مزایای خصوصی‌سازی در بخشهای تولید و توزیع

با اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی در صنعت برق كشور، موضوع خصوصی‌سازی و تقویت بخش‌های غیردولتی در این صنعت از اهمیت خاصی برخوردار می‌شود. وزیر نیرو در سفر اخیر خود به اصفهان ضمن تاكید بر مساله خصوصی‌سازی نیروگاهها و تعیین اولویتهای اصلی در این زمینه خاطرنشان كرد كه اجرای این مساله باید با تدبیر و برنامه‌ریزی مشخص توام باشد.
از چند سال پیش تاكنون روند تجدید ساختار در صنعت برق كشور وجود داشته و اصولاً كارشناسان بر این مساله تاكید داشته‌اند كه یك سازمان به عنوان یك موجود دینامیك و زنده نیازمند تحول و دگرگونی برای سازگاری بیشتر خود با محیط است. به همین دلیل شركتهای برق كشور برای حركت هرچه بهتر در جهت پویایی نیازمند تغییر ساختار و ایجاد فضای سالم رقابتی و برون‌سپاری وظایف خود و خصوصی‌سازی و ... بوده‌اند. مقوله خصوصی‌سازی نیروگاهها در این ارتباط از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و در حال حاضر با تاكیدی كه بر اجرای اصل ۴۴قانون اساسی در كشور و به ویژه در صنعت برق می‌شود حضور موثر و سازنده بخش‌های غیردولتی نیز در این صنعت مسلماً مدنظر قرار خواهد گرفت.
در دیدگاهی كلی تامین برق مطمئن و پایدار و به روش اقتصادی از اساسی‌ترین و ضروری‌ترین مبحث مربوط به شكوفایی اقتصادی و رشد و تولید صنعتی است. بدیهی است كه برای ایجاد فضای مناسبی كه تولیدكننده با خیال و تفكر راحت به تولید بپردازد مساله ایجاد فضای رقابتی سالم بسیار مهم خواهد بود. ایجاد فضای رقابتی امكان‌پذیر نخواهد بود؛ مگر آنكه سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و تعاونی در فعالیتهای متعدد مربوط به صنعت برق كار و فعالیت كنند.
بارها در این ستون به مساله مزایا و فواید خصوصی‌سازی اشاره شده كه مهمترین مزیت خصوصی‌سازی به ویژه در بخش تولید نیروگاهی بحث كاهش تصدی و انحصارگری دولت است. خصوصی‌سازی – همانگونه كه قبلاً نیز اشاره شد - باعث ایجاد فضای سالم برای رقابت بین تولیدكنندگان و توزیع‌كنندگان انرژی الكتریكی شده و بهبود كیفیت خدمات آنها را به دنبال خواهد داشت. با موضوع خصوصی‌سازی در صنعت برق فعالیتهای بخشهای مختلف تولید، انتقال و توزیع به طور دقیق روشن شده و هزینه‌های این بحثها تفكیك پیدا می‌كند.
زمانی كه تعداد تولیدكنندگان انرژی الكتریكی افزایش پیدا كنند و روند فضای رقابتی سالم توسعه یابد افزایش بهره‌وری و كاهش ضایعات را نیز به دنبال خواهد داشت و این فرآیندهای مهم سبب كاهش هزینه‌های تولید واحد انرژی الكتریكی می‌شود.
با ایجاد فضای رقابتی و با حضور موثر تولیدكنندگان بخش خصوصی به ویژه در بخش نیروگاهی، بحث بسیار مهم حق انتخاب، به مشتری نهایی داده می‌شود و در نهایت مشترك می‌تواند از بین عرضه‌كنندگان انرژی بهترین عرضه كننده را بیابد و از آن برق مورد نیاز خود را خریداری كند. هر قدر فضای رقابتی گسترده باشد و تا هر میزان كه امكان حضور به بخش خصوصی داده شود و برق تولیدی نیروگاهی به قیمت مناسب از سوی مشتركان خریداری شود، ایجاد امكانات لازم برای انجام معامله مستقیم بین فروشندگان و خریداران برق و بهره‌برداری از شبكه‌های انتقال و فوق توزیع به عنوان شبكه‌های ترانزیت به وجود خواهد آمد. در این ارتباط انگیزه‌های زیادی برای بخش خصوصی به وجود می‌آید كه هرچه بیشتر به ویژه در تولید نیروگاهی سرمایه‌گذاری كنند.
خصوصی‌سازی در معنای دیگر سبب رشد و توسعه ظرفیت‌های مدیریتی چه در بخش دولتی و چه خصوصی شده و علاوه بر آن ظرفیت‌های پیمانكاری و مشاوره‌ای داخلی را تقویت می‌كند.
خصوصی‌سازی بخشی از نیروگاههای موجود و سپردن بسیاری از امور در بخشهای توزیع و تولید به بخش‌های خصوصی و تعاونی، مشاركت عمومی جامعه را در تامین انرژی الكتریكی پایدار و مطمئن به دنبال خواهد داشت و علاوه بر آن توسعه ظرفیت ساخت داخل تجهیزات نیروگاهی و شبكه‌های انتقال و توزیع را به همراه خواهد داشت.

منبع : ماهنامه پیک برق