روز استقلال تاجیکستان (در این روز ۹ سپتامبر)

نهم سپتامبر سال ۱۹۹۱ تاجیكستان ۷ میلیون نفری پارسی زبان اعلام استقلال كرد. تاجیكستان كه بخش اصلی ایران زمین بشمار می آید دارای ۹۸ در صد باسواد است و نوروز را گرامی می دارد. این سرزمین كه تا پایان دوران سامانیان سراسر شمال آمودریا (جیحون) را شامل می شد بتدریج براثر هجوم تركها، مغولها و اقوام نیمه زرد مهاجر كوچك شد و آخرین ضربه را از رهبران شوروی خورد كه قسمت های دیگری از آن را به جمهوری های مجاور دادند. تاجیكستان امروز كه زبان پارسی را برای همه ایرانیان پاسداری و نگهداری كرده است اینك شامل سه ایالت و چند منطقه دیگر است و ایالت سغد (خجند) آن كه پایگاه مهاجرت آرین ها بشمار می رود و كوروش در آنجا كشته شد تا مانع ورود اقوام با تمدن پایین به ایران زمین شود معروفتر از ایالات دیگر است. تاجیكها با گذاردن نام اسماعیل سامانی (احیاءگر زبان فارسی و فرهنگ ایرانی) بر بلندترین قله آن كشور قدرشناسی خود را نسبت به او نشان داده اند. در تاجیكستان ۲۵ هزار روس نیز زندگی می كنند. آنان عمدتا پارسی را با حروف سیریلیك (روسی) می نویسند و با این كه این كشور به نسبت جمعیت خود بیش از ممالك دیگر داستان نگار و محقق دارد ما از آثار آنان به دلیل تفاوت خط بی اطلاع مانده ایم. سران شوروی همواره از آن نگران بودند كه تاجیكهای آسیای میانه و افغانستان با ایران متحد شوند و امپراتوری پارسها زنده شود و این ترس هنوز میان قدرتهای معاصر وجود دارد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز