روز جهانی نابینایان(عصای سفید)

نزد همه بی بصـــــــر شود خارو خجل
وز کور دلی اسیــــــر مانـــــــد در گـل
بگریز ز تیـــــــرگی روشــــن دل بــاش
چون کوری چشم تو بهتر ز کـوری دل
●اولین عصای سفید
استفاده از عصا بعنوان وسیله کمکی در رفت و آمد نابینایان از قرن ها پیش متداول بوده است، ولی استفاده از عصای سفید بشکل امروزی و بعنوان نمادی برای شناخت نابینایان به بعد از جنگ جهانی اول برمی گردد.
در سال ۱۹۲۱ میلادی یک عکاس اهل شهر بریستول کشور انگلستان با نام جیمز بیگز که در اثر یک سانحه بینایی خود را از دست داد، برای در امان بودن از خطر وسائل نقلیه که در خیابان های اطراف محل زندگی وی در حال رفت و آمد بودند، ابتکار استفاده از عصا به رنگ سفید را که براحتی برای همگان قابل دید باشد را بکار برد.
پس از آن دو تن از برجسته ترین محققین‌ آمریكایی به نامهای دكتر ناول‌ پری، ریاضیدان و دكتر جاكوپس تن ‌بروك، حقوقدان توانستند قانونی‌ را در پانزدهمین روز از ماه اکتبر به عنوان قانون عصای سفید به تصویب رسانند و این روز را به عنوان روز جهانی نابینایان نامگذاری کنند. در این قانون کلیه حقوق اجتماعی فرد نابینا به عنوان عضوی از یک جامعه متمدن انعکاس یافته است؛ مواردی از این قانون به شرح زیر است:
▪ نابینایان حق استفاده از كلیه امكانات رفاهی معمول در جامعه را دارند. آنان حق دارند از پیاده روها، خیابان ها، بزرگراه ها و وسایل حمل و نقل همگانی مانند هواپیما، قطار، اتوبوس، اتومبیل، كشتی، هتل، اماكن عمومی، مراكز تفریحی و مذهبی استفاده كنند. اگر در بعضی اوقات، محدودیتی برای استفاده از این تسهیلات و اماكن وجود داشته باشد باید فراگیر همه افراد جامعه باشد و اگر شخص یا سازمانی فقط برای نابینایان در استفاده از تسهیلات همگانی، محدودیت ایجاد كند یا حقوق نابینایان عاقل و بالغ را نادیده بگیرد، مجرم شناخته می شود.
▪رانندگان وسایل نقلیه موظف اند مراعات كامل نابینایان را كه هنگام عبور و مرور، از عصای سفید استفاده می كنند، بنمایند.
▪دولت موظف است كه نابینایان را به مشاركت در امور دولتی تشویق كند تا آنان به كار مشغول شوند.
▪مسئولان دولتی همه ساله باید روز ۲۳ مهرماه / ۱۵ اكتبر را به عنوان بزرگداشت نابینایان و قانون عصای سفید، به نحوی شایسته ارج نهند و از مردم بخواهند كه رفتار معقولانه ای با نابینایان داشته باشند و گامهای صمیمانه و موثری برای آنان بردارند.
●لوئیس بریل
لوئیس بریل در سال ۱۸۰۹ در فرانسه متولد گردید. وی در اوایل کودکی یعنی در سن ۳ سالگی بینایی خود را از دست داد. در سال ۱۸۱۸ به همراه دوستان خود موسسه ملی نابینایان جوان پاریس را در این شهر دائر نمود. در همین زمان بود که بریل بواسطه توانایی هایش در موسیقی و علم مشهور شد و یکی از بهترین نوازندگان ویولون و ارگ در پاریس گردید. بریل در سال ۱۸۲۶ شروع به آموزش نابینایان نمود.
امروزه شهرت بریل بخاطر ابداع سیستم خط برجسته وی می باشد که در آن زمان در پیام های رمزی ارتش بکار گرفته می شد. سیستم بریل یا خط برجسته شامل نقاط برجسته با اشکال منظم بر روی مقوای نازک می باشد که نابینایان از طریق لمس آن قادر به درک عبارات و خواندن خواهند بود. این روش تا به امروز با موفقیت همراه بوده و در بسیاری از کشورهای جهان استفاده می شود.
●ایران سفید
« ایران سفید» عنوان اولین روزنامه ویژه نابینایان به خط بریل در ایران و خاور میانه است؛ که تحت پوشش خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران فعالیت می کند.
چند نکته در رابطه با چگونگی کمک به فرد نابینا:
▪بهتر است قبل از انجام هر کمکی نظر فرد نابینا را در مورد کمک به او جویا شوید.
▪ در صورت کمک و راهنمایی در راه رفتن؛ اجازه دهید فرد نابینا بازوی شما را بگیرد و از هل دادن و گرفتن او خودداری کنید.
▪هنگامیکه با فرد نابینا روبرو می شوید خود را به او معرفی کرده و بهنگام ترک محل به او بگویید که محل را ترک میکنید.
▪ مستقیماً با خود فرد نابینا حرف بزنید و برای صحبت با آنها شخص دیگری را واسطه قرار ندهید چرا که آنها قادر هستند بخوبی مفهوم کلام شما را درک کرده و پاسخ دهند.
▪هیچگاه با فرد نابینا بلند صحبت نکنید چرا که آنها دارای حس شنوایی قوی هستند.
▪ بجای نابینا به نگاه کردن بپردازید و محیط اطرافش را برای او شرح دهید تا او نیز بتواند با محیط ارتباطی سازنده برقرار کند.
▪ بخاطر ضعف آنها در بینایی از اشتباهاتشان چشم پوشی نکرده و به آنها فرصت دهید تا اشتباه خود را جبران نمایند.

منبع : واحد مرکزی خبر