که مجموعه این تولید برق از شبکه‌های برق–‌آبی سهم بسیار کمی در مجموعه برق کشور ما دارد. ما می‌توانستیم با بالابردن راندمان تولید برقمان از طریق شبکه‌های دیگر و سیستم ترکیبی، این کمبود را جبران کنیم. این هم پدیده جدیدی نبود، در اسفندماه متوجه شده بودیم که با چنین مشکلی روبرو خواهیم شد و این دولت بود که باید برنامه‌ریزی‌هایی را به گونه‌ای انجام میداد که با چنین کمبود برقی در نقاط پیک مصرف روبرو نشویم».
● اختلال در کار ادارات و بانک‌ها
خاموشی‌های مکرر و گاه خارج از برنامه‌ی تعیین‌‌شده‌ی قبلی، باعث اخلال در کار بسیاری از ادارات و شرکت‌ها شده‌است. از جمله بانکها در این زمینه با مشکلات فراوانی روبرو هستند.
صف طویل مشتریان بانکها که در ساعات قطع برق اغلب به خارج از شعبه‌ها کشیده‌شده، نشان از اخلال در سیستم کار بانکها در این ساعات دارد.
یک کارمند بانک خصوصی در تهران در این مورد چنین می‌گوید: «من دقیقا می‌توانم بگویم هرروز به مدت ۲ ساعت و بعضی اوقات بیشتر، برق تمام شعب ما قطع می‌شود و حالا غیر از این هوای گرم و نامطبوعی که در شعبه وجود دارد خیلی از کارهای مشتری‌ها را واقعا نمی‌توانیم انجام دهیم حتی بعضی وقتها که یو پی اس دیگر جواب نمی‌دهد بعد از یکی دو ساعت مجبور می‌شویم کلا در بانک را ببندیم. البته این اتفاق سعی می‌کنیم کمتر بیفتد اما می ‌دانم خیلی از بانکها هستند که اصلا این امکانات را ندارند و تا برق می‌رود مجبورند در بانک را ببندند و این شدیدا در کار بانکها اخلال ایجاد کرده‌است».
به نظر وی ادامه‌ی این وضع می‌تواند بر کل سیستم بانکی کشور تأثیر گذاشته و در درازمدت باعث ناکارایی این سیستم شود: «به هر حال بعد از یکی دو ساعت خیلی مشکل به وجود می‌آید. شاید یکی دو ساعت اول بتوانیم به طور عادی جوابگو باشیم ولی بعد از آن نه. خیلی امکاناتی که مخصوصا در مورد مشتریانی که می‌خواهند وام بگیرند، امکاناتی که برای آنها می‌خواهیم فراهم کنیم کاملا با مشکل مواجه می‌شویم و من مطمئنم که این در مدت زمان طولانی خیلی تأثیر منفی روی کل کارهای بانک می‌گذارد».
کارشناسان اعلام کرده‌اند که در صورت ادامه کم‌بارشی در سال آینده، وضعیت برق‌رسانی با مشکلاتی بیش از امسال روبرو خواهد بود.

میترا شجاعی
دویچه وله