سؤالات مکرری که اغلب مردم از ایدز و عفونتHIV دارند

س: ایدز چیست؟
ج: یک بیماری در حال حاضر غیر قابل درمان ولی قابل پیشگیری است، که توسط ویروس HIV منتقل می شود و بتدریج قدرت دفاعی بدن را کم می کند. فرد آلوده در ابتدا مرتباً دچار بیماری های عفونی خفیف و سپس بیماریهای مزمن و نهایتاً عفونت یا سرطانهای مرگ آور می شود. مرحله نهایی عفونت HIV ، ایدز نامیده می شود.
س: چگونه ممکنست به ویروس HIV آلوده شویم؟
ج: رفتارهای پر خطر از عوامل مهم آلودگی به ویروس HIV است . روابط جنسی با افراد متعدد (بدون استفاده از کاندوم)، استفاده از سرنگ و سوزن مشترک برای تزریق یا استفاده از وسایل برنده مثل تیغ، استفاده از نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر (تریاک، حشیش، گراس)، مواد روانگردان محرک مثلا اکستازی (قرص x) و غیره که قدرت تصمیم گیری و انتخاب درست را از فرد سلب می کنند.
س: HIVرا كجا می توان پیدا كرد؟ به عبارتی كدام یك از مایعات بدن حاوی HIV است؟
ج: HIV به مقادیر زیاد در مایعات زیر وجود دارد:
خون و تولیدات خونی
مایع منی و ترشحات قبل از انزال
ترشحات دهانه رحم و واژن
شیر مادر
در ضمن اعمال جراحی، پرسنل بهداشتی ممكنست در تماس مایعات بدنی زیر باشند كه حاوی مقادیر قابل توجهی از HIV هستند :
مایع آمینوتیك
مایع مغزی نخاعی
مایع سینو ویال اطراف مفاصل استخوانی
HIV به مقادیر كمتر در موارد زیر وجود دارد:
بزاق
اشك
مایع تاول
HIV در این مایعات وجود ندارند:
ادرار
مدفوع
استفراغ
عرق
س: چه مدتی HIV در خارج از بدن انسان می ماند؟
ج: بطوركلی طبیعتِ شكننده ویروس، از اینكه ویروس برروی مواد برای مدت زمان طولانی در هوای آزاد باقی بماند جلوگیری می كند.
تنها مطالعات به روی طول عمر HIV خارج از بدن، در آزمایشگاهها تحت موقعیتهای علمی كنترل شده، انجام گردیده است. این مطالعات مشخص كرده اند HIV تحت تأثیر سرمای شدید قرار نمی گیرد ولی توسط درجه حرارت C° ۶۰ تخریب می شود. مطالعات علمی نشان می دهد كه HIV گاهی اوقات در خون خشك شده، در هوای اتاق، برای بیشتر از ۶ روز باقی می ماند. در حقیقت ارزیابی طول مدت باقی ماندن HIVخارج از بدن در یك موقعیت غیر آزمایشگاهی فوق العاده مشكل است.
س: آیا راهی وجود دار دكه HIV خودش را ایجاد كند؟
ج: HIV نمی تواند خودش را تحت هیچ موقعیتی بوجود آورد. ویروس باید در بدن فردی وجود داشته باشدتا بعد به فرد دیگری برسد.
س: HIV یك عفونت قابل انتقال است كه از فردی به فرد دیگر منتقل می شود، راههای انتقال چیست؟
ج: تنها راهی كه یك فرد می تواند به HIV آلوده شود این است كه، مایعات بدن یك فرد آلوده، به بدن یك فرد غیر عفونی برسد. راه اصلی كه HIV منتقل می شود، تماس جنسی واژینال یا آنال غیر محافظت شده است، مثل تماس جنسی بدون كاندوم یا توسط تماس خونی است و معمولاً عفونت با این روش، بدلیل استفاده سرنگ مشترك با یك فرد آلوده است. در نهایت ممكن است عفونت ازیك مادر آلوده به فرزندش در رحم حین تولد یا حین شیردادن منتقل شود.
س: آیا فرد مبتلا به HIV از طریق تماسهای اجتماعی نرمال آلوده می شود؟
ج: از طریق تماسهای اجتماعی نرمال، مثل دست دادن، صندلی های توالت،استخر شنا، كارد و چنگال اشتراكی، بوسیدن، عطسه، سرفه، هوا، آب یا غذا منتقل نمی شود. این ویروس نمی تواند برای مدت طولانی خارج از بدن انسان باقی بماند. پس تماسهای اجتماعی معمولی نمی تواند دلیل انتقال ویروس از فردی به فرد دیگر باشد.
س: آیا فرد می تواند از طریق صندلی تأتر یا سینما آلوده شود؟
ج: داستانهایی از طریق اینترنت پخش می شود در مورد اینكه، افرادی توسط سوزنهایی كه در صندلی سینما و یا درمحفظه های پول برگردان تلفن همگانی رها گردیده آلوده شده اند. این شایعات پایه حقیقی ندارد. برای اینكه عفونت HIV به این طریق منتقل شود سوزن باید محتوی خون آلوده، با سطح بالایی از ویروس آلوده كننده باشد. اگر شخصی با یك سوزن آلوده خراشیده شود، می تواند به HIV آلوده گردد. هر چند امکان آن ۴/۰% یا چهار در هزار است. هر چند سوزن دور انداخته شده می تواند بیماریهای منتقله از طریق خون مثل هپاتیت HIV, B , C را منتقل نماید، ولی ریسك عفونت به این دلیل بسیار كم است.
س: آیا ریسك انتقال HIVبا تاتو كردن، خالكوبی یا از طریق آرایشگاه وجود دارد؟
ج: اگر وسایل آلوده به خون استریل نشده و به صورت مشترك مصرف شود، ریسك انتقال HIV وجود دارد.افرادی كه بدنشان را خالكوبی یا تاتو می كنند، باید پی گیر احتیاط های عمومی باشندكه جهت جلوگیری از انتقال بیماریهای منتقله از طریق خون مثل هپاتیت HIV , B طرح ریزی گردیده اند. ریسك عفونت تا وقتی كه زخمی نشود و خون آلوده وارد زخم نشده، وجود ندارد. تیغ صورت تراشی سنتی كه توسط آرایشگران استفاده می شود، امروزه غیرمجاز و فقط باید یكبار مصرف اعلام شود.
س: آیا وقتی فرد به پزشك یا دندانپزشك مراجعه می کند، در خطر آلودگی بهHIV هست؟
ج: انتقال HIV در مراكز بهداشتی بسیار كم است. تمام متخصصان سلامتی، لازم است پیگیر روشهای كنترل عفونت در برخورد با بیمار باشندكه این روشها، احتیاطهای عمومی برای كنترل عفونت نام دارد. و برای جلوگیری از آلودگی به بیماریهای منتقله، توسط خون مثل هپاتیت HIV ,C ,B هم در فرد بیمار و هم در فرد ارائه دهنده خدمات بهداشتی برنامه ریزی شده است.
س: آیا فرد توسط گاز گرفتگی به HIV آلوده می شود؟
ج: عفونت به HIV از این طریق غیر معمول است، فقط ابتلا یك زوج به HIV به دلیل گاز گرفتگی تأیید شده است. در این مورد خاص، آسیب شدید بافتی و پارگی علاوه بر وجود خون، گزارش شده است.
س: آیا ممكنست فرد ا زیك پشه HIV بگیرد؟
ج: نه، وقتی پشه از فردی خون می گیرد، خون را به هیچ فرد دیگری منتقل نمی كند. تنها چیزی كه پشه تزریق می كند بزاق است كه به عنوان یك روان كننده عمل می كند و سبب می شود پشه به طور مؤثری تغذیه شود.
س: اگر خون به چشم فرد پاشیده شود فرد به HIV آلوده می شود؟
ج: تحقیقات نشان می دهد كه خطر عفونت HIV به این طریق خیلی كم است و تعداد بسیار كمی از مردم اغلب در مراكز بهداشتی به HIV به دلیل پاشیدن خون در چشم آلوده شده اند.
س: آیا زمانی كه فرد به HIV آلوده می شود، اگر فوراً آزمایش انجام دهد می تواند بفهمد؟
ج: عفونت HIV هیچ علامت خاص و اختصاصی ندارد. تنها راهی كه می توانید مطمئن شویدكه آیا آلوده به HIV هستید تست آنتی پادها، HIV (Hiv Anti) است، تست آنتی HIV ، آنتی ژنهای ویروس را در خون افراد جستجو می کند. در اغلب افراد این آنتی پادها در طی سه ماه افزایش می یابد و ۹۸% افزایش آنتی پادها را در طی شش ماه عفونت دارند. گرفتن تست قبل از سه ماه ممکنست نتایج مبهمی را بدست آورد. چون یک فرد آلوده ممکنست آنتی پادهای ضد HIV اش هنوز بالا نرفته باشد. پس بهترین روش اینست که حداقل سه ماه پس از آخرین زمانی که در یک ریسک بوده اید، صبر کنید و سپس آزمایش انجام دهید. برخی از مراکز تست را مجدداً در شش ماهگی فقط برای اطمینان بیشتر انجام می دهند. مهم است که شاهد یک تماس بیشتر HIV در طی این دوره زمانی نباشید. مهمتر اینست که شما باید یک روش جنسی سالم داشته و از سوزنهای مشترک استفاده نکنید.
س: اولین علامت عفونت HIV چیست؟
ج: تنها راه تشخیص آلودگی به HIV انجام تست Anti Hiv است. علائم شروع عفونت HIV خیلی اختصاصی نیست. اگر فردی آلوده است، چند هفته پس از آلودگی، برخی افراد، یک بیماری شبیه سرما خوردگی را تجربه می کنند. تنها ۲۰% از افراد علائمی را تجربه می کنند که آنقدر مهم هستند که به توجه پزشک نیاز دارند. سالهای متمادی پس از عفونت افراد ممکنست علائم اختصاصی بیماری یا کانسرهایی را تجربه نمایند، اینها به این دلیل است که سیستم ایمنی قادر به مقابله با عفونت های فرصت طلب نیست. در هر صورت تشخیص عفونت HIV بدون تست خون بسیار مشکل است.
س: چگونه ابتلا به بیماری ایدز مشخص می شود؟
ج: شما نمی توانید از ظاهر اشخاص بگویید که فرد دچار ایدز است یا وارد مرحله بیماری HIV شده است. که این مرحله نتیجه تضعیف سیستم ایمنی توسط ویروس است، به حدی که فرد به سختی قادر به مقابله با عفونتهای قابل کنترل در یک فرد با ایمنی سالم می شود. چونکه این بیماری به سیستم عفونی شده فرد غالب می شود و از طرفی از اختلالات سیستم ایمنی میزبان برای ایجاد عفونت استفاده می کنند، به عنوان عفونتهای فرصت طلب شناخته می شوند (زیرا در شرایط معمولی ایجاد بیماری نمی کنند و این علاوه بر عفونتهای پاتوژن می باشد).
س: چه کسانی می توانند به ایدز آلوده شوند؟
ج: هر کسی می تواند به ویروس ایدز آلوده شود

دکتر عطائی

منبع : فصلنامه پزشکی اجتماعی هوم