سه شنبه, ۱۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 30 April, 2024
مجله ویستا
از شرق تا رعد
گرچه پدر سیدضیاءالدین طباطبایی (علی آقایزدی) فقیه دربار مظفرالدین شاه بود و با شیخ فضل الله نوری رابطه ای دوستانه داشت، اما سیدضیاء هوادار مشروطه شد و بعد از پیروزی مشروطه خواهان روزنامه «ندای اسلام» را برای پشتیبانی از آنان در شیراز انتشار داد. زمانی كه قوام الملك (حاكم شیراز) به فرمان محمدعلی شاه مشروطه خواهان شیرازی را تحت فشار قرار داد سیدضیاء به تهران آمد تا پدرش را از ضدیت با مشروطه بازدارد. او در دوره استبداد صغیر پدرش را به جانبداری از مشروطه و آزادیخواهان ترغیب كرد. در زمان فتح تهران سیدضیاء از افراد رابط میان مجاهدین گیلان و كمیته ستار پایتخت بود.
پس از برقراری مجدد مشروطه روزنامه «شرق» را با سبك و سیاق «ایران نو» تاسیس كرد. شرق در چهارصفحه به قطع بزرگ منتشر می شد كه صفحه چهارم آن به زبان فرانسه بود. بعد از انتشار چند شماره حسین كسمایی به او پیوست. شرق در مقالاتش وزرا و دولت را مورد انتقاد تند و تلخ قرار می داد و این امر سبب توقیف آن در چهارم جمادی الاولی ۱۳۲۸ (۱۲۸۹ ش) گردید. توقیف شرق اعتراض دسته جمعی روزنامه های تهران را به دنبال داشت. روزنامه های ایران نو، دیوان عدالت، پلیس ایران، تمدن، استقلال ایران و مجلس بیانیه ای در اعتراض به توقیف شرق و در حمایت از آزادی مطبوعات صادر كردند. صدور این بیانیه ایران نو را هم به شرق ملحق كرد، اما بعد از چند روز با فشار مشروطه خواهان شرق و ایران نو بار دیگر منتشر شدند. سیدضیاء برای تامین مخارج شرق شركت اتحادیه روزنامه شرق را با هزار و پانصد سهم ده تومانی تاسیس كرد، اما با تعطیلی مجدد شرق در بیست و یك شعبان ۱۳۲۸ (۱۲۸۹ ش) استقرار این شركت ناتمام ماند. بعد از توقیف دوم شرق سید «برق» را در پنجم شوال ۱۳۲۸ به همان سبك و سیاق شرق منتشر كرد. در سرمقاله شماره اول آن تحت عنوان «توقیف شرق یا مخاطره شرف ملت» درباره توقیف شرق و انتشار برق نوشت: «شرق چه تقصیری داشت - چه گناهی كرده بود جز اینكه وظیفه ملیت خود را ادا كرده بود. آیا از توقیف شرق زبان ما بسته شد؟ قلم ما شكسته گردید؟ افكار ما از میان رفت؟ نیاتمان در بوته اهمال ماند! اشتباهی است بس بزرگ و خطایی است بس سترگ. شرق را توقیف كردید برق را منتشر ساختیم، برق را توقیف بكنید رعد را طبع و نشر می سازیم، رعد را از ما بگیرید لغات معمول دیگر از میان نرفته، خود ما را توقیف كنید هستند كسانی كه نیات و افكار و خیالات ملت پرستانه ما را منتشر سازند.» برق نیز پس از سیزده شماره به سلف خود پیوست و جایش را به رعد داد كه سید انتشار آن را به خوانندگان وعده داده بود. رعد تا سال ۱۳۳۴ (۱۲۹۵ ش) به چاپ رسید و بعد از آن به علت مسافرت سیدضیاء به خارج تعطیل شد. او در سال ۱۳۳۶ (۱۲۹۷ ش) به ایران بازگشت و دوباره انتشار رعد از سر گرفته شد و تا كودتای اسفند ۱۲۹۹ به طور منظم منتشر گردید. اما بعد از كودتا به همراه دیگر نشریات توقیف شد. سیدضیاء پس از كودتا نودروز رئیس الوزرا بود و بعد از آن از ایران خارج شد و تا ۱۳۲۰ شمسی به ایران بازنگشت. پس از سقوط رضاشاه به ایران بازگشت و در مجلس چهاردهم نماینده مردم یزد شد.
سیدضیاء كه در شرق و برق ظاهراً به هیچ كدام از جناح های سیاسی و دول خارجی وابسته نبود در روزنامه رعد به تدریج جانب متفقین را گرفت و به جانبداری از انگلستان معروف شد.
منابع:
۱- تاریخ تحلیلی مطبوعات ایران، استاد محیط طباطبایی، موسسه انتشارات بعثت ۱۳۷۵.
۲- تاریخ جراید و مجلات ایران (جلد دوم)، محمد صدرهاشمی، انتشارات كمال.
بیژن مومیوند
منبع : ایران یکصد سال پس از مشروطیت
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران مجلس شورای اسلامی بابک زنجانی مجلس خلیج فارس دولت سیزدهم دولت لایحه بودجه 1403 حجاب شورای نگهبان مجلس یازدهم محمدباقر قالیباف
قوه قضاییه تهران هواشناسی سیل شهرداری تهران بارش باران فضای مجازی آموزش و پرورش سلامت دستگیری شورای شهر تهران پلیس
خودرو قیمت دلار قیمت خودرو کارگران سایپا دلار ایران خودرو بازار خودرو قیمت طلا مالیات بانک مرکزی تورم
تلویزیون رسانه سریال مقام معظم رهبری سینمای ایران سینما تئاتر موسیقی فیلم بازیگر رسانه ملی کتاب
ناسا سازمان سنجش شورای عالی انقلاب فرهنگی
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس روسیه نوار غزه عربستان اوکراین ترکیه
فوتبال پرسپولیس استقلال سپاهان تراکتور تیم ملی فوتسال ایران فوتسال باشگاه استقلال بازی وحید شمسایی باشگاه پرسپولیس لیگ برتر
هوش مصنوعی اینترنت تبلیغات اپل فناوری همراه اول ماه آیفون گوگل روزنامه ایرانسل
داروخانه ویتامین کاهش وزن دیابت خواب طول عمر چاقی سلامت روان فروش اینترنتی دارو بارداری